Nog geen zicht op bestand Israël-Hamas • Doden en gewonden na Houthi-aanval op schip

Nog geen vooruitgang in onderhandelingen tussen Israël en Hamas

In de onderhandelingen over een gevechtspauze of staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars is vandaag voor zover bekend geen vooruitgang geboekt. Vertegenwoordigers van Hamas spraken in Caïro met bemiddelaars uit Qatar en Egypte. Ze hopen op een gevechtspauze van 40 dagen, zodat er in de islamitische vastenmaand ramadan niet gevochten wordt. De ramadan begint volgende week.

Een van de punten van onenigheid is dat Israël een lijst wil zien met namen van gijzelaars die nog in leven zijn. Dat zouden er nog zo'n honderd moeten zijn. Hamas zegt dat het die lijst niet kan geven zolang het vechten doorgaat, omdat de gevangenen verspreid over de Gazastrook gevangen worden gehouden, ook door andere groepen dan Hamas.

Een ander obstakel is dat Hamas eist dat Israël al zijn troepen uit de Gazastrook terugtrekt, terwijl Israël pas met vechten wil stoppen als Hamas volledig is vernietigd.

Meer dan 30.700 doden

Volgens het ministerie van Gezondheid in de Gazastrook heeft de oorlog aan meer dan 30.700 mensen het leven gekost. De cijfers maken geen onderscheid tussen strijders van Hamas en burgers. De cijfers van het door Hamas gecontroleerde ministerie worden door onafhankelijke experts doorgaans als betrouwbaar beoordeeld.

Ondertussen dreigt hongersnood. Volgens hetzelfde ministerie zijn deze week 20 mensen gestorven als gevolg van uitdroging en ondervoeding.

De oorlog die op 7 oktober uitbrak, begon met een terroristische aanval van Hamas op Israël. Volgens Israël zijn daarbij 1200 mensen omgebracht, vaak op gruwelijke wijze. 253 Israëliërs werden als gijzelaar meegenomen naar de Gazastrook. Een aantal werd tijdens een gevechtspauze in november vrijgelaten, in ruil liet Israël Palestijnse gevangenen vrij.

Duitsland wijst bouw nieuwe huizen op Jordaanoever af

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken roept Israël met klem op om af te zien van de bouw van nieuwe woningen voor Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever." De Israëlische politiek van het bouwen van nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden is een ernstige schending van het volkenrecht en ondermijnt alle inspanningen voor een tweestatenoplossing", laat het ministerie weten.

Met een tweestatenoplossing wordt de oprichting van een Palestijnse staat bedoeld, naast de Israëlische, met in ieder geval een deel op de Westelijke Jordaanoever en een deel in Gaza. Door de uitbreiding van illegale Israëlische nederzettingen op de Westoever is de oprichting van zo'n Palestijnse staat steeds verder uit zicht geraakt. Er wonen meer dan 600.000 Israëlische kolonisten in het gebied, in meer dan 150 nederzettingen.

De Israëlische minister van Financiën Smotrich maakte vandaag bekend dat Israël de bouw van nog eens bijna 3400 nieuwe woningen op de Westelijke Jordaanoever doorzet. Hij kondigde het plan vorige maand al aan, als wraak voor een terroristische aanslag van Palestijnen op Israëlische burgers. "Terrorisme kan geen rechtvaardiging zijn om de bouw van illegale nederzettingen te stimuleren", zegt het Duitse ministerie.

Druppel op een gloeiende plaat: mee op voedseldropping boven Gaza

Correspondent Daisy Mohr vloog mee met een voedseldropping van de Jordaanse luchtmacht boven Gaza. Hele gebieden in Noord-Gaza zijn onbereikbaar voor noodhulp. Meerdere landen, waaronder België en Nederland, voeren voedseldroppings uit.

"We zijn blij dat we de mensen kunnen helpen", zei een Belgische militair. Maar het is een druppel op de gloeiende plaat:

Doden en gewonden na aanval op schip in Golf van Aden

De Britse ambassade in Jemen zegt dat bij een aanval op een schip in de Golf van Aden zeker twee zeevarenden zijn omgekomen. Dat is een reactie op een verklaring van Jemenitische Houthi's waarin ze de verantwoordelijkheid opeisen voor een aanval met raketten op het schip, de True Confidence. Volgens de Houthi's is dat een Amerikaanse schip.

Als de informatie van de Britse ambassade klopt is het de eerste keer dat bij een aanval van Houthi's op een schip in de Rode Zee of de Golf van Aden doden zijn gevallen. Een bron van persbureau Reuters zei eerder dat bij de aanval drie opvarenden vermist waren geraakt en vier anderen ernstige brandwonden hadden opgelopen.

De True Confidence had 23 mensen aan boord, onder wie drie gewapende beveiligers. De dienst voor maritieme informatie van de Britse marine (UKTMO) zegt dat schepen in de buurt een harde knal hebben gehoord en dat een rookpluim is gezien. De bemanning zou zelf ook hebben gemeld dat het door iets was geraakt en schade had opgelopen. De bemanning zou van boord zijn gegaan.

Houthi-rebellen nemen sinds november schepen onder vuur in de Golf van Aden en de Rode Zee die volgens hen een connectie met Israël hebben. Westerse landen proberen daar een eind aan te maken door lanceerinstallaties en opslagplaatsen van Houthi's aan te vallen, maar tot nu toe lukt dat niet.

Nederland gaat deze week voedsel droppen boven Gaza

Nederland en Jordanië werpen deze week opnieuw voedselpakketten af boven de Gazastrook. Dat schrijft demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot in een brief aan de Tweede Kamer.

"Er zijn acute tekorten en er is een risico dat er snel hongersnood uitbreekt", zegt Bruins Slot op X. "Dat is waarom wij de komende dagen langs de kustlijn voedsel droppen."

Het is de derde keer dat Nederland op die manier met Jordanië samenwerkt. Begin februari dropte Defensie twee avonden achter elkaar met een C-130 Hercules transportvliegtuig hulpgoederen bestemd voor een Jordaans veldhospitaal in Gaza.

Bruins Slot was de afgelopen dagen in Egypte, de Palestijnse gebieden en Israël. Ze vroeg haar Israëlische collega Katz om snel meer humanitaire hulp toe te laten. Nederland is bereid om scanners te leveren om de doorlating van hulpgoederen aan de grens te versnellen.

De minister sprak zich opnieuw uit tegen een grootschalig militair offensief in Rafah. Ook zei ze bezorgd te zijn over de oplopende spanningen op de Westelijke Jordaanoever.

Israël zet plan voor nieuwe woningen op Westelijke Jordaanoever door

Israël zet zijn plannen door om op de Westelijke Jordaanoever meer dan 3300 nieuwe woningen voor Israëlische kolonisten te bouwen. Minister van Financiën Smotrich kondigde ze vorige maand aan als een wraakoefening voor een Palestijnse terroristische aanslag. De commissie die over de huizenbouw op de Jordaanoever gaat heeft het plan nu goedgekeurd.

Volgens de krant Haaretz komen er bijna 2452 nieuwe woningen bij in Maale Adumim, een nederzetting ten oosten van Jeruzalem. De andere komen in de zuidelijker gelegen nederzettingen Efrat (bijna 694) en Kedar (330).

Israël veroverde de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, in 1967, tegelijk met de Gazastrook. Sindsdien houdt Israël het gebied bezet. Er wonen zo'n 3 miljoen Palestijnen en meer dan 600.000 kolonisten. Volgens het internationaal recht zijn de nederzettingen waar de kolonisten wonen illegaal.

De laatste onderhandelingen over de oprichting van een Palestijns staat liepen in 2008 stuk, onder andere omdat Israël en de Palestijnen het niet eens werden over de toekomst van de Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordanoever.

Op deze kaart zie je waar op de Westelijke Jordaanoever al Joodse nederzettingen zijn:

'Ook andere landen willen aanhaken bij zeecorridorplan voor Gaza'

Een woordvoerder van de Grieks-Cypriotische regering zegt dat behalve de EU ook andere landen willen aanhaken bij het plan om via Cyprus voedsel en hulpgoederen naar Gaza te brengen. Gisteravond meldde het Israëlische medium Channel 13 dat Israël voor het eerst sinds het begin van de oorlog bevoorrading van Gaza over zee wil toestaan.

Vandaag werd bekend dat EU-Commissievoorzitter Von der Leyen nog deze week naar Cyprus gaat, om zo'n corridor op te zetten. Volgens de woordvoerder van de Grieks-Cypriotische regering zal zij onder meer installaties in de haven van Lanarca bekijken. Van daaruit is het bijna 400 kilometer varen naar Gaza. De woordvoerder zei niet welke landen zich nog meer hebben gemeld.

Rennen voor eten bij aankomst voedseltrucks bij Gaza-Stad

Honderden wanhopige Palestijnen bestormden vandaag in Gaza-Stad een transport met meel, water en eten in blik. Dat gebeurde in dezelfde straat waar vorig week tientallen doden vielen, toen het Israëlische leger Palestijnen beschoot die op vrachtwagens met voedselhulp waren afgekomen.

Sinds het begin van de oorlog komen er nauwelijks nog voedsel en hulpgoederen de Gazastrook binnen. Het weinige dat wel binnenkomt, gaat vrijwel altijd via de enige grensovergang die nog open is, op de grens met Egypte bij de zuidelijke stad Rafah. Die hulp bereikt Gaza-Stad en de woongebieden in het noorden niet of nauwelijks.

Sommige Palestijnen komen te laat en er wordt soms ook om hulpgoederen gevochten:

Israëlisch raketschild reageert op raketten van Hezbollah

Het Israëlische raketschild Iron Dome reageerde gisteravond op een beschieting door Hezbollah op het noorden van Israël. Volgens het Israëlische leger vuurde de pro-Iraanse militie zo'n dertig raketten af. Zeker tien zouden door het raketschild zijn onderschept. Een Hezbollah-raket kwam in een tuin van een woning terecht, maar richtte weinig schade aan. De rest ontplofte in open veld. Er zijn geen meldingen over gewonden.

Sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog op 7 oktober beschieten Israël en Hezbollah elkaar over en weer. Hezbollah is een Libanese politieke partij en militante beweging van sjiitische moslims en een bondgenoot van Hamas. De beweging ontstond in de jaren 80 tijdens de Israëlische bezetting van Libanon. De groep wordt door verschillende landen als terroristische organisatie gezien, waaronder door Nederland.

Een Israëlische journalist deed gisteravond verslag van de situatie aan de grens toen de beschieting begon:

Von der Leyen naar Cyprus voor zeecorridor

Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie probeert een humanitaire corridor via zee op te zetten tussen Cyprus en de Gazastrook. Dat heeft haar woordvoerder gezegd tegen journalisten in Brussel.

"Onze inspanningen zijn erop gericht ervoor te zorgen dat we hulp kunnen bieden aan de Palestijnen", aldus de woordvoerder. "We hopen dat de corridor snel geopend kan worden." Von der Leyen brengt later deze week een bezoek aan Cyprus om daarover te praten.

Gisteravond meldde het Israëlische medium Channel 13 dat Israël voor het eerst sinds het begin van de oorlog humanitaire hulp zal toelaten via de zee. Het pakket zou gefinancierd worden door de Verenigde Arabische Emiraten en vertrekken vanuit de golfstaat met Cyprus als bestemming. Daar wordt de lading onderzocht door Israëlische inspecteurs, aldus Channel 13. Gehoopt wordt dat de eerste lading voor de start van de ramadan begin komende week is aangekomen.

Het idee om een maritieme corridor op te zetten wordt al jaren geopperd, maar is nooit van de grond gekomen, onder meer door Israëlische terughoudendheid. Ook is er bezorgdheid dat de haven in Gaza niet uitgerust is om grote vrachtladingen aan hulpgoederen te ontvangen.

De Verenigde Staten zeiden gisteren opnieuw te kijken naar andere manieren om hulp Gaza in te krijgen, zoals dus de maritieme route. "We kijken zowel naar militaire als commerciële opties", sprak woordvoerder Kirby van de Nationale Veiligheidsraad. "Maar er moet nog steeds ontzettend veel werk verzet worden om dit verder uit te werken."

Gisteravond meldde het Wereldvoedselprogramma van de VN nog dat een levering van voedsel aan Noord-Gaza was mislukt. Israëlische troepen stuurden een voedselkonvooi dat naar het noorden onderweg was, terug naar het zuiden van de Gazastrook. Daar werden de trucks vervolgens geplunderd door een wanhopige menigte.

Het Franse leger heeft wel hulpgoederen kunnen droppen vanuit de lucht:

Dronebeelden van verwoesting vluchtelingenkamp

Al Jazeera heeft dronebeelden getoond van de verwoesting in vluchtelingenkamp Shati, in de buurt van Gaza-Stad. Shati is het op twee na grootste kamp van de Gazastrook, dat in totaal acht kampen telt. Meer dan 90.000 mensen verbleven daar voor de oorlog in een gebied dat kleiner is dan een halve vierkante kilometer.

In deze video op X is te zien dat de gebouwen kapotgebombardeerd zijn:

'Canada wil steun aan UNRWA weer hervatten'

Canada is van plan de steun te hervatten aan UNRWA, de VN-hulporganisatie voor Palestijnen. Dat meldt de Canadese publieke omroep CBC News. De minister voor Ontwikkelingssamenwerking zou dat in de Canadese ochtenduren bekendmaken op een persconferentie.

In januari besloten meerdere landen waaronder Nederland de steun aan UNRWA op te schorten. Dat besluit kwam nadat Israël twaalf medewerkers van de hulporganisatie had beschuldigd van betrokkenheid bij de terreuraanvallen van Hamas van 7 oktober. Tien van hen werden kort daarna ontslagen door UNRWA, twee anderen leefden niet meer.

Naar de aantijgingen loopt een intern onafhankelijk onderzoek bij de VN. Eind april moeten de resultaten naar buiten komen.

Een anonieme regeringsbron zegt tegen CBC dat Canadese functionarissen een tussentijds rapport van de Verenigde Naties hebben ontvangen over de Israëlische beschuldigingen. Op basis van de voorlopige bevindingen voelt de Canadese regering zich er goed bij om de steun te hervatten, aldus de bron. Canada zou niet alleen 25 miljoen dollar aan al geplande steun in april gaan overmaken, maar er zou ook een nieuw steunpakket komen, aldus CBC. Wat dat inhoudt, is onduidelijk.

Ook buiten Gaza is UNRWA nagenoeg onmisbaar voor Palestijnen, zag correspondent Daisy Mohr vorige week in Libanon:

'Voorstel voor snelle en korte wapenstilstand'

De bemiddelaars die in Caïro onderhandelen over een staakt-het-vuren hebben een korte wapenstilstand van een paar dagen voorgesteld, meldt The Wall Street Journal. Doel daarvan is om op korte termijn meer vertrouwen te kweken tussen Israël en Hamas om uiteindelijk tot een zes weken lange wapenstilstand te komen. Zowel de VS als de Arabische betrokkenen staan achter dat plan, meldt de krant.

De onderhandelingen van de afgelopen drie dagen hebben geen resultaat opgeleverd. Hamas zegt in een verklaring vandaag opnieuw om tafel te gaan zitten met de bemiddelaars, ondanks de afwezigheid van Israëlische gesprekspartners. De Palestijnse militante groepering zegt de benodigde flexibiliteit te tonen en zegt dat Israël zijn verantwoordelijkheid niet wil nemen.

De Amerikaanse president Biden zei gisteren dat het aan Hamas is om het voorstel te accepteren dat nu op tafel ligt. "Er is een rationeel aanbod gedaan", zei Biden tegen journalisten. "Als dit zo blijft doorgaan tijdens de ramadan, dan wordt het heel gevaarlijk."

Het voorstel dat gedaan is aan Hamas houdt naast het staakt-het-vuren in dat een deel van de gijzelaars wordt vrijgelaten, dat er broodnodige hulpgoederen de Gazastrook in worden gebracht en dat Hamas een lijst opstelt van alle mensen die worden vasthouden in de Gazastrook en wie er nog leeft.

Bij een eerdere onderhandelingsronde in Beirut eiste Hamas een permanent einde aan het Israëlische militaire offensief, de terugtrekking van Israëlische troepen en de terugkeer van alle Gazanen naar de plekken die ze hebben moeten ontvluchten. Israël wil op zijn beurt enkel een gevechtspauze om gijzelaars vrij te krijgen en benadrukt dat het conflict niet zal worden beëindigd voordat Hamas geëlimineerd is.

Israël: niet meer beperkingen bij al-Aqsamoskee dan voorheen

Israël gaat in de eerste week van de ramadan hetzelfde aantal gelovigen toelaten tot het gebied rond de al-Aqsamoskee in Oost-Jeruzalem als in eerdere jaren. Dat heeft het kantoor van premier Netanyahu gisteravond laten weten. Dat betekent niet dat er tijdens de ramadan niets kan veranderen: in de verklaring staat dat de veiligheidssituatie wekelijks wordt geëvalueerd en dat er "naar omstandigheden een besluit zal worden genomen".

Israëlische media meldden 2,5 week geleden dat het aantal moslims in de al-Aqsamoskee juist beperkt zou worden tijdens de ramadan, die begin volgende week van start gaat. Binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet waarschuwde het kabinet nog voor grote onrust.

De al-Aqsamoskee staat in Oost-Jeruzalem op de Tempelberg, die door moslims Haram al-Sharif wordt genoemd. Het gebied is voor zowel moslims als joden een heilige plek. De afgelopen paar jaar is er geen ramadan geweest zonder geweld op die plek: het kwam geregeld tot schermutselingen tussen de Israëlische politie en Palestijnen. De vrees bestaat dat het geweld dit jaar tegen de achtergrond van de oorlog heviger zal zijn dan voorgaande jaren.

Vorig jaar beschreven we in dit artikel waar die spanningen rond de Tempelberg vandaan komen:

Blinken vraagt Israël meer grensovergangen te openen

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken heeft in een gesprek met de Israëlische minister Gantz benadrukt dat er "urgente stappen" nodig zijn in Gaza als het gaat om het leveren en verspreiden van humanitaire hulp. Daarvoor moeten er snel bijvoorbeeld meer grensovergangen worden geopend, zei een woordvoerder van Blinken na het gesprek tussen de twee politici, ook nu er nog volop wordt onderhandeld tussen Israël en Hamas over een eventueel staakt-het-vuren.

Volgens de woordvoerder had Blinken zijn boodschap "vrij direct" overgebracht aan Gantz, die deel uitmaakt van het oorlogskabinet van premier Netanyahu. Tegelijk benadrukte Blinken in het onderhoud dat vrijlating van gijzelaars door Hamas tot een onmiddellijk staakt-het-vuren zou leiden, waardoor Hamas volgens hem de sleutel in handen heeft als het gaat om een snel einde aan de gevechten.

Blinken zelf zegt dat hij in zijn gesprek met Gantz heeft gehamerd op het feit dat er spoedig in ieder geval een tijdelijk staakt-het-vuren nodig is in Gaza om zowel gijzelaars vrij te kunnen krijgen als humanitaire hulp op grote schaal mogelijk te maken.

Drie grensovergangen

De Gazastrook heeft drie officiële grensovergangen. Erez is de noordelijkste, maar die is sinds het begin van de oorlog niet open geweest. Verder is er nog Kerem Shalom, die het zuidoosten van Gaza verbindt met Israël. Die overgang is voornamelijk bedoeld om hulpgoederen toe te laten.

De laatste tijd wordt deze regelmatig geblokkeerd door Israëlische demonstranten, zag verslaggever Sander van Hoorn eind januari al:

Rafah is de laatste grenspost, die bedoeld is voor personenverkeer. In de praktijk mogen maar weinig Palestijnen het gebied verlaten vanwege de bijna volledige blokkade van Israël en Egypte. Na het begin van de oorlog wordt Rafah gebruikt om vrachtwagens met hulpgoederen toe te laten, maar dat zijn er veel minder dan voor de oorlog.

Grootste dropping boven Gaza tot nu toe: tientallen parachutes

Jordanië heeft gisteren met de Verenigde Staten, Frankrijk en Egypte naar eigen zeggen de grootste dropping van hulpgoederen boven de Gazastrook tot nu toe uitgevoerd. Met acht vliegtuigen wierpen de landen voedsel uit, goed voor zo'n 37.000 maaltijden.

VS meldt onderscheppen van raketten, onbemande vaartuigen

Het Amerikaanse leger heeft gisteren meerdere raketten en onbemande vaartuigen van Houthi-rebellen onderschept. Het gaat om in totaal vier raketten en drie vaartuigen, meldt Centcom, het hoofdkwartier van het Amerikaanse leger in het Midden-Oosten.

De raketten en voertuigen waren volgens de Amerikanen afkomstig uit door Houthi's gecontroleerd gebied in Jemen. Er zijn geen schepen beschadigd door de aanvallen van de Houthi's, aldus de VS.

Houthi-rebellen nemen al maanden commerciële schepen onder vuur in de Rode Zee - een van de belangrijkste vaarroutes voor de internationale handel - omdat ze naar eigen zeggen solidair zijn met de Palestijnen.

VN-Wereldvoedselprogramma hervat voedselhulp Noord-Gaza, maar zonder succes

Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) heeft de leveringen van voedsel aan Noord-Gaza geprobeerd te hervatten, maar die poging was niet succesvol. Dat schrijft de organisatie in een persbericht.

Volgens de organisatie werd een voedselkonvooi met veertien vrachtwagens na drie uur wachten bij de grenspost Wadi Gaza door het Israëlische leger teruggestuurd naar het zuiden van de Gazastrook. Vervolgens plunderde een wanhopige menigte daar de trucks, die 200 ton eten bevatten.

Twee weken geleden kondigde de organisatie aan de hulp noodgedwongen stop te zetten omdat het leveren van voedselhulp te onveilig was voor medewerkers en de Palestijnen zelf. Ondanks de mislukte poging van vandaag zegt het WFP te blijven zoeken naar mogelijkheden om toch eten naar het noorden van de Gazastrook te brengen.

Zo werd een deel van de voedselvoorraden van het WFP met behulp van de luchtmacht van Jordanië gedropt in Noord-Gaza. Het ging daarbij om een veel kleinere hoeveelheid van zes ton, wat genoeg zou zijn voor 20.000 mensen. Volgens de VN hebben ruim een half miljoen mensen dringend voedselhulp nodig.

"Luchtdroppings zijn een laatste redmiddel", schrijft de organisatie op X. "Maar om hongersnood af te wenden, moeten we toegang hebben over de weg."

Nieuw liveblog

We houden je in dit blog op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.