liveblog
NOS NieuwsAangepast

VN veroordeelt illegale annexatie Oekraïense regio's

liveblog gesloten

VN veroordeelt illegale annexatie Oekraïense regio's

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft met overgrote meerderheid Ruslands "gepoogde illegale annexatie" van vier gebieden in Oekraïne veroordeeld. Ook roept de Algemene Vergadering op om de gebieden niet als Russisch te erkennen.

Van de 193 leden van de Algemene Vergadering stemden 143 landen in met de resolutie. Daarin werd ook de soevereiniteit, onafhankelijkheid en eenheid van Oekraïne opnieuw bevestigd binnen de internationaal erkende grenzen. Vijf landen stemden tegen, behalve Rusland ook Belarus, Noord-Korea, Nicaragua en Syrië. 35 landen, waaronder China en India, onthielden zich van stemming.

Vooraf had Rusland opgeroepen om de stemming geheim te houden, maar daar ging de VN niet in mee.

Eensgezindheid NAVO na raketaanvallen: 'Poetin heeft weer omgekeerde bereikt'

De NAVO besloot tijdens de eerste dag van de top in Brussel om meer wapens te leveren aan Oekraïne. Dat het bondgenootschap met deze leveranties pal achter Oekraïne gaat staan komt volgens Peter Wijninga, defensiespecialist verbonden aan het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS), door Poetin zelf.

De recente raketaanvallen op tal van Oekraïense steden hebben gezorgd voor meer eensgezindheid zegt Wijninga. "Je zag al barstjes in de eensgezindheid in Europa. Die zijn geheeld met deze raketaanval." Poetin bereikt daardoor het omgekeerde van wat hij wilde, zegt Wijninga.

Minister van Defensie Kajsa Ollongren bevestigt na afloop van de eerste dag van de NAVO-top dat er wel iets is veranderd door de recente aanvallen. "Dit is wel een nieuwe fase in de oorlog", zegt de minister in Nieuwsuur. Ze noemt de levering van raketten aan Oekraïne een "antwoord op laffe raketaanvallen".

Macron: Frankrijk zal geen kernwapen inzetten

De Franse president Emmanuel Macron zegt dat een Russische kernaanval op Oekraïne "of in de regio" niet tot een nucleair antwoord van Frankrijk zal leiden. Het is volgens Macron in het Franse nationale belang om "elke escalatie van het conflict te vermijden", zei hij in een tv-interview.

"Het conflict mag zich niet geografisch of verticaal uitbreiden, zoals met chemische wapens", aldus Macron. Hij zei dat hij een wereldoorlog wil voorkomen.

Macron zei ook dat hij hoopt dat Rusland en Oekraïne zullen terugkeren naar de onderhandelingstafel voor vredesbesprekingen. "Ik geloof dat dat in het belang is van Rusland en Oekraïne". Wel benadrukte Macron dat Rusland dan eerst de oorlog moet beëindigen en de territoriale integriteit van Oekraïne moet respecteren.

De Franse regering zal Oekraïne blijven ondersteunen met wapenleveranties, zoals luchtafweersystemen en raketten, om Oekraïne te beschermen tegen raket- en drone-aanvallen. Ook onder meer Canada, Duitsland en Nederland beloofden vandaag meer materieel naar Oekraïne te sturen.

NAVO: bij nucleaire aanval kan Rusland rekenen op 'fysieke reactie'

Een hoge functionaris van de NAVO heeft gezegd dat een nucleaire aanval van Rusland beantwoord zal worden met een "fysieke reactie" van bondgenoten van Oekraïne, en "mogelijk ook van de NAVO zelf."

Hij voegde eraan toe dat het "ongekende gevolgen" zal hebben voor Rusland als het Kremlin besluit kernwapens in te zetten in de oorlog in Oekraïne.

Poetin zei eind vorige maand bereid te zijn "alle beschikbare middelen" in te zetten als dat in de ogen van Rusland nodig is, een verwijzing naar het nucleaire arsenaal van het land. Analisten achten de kans minimaal dat Poetin op de korte termijn werkelijk naar kernwapens grijpt.

Dreigen met de inzet van kernwapens is in het verleden wel vaker gehoord en uiteindelijk altijd bluf gebleken. De NAVO en de VS nemen het echter "zeer serieus". Waar zou Rusland toe in staat met zijn nucleaire arsenaal? Lees het in het onderstaande artikel dat we eerder schreven:

Zelensky vraagt internationale gemeenschap om meer financiële steun

President Zelensky heeft de internationale gemeenschap om een financieel steunpakket van 39 miljard euro gevraagd om het begrotingstekort van volgend jaar te dichten. "Hoe meer hulp Oekraïne nu krijgt, hoe sneller we een einde zullen maken aan de Russische oorlog, en hoe sneller en betrouwbaarder we zullen garanderen dat zo'n wrede oorlog zich niet naar andere landen zal verspreiden", zei hij in een videotoespraak voor het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank.

'90.000 militairen aan Russische kant gewond, vermist of gestorven'

De oorlog in Oekraïne heeft bij het Russische leger geleid tot meer dan 90.000 "onherstelbare verliezen", schrijft het onafhankelijke nieuwsplatform iStories op basis van bronnen bij de Russische veiligheidsdiensten. Het gaat om gedode en vermiste militairen, en militairen die vanwege hun verwondingen niet meer terug kunnen keren naar het front.

Dit aantal ligt in de buurt van de schattingen van het Britse ministerie van Defensie vorige maand. Minister Ben Wallace zei toen dat meer dan 80.000 Russische militairen zijn omgekomen, gevangengenomen, vermist of gedeserteerd. Daaronder zouden zo'n 25.000 doden zijn.

De laatste keer dat het Kremlin officieel melding deed van het aantal doden aan Russische zijde, was eveneens vorige maand. Toen zei de Russische minister van Defensie, Sergej Sjojgoe, dat 5937 Russische militairen zijn gesneuveld bij de 'speciale militaire operatie' in Oekraïne.

Aan Oekraïense zijde zijn zeker 9000 militairen gedood, meldden de Oekraïense autoriteiten eind augustus. Ook zijn er volgens schattingen van de VN meer dan 15.000 burgerslachtoffers gevallen, waaronder 6221 doden. De werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk hoger, aldus de VN.

Poetin ontmoet Turkse president Erdogan

President Poetin heeft morgen een ontmoeting met de Turkse president Erdogan in Astana, de hoofdstad van Kazachstan. De twee zullen het hebben over de strijd in Oekraïne. Erdogan heeft geregeld geprobeerd een bemiddelende rol te spelen in de oorlog.

Mogelijk wordt er in Astana ook gesproken over een nieuwe grote 'gashub' in Turkije. Russisch gas zou via de nog intacte delen van de gesaboteerde Nord Stream-leiding naar die hub en verder Europa in kunnen worden getransporteerd, zei Poetin eerder.

In onderzeese delen van de Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland werden eind vorige maand na een explosie meerdere gaten aangetroffen waardoor gas lekte. Volgens westerse landen is Rusland daar verantwoordelijk voor, maar het Kremlin heeft betrokkenheid steeds ontkend. President Poetin beschuldigde opnieuw de Verenigde Staten van de sabotage, die hij een "daad van internationaal terrorisme" noemde.

Nederland gaat luchtafweer aan Oekraïne leveren

Oekraïne krijgt luchtverdedigingsraketten van Nederland, ter waarde van 15 miljoen euro. Minister Ollongren van Defensie maakte dat vandaag bekend bij aanvang van de NAVO-bijeenkomst in Brussel.

"We hebben echt laffe aanvallen gezien op allerlei steden in Oekraïne, waar civiele infrastructuur is aangevallen en waar onschuldige burgers het slachtoffer van zijn", zei Ollongren. "Het enige wat Poetin hiermee bereikt, is dat we nog meer gaan leveren."

Nederland bekijkt ook of het een bijdrage kan leveren aan de winteruitrusting voor Oekraïense soldaten. Verdere details over de materiële steun gaf de minister niet.

Ook andere landen hebben vandaag aangekondigd meer materieel naar Oekraïne te sturen. Zo heeft de Duitse minister van Defensie meer pantserhouwitsers toegezegd. Daarnaast maakte ze bekend dat Duitsland de eerste van vier luchtafweersystemen aan Oekraïne heeft overhandigd.

Stroomvoorziening kerncentrale Zaporizja hersteld

De stroomvoorziening van de Oekraïense kerncentrale Zaporizja is hersteld, meldt directeur Rafael Grossi van de internationale atoomtoezichthouder IAEA. De centrale zat sinds vanochtend voor de tweede keer in korte tijd zonder elektriciteit, na beschietingen in de omgeving.

De kerncentrale heeft externe stroom nodig voor het koelen van nucleair materiaal. Toen de stroomvoorziening eruit lag, leverden dieselgeneratoren de benodigde stroom. Die kunnen maximaal tien dagen draaien.

Reddingswerkers halen familie onder puin vandaan in Zaporizja

Reddingswerkers halen familie onder puin vandaan in Zaporizja

Poetin: Rusland kan gas leveren door Nord Stream 2 of via 'gashub' in Turkije

De Russische president Poetin zegt dat Rusland nog steeds gas kan leveren aan Europa via de nog intacte delen van de Nord Stream 2-pijplijn. Volgens hem kan er zelfs een grote "gashub" voor Europa worden opgetuigd in Turkije, waar het gas van de Nord Stream-leiding naartoe kan worden getransporteerd over de bodem van de Oostzee. De bal ligt bij de Europese Unie, zei Poetin: die moet beslissen wat wenselijk is.

EU-landen proberen de afhankelijkheid van Russisch gas juist af te bouwen. Het is de bedoeling dat de Europese gasvoorraden op 1 november voor 80 procent zijn gevuld. En twee weken geleden legde de Europese Commissie een wettelijke basis voor een prijsplafond voor olie uit Rusland.

Over dat laatste zei Poetin dat Rusland geen energie zal leveren aan landen met zo'n prijsplafond. Ook sprak hij van de "agressieve promotie van groene energie" in de Europese Unie, die volgens hem leidt tot "onderinvesteringen" in olie en gas. Hernieuwbare energie moet geen politieke kwestie worden, zei hij.

De Europese Commissie bepleit overigens ook een prijsplafond voor gas uit Rusland, als onderdeel van plannen om de energiecrisis aan te pakken, maar of dat er daadwerkelijk komt is nog onduidelijk. Vandaag overleggen de Europese ministers van Energie over de torenhoge prijzen op de energiemarkt. President Poetin zei vandaag dat Rusland daar niet verantwoordelijk voor is.

Sabotage Nord Stream

In de Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland werden eind vorige maand na een explosie meerdere gaten aangetroffen die leidden tot een gaslek. Volgens westerse landen is Rusland daar verantwoordelijk voor, maar het Kremlin heeft betrokkenheid steeds ontkend. President Poetin beschuldigde opnieuw de Verenigde Staten van de sabotage, die hij een "daad van internationaal terrorisme" noemde.

Oekraïne: zeven doden bij aanval op markt

Bij een Russische raketaanval op een markt in Avdiivka, in het oosten van Oekraïne, zijn zeker zeven mensen om het leven gekomen, meldt de Oekraïense gouverneur Pavlo Kirilenko van de regio Donetsk, waar de stad ligt.

Kirilenko heeft op Telegram een foto gedeeld waarop te zien is dat meerdere lichamen naast een kraam liggen. Behalve de zeven doden zijn er ook minstens acht gewonden gevallen, zegt hij. Volgens de gouverneur was het druk op de markt op het moment van de beschieting.

Kerncentrale Zaporizja opnieuw zonder stroom

De kerncentrale van Zaporizja zit opnieuw zonder stroom, voor de tweede keer in vijf dagen. Dat meldt Rafael Grossi, de baas van de internationale atoomwaakhond IAEA, die het een "zeer zorgwekkende ontwikkeling" noemt. Grossi pleit opnieuw voor een veiligheidszone rond de centrale om een eventuele kernramp te voorkomen.

Het Oekraïense staatsbedrijf Energoatom, eigenaar van de kerncentrales in het land, zegt dat de stroomuitval het gevolg is van Russische raketaanvallen. Die raakten onder meer een krachtcentrale in een nabijgelegen regio, die dus ook de stroom voor de kerncentrale levert. Noodgeneratoren die op diesel draaien, sprongen automatisch aan en zorgden ervoor dat de centrale toch stroom krijgt. Er is een gevaar dat er radioactiviteit vrijkomt als er geen energie beschikbaar meer is om de reactoren te koelen.

Ondertussen beschuldigt Energoatom Rusland ervan een lading diesel tegen te houden die bedoeld is om de noodgeneratoren draaiende te houden.

Einde aan Nederlandse NAVO-missie in Slowakije

De Nederlandse missie voor het versterken van de oostflank van het NAVO-grondgebied in Slowakije komt morgen ten einde, heeft het ministerie van Defensie bekendgemaakt. Dan is het een halfjaar geleden dat Nederlandse militairen met hun Patriot luchtverdedigingssysteem afreisden naar Sliac. Het grootste deel van de ongeveer 150 luchtverdedigers die waren uitgezonden, keert morgen terug naar de kazerne in Vredepeel.

De Duitse Patriotmissie, met twee van de drie vuureenheden, duurt nog zes maanden. Een aantal Nederlandse militairen zal de Duitse missie nog blijven ondersteunen.

Twijfels aan FSB-onderzoek naar explosie Krimbrug

Er worden vraagtekens gezet bij de resultaten van het onderzoek van de Russische geheime dienst naar de explosie op de Krimbrug. De FSB publiceerde vanochtend een röntgenfoto van wat de vrachtwagen zou zijn die in de lezing van Rusland afgelopen zaterdag op de brug is ontploft. Maar die foto komt niet overeen met de beelden van een beveiligingscamera waarop de ontplofte vrachtwagen wordt geïnspecteerd door Russische beveiligers. Het gaat om twee verschillende vrachtwagens, toont een onafhankelijk onderzoeker op Twitter:

Zo zijn op de röntgenfoto vier wielen te zien en op de beveiligingsbeelden vijf wielen. Ook heeft de wagen van de camerabeelden een dubbele achteras en die op de beelden van de FSB slechts een enkele as. Verder zit het reservewiel op een andere plaats en is de zijbumper niet zichtbaar op de röntgenfoto.

'30 procent energievoorziening geraakt door Russische raketten'

Bij de raketaanvallen die Rusland de afgelopen dagen uitvoerde op Oekraïne is zo'n dertig procent van de energievoorziening in het land geraakt, zegt de Oekraïense minister Haloesjtsjenko van Energie tegen de Amerikaanse zender CNN.

"We moeten het onze bondgenoten duidelijk maken: we moeten aan luchtverdediging doen", zegt de minister. Daarmee verwijst hij naar de luchtafweersystemen die Oekraïne vandaag hoopt te krijgen op de NAVO-top in Brussel.

Bekijk op Twitter een deel uit het CNN-interview met Haloesjtsjenko:

Poolse energiefunctionaris: lek pijpleiding lijkt geen sabotage

Het lijkt er niet op dat er sprake is van sabotage bij de lekkage die is ontstaan in de Droezjba-oliepijpleiding in Polen. Dat zegt een Poolse functionaris die zich bezighoudt met de energievoorziening tegen persbureau Reuters.

Volgens Mateusz Berger is er geen reden om aan te nemen dat iemand met opzet het lek heeft veroorzaakt. Hij vermoedt dat er sprake is van een ongeluk.

Opnieuw explosies in meerdere steden

Opnieuw zijn er vannacht in meerdere Oekraïense steden explosies gehoord. In de zuidelijke havenstad Nikopol raakten drie mensen gewond, zegt de gouverneur van de regio Dnjepropetrovsk. Onder de gewonden zijn een meisje van 6 jaar, haar moeder en nog een andere vrouw. Ze worden in het ziekenhuis behandeld.

Volgens de gouverneur zijn er vannacht zo'n honderd Russische raketten afgevuurd. Die kwamen neer op tientallen huizen en flats, kinderopvangcentra, winkels en een school. Ook zijn er stroomkabels beschadigd geraakt.

Ook in de hoofdstad Kiev ging het luchtalarm weer af, maar er zijn vooralsnog geen meldingen van schade of slachtoffers.

En in de door Rusland veroverde stad Melitopol werd ook een explosie gehoord. Het zou gaan om een ontploft voertuig in het noorden van de stad.

Lek in Droezjba-oliepijpleiding in Polen

De Poolse pijplijnbeheerder PERN heeft een lek ontdekt in de Droezjba-pijpleiding. Via die leiding stroomt olie van Rusland naar Europa. De lekkage werd gisteravond ontdekt, meldt het bedrijf vanochtend.

Hoe de leiding beschadigd is geraakt, is volgens PERN niet duidelijk. Het lek zit in een stuk van de pijp, dat zo'n 70 kilometer van de centraal gelegen stad Plock ligt. De rest van de pijpleiding is niet beschadigd, zegt de beheerder.

Droezjba ('vriendschap' in het Russisch) werd in 1964 door de Sovjet-Unie aangelegd en is de langste oliepijpleiding ter wereld. Hij begint in het Russische Almetjevsk en loopt door naar Belarus, waar de leiding wordt gesplitst. Een deel loopt naar Polen en Duitsland en het andere deel brengt olie naar Oekraïne, Slowakije, Tsjechië en Hongarije.

Russische geheime dienst: acht mensen opgepakt voor explosie Krimbrug

De Russische geheime dienst FSB heeft acht mensen opgepakt in verband met de explosie op de Krimbrug van afgelopen zaterdag, meldt het Russische persbureau Interfax. Het gaat om vijf Russische burgers en drie mensen uit Oekraïne en Armenië. Ze hebben volgens de FSB meegewerkt aan de voorbereiding van de explosie. Rusland denkt dat de Oekraïense militaire inlichtingendienst achter de ontploffing zit.

Uit onderzoek van de FSB zou zijn gebleken dat het explosief omwikkeld in kunststof folie verstopt lag in een lading vracht van 22 pallets. Begin augustus zou die vracht van Odessa naar Bulgarije zijn gestuurd. Daarna zou die uiteindelijk met vervalste documenten via Armenië, Georgië en Zuid-Rusland naar de Krimbrug zijn gebracht en daar tot ontploffing zijn gebracht.

Nieuwe wapenleveringen onderwerp van gesprek op NAVO-top

Vertegenwoordigers van de dertig landen van de NAVO komen vandaag bijeen in Brussel voor een top. Ze gaan het onder meer hebben over nieuwe wapenleveringen aan Oekraïne, nu Rusland de afgelopen dagen een nieuwe reeks raketaanvallen heeft uitgevoerd.

De NAVO gaat samen met Oekraïne kijken waar behoefte aan is. Duitsland en de VS hebben al toegezegd onder meer moderne luchtverdedigingssystemen te leveren. NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg zei gisteren dat de steun wordt opgevoerd "zodat Oekraïne zich kan verdedigen en door Rusland bezet gebied kan bevrijden".

EU-correspondent Kysia Hekster legde gisteravond in Nieuwsuur uit waar Oekraïne vandaag bij de NAVO-top op zal inzetten:

NAVO blijft Oekraïne steunen en kondigt nieuwe sancties aan tegen Rusland

Biden waarschuwt Saudi-Arabië: terugschroeven olieproductie niet zonder gevolgen

De Amerikaanse president Biden zegt dat het besluit van de OPEC-landen om de olieproductie terug te schroeven consequenties zal hebben voor de betrekkingen tussen Saudi-Arabië en de Verenigde Staten. Afgelopen tijd voerde Washington een lobby tegen het verminderen van de productie, ook omdat dit Rusland in de kaart speelt. Door de olieproductie te verminderen, stijgt de prijs, wat financieel gunstig is voor Rusland. De OPEC-landen negeerden de Amerikaanse lobby, die er juist op was gericht de olieproductie op te voeren.

Biden wilde in gesprek met CNN niet zeggen wat voor consequenties dat heeft voor de Saudiërs. De invloedrijke Democratische senator Bob Menendez, voorzitter van de buitenlandcommissie, had een dag eerder opgeroepen tot het bevriezen van de banden met Riyad. Ook wapenleveranties zouden opgeschort moeten worden.

Na de moord op Washington Post-journalist Jamal Khashoggi in een Saudisch consulaat in Istanbul, in 2018, raakten de betrekkingen tussen de VS en Saudi-Arabië verstoord. Amerikaanse inlichtingendiensten gaan ervan uit dat kroonprins Mohammed bin Salman er opdracht voor heeft gegeven, al ontkent die dat zelf.

Biden uitte in 2020 in verkiezingstijd stevige taal richting Saudi-Arabië. Als hij president zou worden, zouden Amerikaanse wapenleveranties aan de Golfstaat uitblijven en onder zijn bewind zou het land worden behandeld als een paria. Maar deze zomer bracht Biden een bezoek aan Bin Salman in Riyad, wat hem op kritiek kwam te staan.

Gouverneur: 55 lichamen opgegraven uit massagraf

Uit het recent gevonden massagraf in de Oost-Oekraïense stad Lyman zijn volgens de lokale autoriteiten inmiddels 55 lichamen opgegraven. Het gaat om militairen, burgers en een baby, zegt de gouverneur van Donetsk.

"Dit waren burgers en onze verdedigers, de strijdkrachten", zegt de gouverneur tegen persbureau Reuters. Het meisje van 1 jaar oud is herbegraven bij haar familie. Voorlopige onderzoeksresultaten wijzen erop dat de slachtoffers zijn gedood door explosieven of kogels, zegt Oekraïne.

Lyman werd op 1 oktober heroverd op Russische militairen. De ontdekking van het massagraf werd vorige week vrijdag gemeld door de Oekraïense autoriteiten.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het blog van gisteren lees je via deze link terug.