Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Jordanië: grootste dropping tot nu toe • 18 aanhoudingen na pro-Palestijns protest in Kamer

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

  • Jordanië heeft met de VS, Frankrijk en Egypte de grootste dropping van hulpgoederen boven de Gazastrook tot nu toe uitgevoerd.
  • De onderhandelingen in Caïro over een staakt-het-vuren zouden vandaag klaar zijn, maar zijn met een dag verlengd.
  • Het Israëlische leger heeft bij invallen op de bezette Westelijke Jordaanoever opnieuw mensen opgepakt.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.


VN-Wereldvoedselprogramma hervat voedselhulp Noord-Gaza, maar zonder succes

Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) heeft de leveringen van voedsel aan Noord-Gaza geprobeerd te hervatten, maar die poging was niet succesvol. Dat schrijft de organisatie in een persbericht.

Volgens de organisatie werd een voedselkonvooi met veertien vrachtwagens na drie uur wachten bij de grenspost Wadi Gaza teruggestuurd door het Israëlische leger. Vervolgens plunderde een wanhopige menigte de trucks, die 200 ton eten bevatten.

Twee weken geleden kondigde de organisatie aan de hulp noodgedwongen stop te zetten omdat het leveren van voedselhulp te onveilig was voor medewerkers en de Palestijnen zelf. Ondanks de mislukte poging van vandaag zegt het WFP te blijven zoeken naar mogelijkheden om toch eten naar het noorden van de Gazastrook te brengen.

Zo werd een deel van de voedselvoorraden van het WFP vandaag met behulp van de luchtmacht van Jordanië gedropt in Noord-Gaza. Het ging daarbij om een veel kleinere hoeveelheid van zes ton, wat genoeg zou zijn voor 20.000 mensen. Volgens de VN hebben ruim een half miljoen mensen dringend voedselhulp nodig.

"Luchtdroppings zijn een laatste redmiddel", schrijft de organisatie op X. "Maar om hongersnood af te wenden, moeten we toegang hebben over de weg."

Blinken en Gantz in gesprek over humanitaire hulp en wapenstilstand

De Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken heeft met het Israëlische oorlogskabinetslid Gantz gesproken over de noodzaak om de levering van humanitaire hulp mogelijk te maken. Blinken zei dat Israël dringend meer hulp moet toelaten in Gaza, laat een woordvoerder van het Witte Huis weten. Washington wil dat Israël een extra grensopening naar Gaza opent. Ook zouden de twee hebben gesproken over de onderhandelingen voor een staakt-het-vuren van zes weken tussen Israël en Hamas.

In Egypte werd vandaag opnieuw onderhandeld over een staakt-het-vuren in Gaza. De Israëlische onderhandelaars doen niet mee aan die gesprekken. Een Israëlische bron gaf als verklaring aan Reuters hiervoor dat Israël niet wil meepraten, omdat Hamas weigerde een lijst op te stellen van de gegijzelden die nog in leven zijn. Volgens een Hamas-functionaris is dit onmogelijk zonder wapenstilstand, omdat de gegijzelden verspreid zijn over de hele Gazastrook en door meerdere groepen worden vastgehouden. Volgens Hamas ligt de bal nu bij de Amerikanen om druk te zetten op premier Netanyahu.

Gantz is op bezoek in de Verenigde Staten om te overleggen met de regering-Biden. Dat bezoek zou hij niet hebben afgestemd met de Israëlische premier Netanyahu.

Minister Gantz in de VS

UNRWA: 17.000 wezen in Gaza

VN-organisatie voor Palestijnen UNRWA zegt dat er sinds het uitbreken van de oorlog 17.000 kinderen in de Gazastrook wees zijn geworden. Ook stelt de hulporganisatie dat in Noord-Gaza een op de zes kinderen jonger dan 2 een acuut voedselgebrek heeft.

"Kinderen sterven door bommen en nu sterven nog meer kinderen door de gevolgen van de belegering. Deze verschrikkelijke sterfgevallen zijn geheel te voorkomen."

Een groep onafhankelijke VN-experts sloeg vandaag ook alarm over de voedselsituatie in de Gazastrook. Volgens hen voert Israël daar opzettelijk een beleid van uithongering en voldoet het niet aan het tussenvonnis van het Internationaal Gerechtshof. Dat droeg het land eind januari op om genocide te voorkomen.

Israël zegt zelf dat het er alles aan doet om zoveel mogelijk noodhulp naar Gaza te brengen. Maar de experts wijzen erop dat voor het tussenvonnis er gemiddeld 147 vrachtwagens per dag Gaza binnenkwamen en dat het erna slechts 57 per dag waren.

'Drie burgers gedood bij Israëlische aanval op Libanon'

Bij een Israëlische luchtaanval op het Libanese grensdorp Houla zijn drie leden van een gezin gedood, zegt de burgemeester tegen persbureau Reuters. Volgens hem gaat het om een vader, moeder en hun zoon. "Hun huis van drie verdiepingen is met de grond gelijkgemaakt. Reddingswerkers zijn nog steeds aan het zoeken naar mensen onder het puin ligt."

Nieuwszender Al Jazeera en het Libanese staatspersbureau zeggen dat Israël ook het dorp Kafra onder vuur heeft genomen, zo'n 20 kilometer ten westen van Houla. Er zijn geen berichten over slachtoffers. Het Israëlische leger heeft nog niet op de berichten gereageerd.

Al Jazeera deelde deze beelden uit Kafra, waarop te zien is dat er brand is uitgebroken:

Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël in Gaza zijn er dagelijks beschietingen over en weer tussen Hezbollah-militanten in Libanon en het Israëlische leger. Geregeld vallen daarbij doden, zoals gisteren toen een Israëlische aanval drie hulpverleners doodde en in Israël een arbeidsmigrant uit India omkwam door een raket uit Libanon.

Minister van Defensie Gallant zei vandaag nog dat de aanhoudende spanningen aan de grens een militaire escalatie dichterbij brengen. Hij legde de verantwoordelijkheid daarvoor bij Hezbollah, dat heeft aangegeven pas te stoppen met schieten als Israël de oorlog in Gaza beëindigt.

Pro-Palestijns protest in Tweede Kamer, 18 aanhoudingen

Pro-Palestijnse activisten hebben gedemonstreerd in het gebouw van de Tweede Kamer. Vanaf de publieke tribune onderbraken ze enkele keren het vragenuurtje en een groep van zo'n 25 mensen ging in de hal op de grond zitten en riep onder meer op tot een staakt-het-vuren in Gaza. Ook scandeerden de actievoerders de omstreden leus "From the river to the sea, Palestine will be free", waarin een meerderheid van de (oude) Tweede Kamer een oproep voor geweld hoort.

Kamervoorzitter Bosma kondigde aan dat het bestuur van de Tweede Kamer aangifte gaat doen tegen de demonstranten. Na ruim een half uur begonnen agenten hen te verwijderen. De politie Den Haag zegt dat er 18 mensen zijn aangehouden.

Pro-Palestina betogers in Tweede Kamer na halfuur afgevoerd

Grootste dropping tot nu toe, zegt Jordanië

Jordanië heeft met de Verenigde Staten, Frankrijk en Egypte naar eigen zeggen de grootste dropping van hulpgoederen boven de Gazastrook tot nu toe uitgevoerd. Met acht vliegtuigen wierpen de landen vanmiddag voedsel uit, goed voor zo'n 37.000 maaltijden boven Noord-Gaza, zeggen de Amerikanen. Ze willen ook meer hulp over land mogelijk maken.

Aan parachutes dalen tientallen hulppakketten neer boven Gaza

Vrijwel dagelijks voeren landen hulpdroppings boven het noorden van de Gazastrook uit. De nood is daar groot, omdat hulp over land het gebied nauwelijks bereikt. In Egypte staan veel hulpkonvooien klaar, maar Israëlische inspecties duren erg lang. De hulp komt vervolgens niet in Noord-Gaza aan omdat het er te gevaarlijk is door aanhoudende beschietingen en grootschalige verwoesting.

De VN-organisatie Unicef waarschuwde zondag dat veel kinderen in Gaza zullen omkomen van honger en dorst als er niet snel wordt ingegrepen. "De sterfte onder kinderen die we vreesden, is nu hier en zal waarschijnlijk snel toenemen tenzij de oorlog tot een einde komt."

Unicef-ambassadeur Liam Neeson deed daarom gisteren deze oproep:

Reuters: onderhandelingen Caïro met een dag verlengd

De functionarissen die namens Hamas onderhandelen over een staakt-het-vuren blijven nog een dag langer in Caïro. Dat gebeurt op verzoek van de bemiddelaars, meldt een bron binnen Hamas aan persbureau Reuters. De verwachting is dat de gespreksronde later vandaag wordt afgerond.

Egyptische media melden ook dat de onderhandelingen hun derde dag in gaan, maar dat er sprake is van "moeilijkheden". Een Hamas-functionaris zei vandaag dat Hamas een voorstel voor een wapenstilstand heeft klaarliggen, maar dat het wacht op een reactie van Israël.

Een Israëlische functionaris zegt nu dat die lezing niet klopt. "Israël doet er alles aan om tot een akkoord te komen. We wachten op een reactie van Hamas", aldus de Israëlische bron tegen Reuters.

Duidelijk is in elk geval dat Israëlische onderhandelaars de afgelopen dagen niet meededen aan de gesprekken in Caïro. Volgens Reuters komt dat doordat Hamas weigerde een lijst op te stellen van gegijzelden die nog in leven zijn. Hamas zegt dat dit niet mogelijk is zolang er geen wapenstilstand van kracht is, omdat de gegijzelden over de hele Gazastrook verspreid zitten.

In beeld: nasleep aanvallen op Khan Younis

  • AFP
    De familie Faqawi rouwt na de dodelijke luchtaanval
  • AFP
    Het huis van de familie Faqawi ligt in puin
  • AFP
    Kinderen tussen het puin in het huis van de familie Faqawi
  • EPA
    Een Palestijnse familie aanschouwt de nasleep van de bombardementen van vannacht
  • AFP
    Een man zoekt tussen het puin naar bruikbare spullen
  • AFP
    Ontheemde Palestijnse vrouwen lopen met hun spullen langs Israëlische militairen

Reuters: onderhandelingen voorlopig voorbij

De onderhandelingen in de Egyptische hoofdstad Caïro over een staakt-het-vuren in de Gazastrook zijn voorlopig voorbij, zonder resultaat. Dat meldt persbureau Reuters. Hamas-functionaris Bassem Naim zegt tegen Reuters dat er in Caïro een voorstel van Hamas lag voor een wapenstilstand, maar dat hij nog geen reactie van Israël heeft ontvangen.

De Israëlische onderhandelaars deden niet mee aan de gesprekken van de afgelopen dagen. Een Israëlische bron geeft als verklaring aan Reuters dat Israël niet wilde meepraten, omdat Hamas weigerde een lijst op te stellen van de gegijzelden die nog in leven zijn. Naim zegt dat het maken van zo'n overzicht onmogelijk is voordat er een wapenstilstand is, omdat de gegijzelden verspreid zijn over de hele Gazastrook en door meerdere groepen worden vastgehouden.

"Premier Netanyahu wil geen akkoord bereiken", zegt Naim. De bal ligt nu volgens hem bij de Amerikanen, die Netanyahu onder druk zouden moeten zeggen om alsnog tot een akkoord te komen. Israël wil niet publiekelijk reageren.

Hamas-functionaris Bassem Naim, oud-minister van Volksgezondheid in de Gazastrook

De gesprekken in Caïro hadden de laatste horde moeten zijn voor het eerste langdurige staakt-het-vuren van deze oorlog, nog voor de start van de ramadan, begin volgende week. Op tafel ligt een plan voor een wapenstilstand van veertig dagen, waarbij tientallen gegijzelden vrijgelaten moeten worden. Ook zou het daarmee mogelijk moeten worden om hulpgoederen de Gazastrook in te brengen, om de humanitaire catastrofe in het gebied te verzachten.

Het is onduidelijk hoe en wanneer de onderhandelingen weer verdergaan.

President Herzog prijst VN-rapport over seksueel geweld

De Israëlische president Herzog zegt dat het VN-rapport over seksueel geweld door Hamas van enorm belang is. In het rapport van gisteravond staat dat er "redelijke gronden zijn" om aan te nemen dat Hamas-terroristen vrouwen hebben verkracht en op seksuele wijze hebben gemarteld en verminkt gedurende de terreuraanvallen op Israël op 7 oktober.

"Het rapport onderbouwt, met morele duidelijkheid en integriteit, de systematische, opzettelijke en aanhoudende seksuele misdaden gepleegd door Hamas-terroristen tegen Israëlische vrouwen", schrijft Herzog in een verklaring. "Hamas en bondgenoten proberen het rapport in diskrediet te brengen, om aan deze gruwelijke schaamte te ontsnappen. Maar dat zal ze niet lukken, omdat de getuigenissen schokkend zijn." Herzog vindt dat de wereld nu resoluut moet reageren en Hamas moet veroordelen en straffen.

Hamas noemt de beschuldigingen in het rapport ongegrond. In een verklaring staat dat het rapport bedoeld is om het Palestijnse verzet "te demoniseren". Verder beweert Hamas dat het onderzoek gebruikt wordt om andere VN-rapporten over geweld door Israël tegen Palestijnen te verdoezelen.

De Israëlische president Isaac Herzog

Israël beschuldigt de Verenigde Naties er al lange tijd van dat het niet adequaat reageert op de terreuraanvallen van 7 oktober. Zo schrijft minister Katz van Buitenlandse Zaken vanochtend dat VN-topman Guterres het rapport onder het tapijt probeert te schuiven. Ook ergert hij zich eraan dat de VN-Veiligheidsraad Hamas niet als terroristische organisatie heeft bestempeld.

Vrijgelaten gevangenen weer opgepakt op Westoever

Het Israëlische leger heeft opnieuw invallen gedaan op de bezette Westelijke Jordaanoever. Op meerdere plekken zijn er mensen opgepakt.

In het dorp Kobar, ten noordwesten van Ramallah, zijn zes Palestijnen gearresteerd. Onder de arrestanten zijn de zus en de vrouw van Nael Barghouti, de langstzittende Palestijnse gevangene in Israël. De twee vrouwen werden in november nog vrijgelaten in het kader van de deal tussen Israël en Hamas om gevangenen te ruilen tegen gegijzelden.

De Westelijke Jordaanoever

Verder zijn er in Tulkarem drie mensen opgepakt. Ten zuiden van Ramallah is een man in een vluchtelingenkamp gearresteerd. Volgens het Palestijnse persbureau Wafa ontstonden er in Kafr Dan, ten westen van Jenin, ongeregeldheden nadat Israëlische militairen het huis van een Palestijnse gevangene hadden verwoest. Bij de schermutselingen die volgden, raakten twee Palestijnen gewond door kogelscherven.

Ook in vluchtelingenkamp Balata, ten oosten van Nablus, waren er invallen. Daarbij zijn twee Palestijnen opgepakt. Een man van 45 raakte gewond in zijn gezicht nadat Israëlische militairen met scherp hadden geschoten, meldt Al Jazeera. Volgens Wafa hadden Palestijnse verzetsstrijders een explosief tot ontploffing gebracht in een auto. Als gevolg daarvan stuurde Israël militaire versterking en een bulldozer naar het kamp.

Sinds 7 oktober zijn er bij invallen in de Westelijke Jordaanoever in totaal meer dan 7000 Palestijnen opgepakt. Volgens de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Addameer zitten er in totaal meer dan 3500 mensen in administratieve detentie, wat inhoudt dat ze zonder proces vastzitten. Een deel van hen zit maanden of zelfs jaren vast zonder te weten waarom, onder wie ook kinderen. Als ze al een proces krijgen, worden ze berecht in een militaire rechtbank.

De omstandigheden in de detentiecentra zijn mensonterend, vertelden twee Palestijnen ons in november:

Nieuwe aanvallen in Khan Younis, doden op meerdere plekken

Aanvallen op Khan Younis (foto maandagavond)

In de zuidelijke stad Khan Younis in de Gazastrook heeft het Israëlische leger nieuwe aanvallen uitgevoerd. Volgens het Palestijnse persbureau Wafa zijn bij een luchtaanval op een woning zeker acht mensen om het leven gekomen en raakten anderen gewond.

Het Israëlische leger zegt dat het twintig Hamas-strijders heeft gedood met behulp van scherpschutters, tankgranaten en drones. In de wijk Hamad zijn er volgens het leger bij invallen in diverse gebouwen wapens gevonden.

Het leger zegt in totaal in heel Gaza zo'n vijftig locaties van Hamas onder vuur te hebben genomen vanuit de lucht. Het gaat volgens het leger onder meer om installaties voor het afvuren van projectielen, tunnels en andere militaire gebouwen. Volgens Al Jazeera zijn in het noordelijk gelegen vluchtelingenkamp Jabalia zeker acht mensen gedood. Ook worden de vluchtelingenkampen Nuseirat, Maghazi en Bureij, in centraal-Gaza, de hele ochtend bestookt door artillerie.

Houthi's: vergunning nodig voor schepen in Jemenitische wateren

Vrachtschepen moeten voortaan een vergunning aanvragen om door Jemenitische wateren te varen, laat een Houthi-minister weten. Ook gisteren hebben de Houthi's vanuit Jemen een maritiem schip in de Rode Zee bestookt met raketten. De bemanning zou ongedeerd zijn.

Volgens minister voor Telecommunicatie Misfer al-Numair kunnen dit soort situaties voorkomen worden als schepen bij de Houthi's een vergunning aanvragen. Ook beweert de minister dat de Amerikanen en Britten verantwoordelijk zijn voor het beschadigen van onderzeese telecomkabels in de Rode Zee. De VS en het VK hebben marineschepen naar het gebied gestuurd om vrachtschepen te beschermen tegen aanvallen door Houthi's.

De Houthi's hebben het grootste deel van Jemen onder hun controle. De gewapende groepering stelt dat het alleen vrachtschepen aanvalt die een band hebben met Israël. De Houthi's doen dat naar eigen zeggen uit solidariteit met de Palestijnen in Gaza, waar een zware humanitaire crisis woedt als gevolg van de maandenlange oorlog.

Aanhangers van de Houthi's demonstreerden afgelopen vrijdag in Sanaa tegen Israël en de VS

Beschietingen tussen Libanon en Israël

Ook afgelopen nacht zijn er beschietingen geweest tussen Israël en Libanon. Het Israëlische leger zegt Hezbollah-doelwitten te hebben getroffen met luchtaanvallen.

Tien vanuit Libanon op Israël afgevuurde raketten zouden zijn onderschept. Nieuwszender Al Jazeera heeft videobeelden van de vliegende projectielen gepubliceerd.

De krant Haaretz meldt dat het leger van Israël militaire stellingen van Hezbollah in het zuiden van Libanon zou hebben aangevallen. Dat was een reactie op een dodelijke raketaanval van maandagmorgen. Daarbij kwam een Thaise arbeidsmigrant om het leven. Zeven anderen raakten gewond door de vanuit Libanon afgevuurde antitankgranaat, aldus de krant.

Een Israëlische straaljager die vliegt bij de grens met Libanon, foto: 4 maart

'Onderhandelingen doorgegaan in Caïro', ondanks afwezigheid Israël

Ondanks dat Israël geen delegatie stuurde naar Caïro is er in de Egyptische hoofdstad de afgelopen twee dagen toch onderhandeld over een staakt-het-vuren in Gaza. Dat zeggen zowel Egyptische functionarissen als een woordvoerder van Hamas.

De gesprekken tussen de twee strijdende partijen lijken in een impasse beland. Maar achter de schermen staat bijvoorbeeld bemiddelaar Egypte nog in contact met Israël over een nieuw bestand. Op deze manier zijn de onderhandelingen toch doorgegaan, zeggen twee anonieme functionarissen tegen persbureau Reuters. Desondanks lijkt er niet veel schot in de zaak te zitten.

Israël zou blijven vasthouden aan de eis voor een tijdelijk bestand om de gijzelaars vrij te krijgen, terwijl Hamas garanties wil dat de oorlog wordt beëindigd. De Israëlische regering heeft niet officieel bekendgemaakt waarom het afwezig is in Caïro. President Biden was vorige week nog opvallend optimistisch over de kans op een nieuw bestand.

VN-gezant: 'Verkrachtingen door Hamas-militanten aannemelijk'

VN-gezant Pramila Patten met de Franse first lady Brigitte Macron (foto juli 2021)

Een gezant van de Verenigde Naties en haar team stellen in een rapport dat er "redelijke gronden zijn" om aan te nemen dat Hamas-terroristen vrouwen hebben verkracht en op seksuele wijze hebben gemarteld en verminkt gedurende de aanval op Israël op 7 oktober.

Op basis van gesprekken met onder meer overlevenden, medisch personeel, Israëlische organisaties en vrijgelaten gijzelaars stelt het VN-team dat er "reden is om aan te nemen dat conflictgerelateerd seksueel geweld, waaronder verkrachting en groepsverkrachting, heeft plaatsgevonden bij de aanval op 7 oktober op meerdere locaties in de periferie van Gaza". Het team noemt onder meer de locatie van het Nova-muziekfestival.

Gezant Pramila Patten wijst op een patroon van "volledig naakte of van onder ontklede slachtoffers, met name vrouwen, met vastgebonden handen en meerdere schotwonden - vaak in het hoofd." Het team benadrukt dat het in Israël niet op onderzoeksmissie was, en dat een "volwaardig onderzoek" nodig is om de daadwerkelijke omvang en details van het seksuele geweld door Hamas vast te stellen.

Nieuw liveblog

We houden je in dit blog op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.