Protesten in meerdere plaatsen tegen coronabeleid • Grieken verlengen coronamaatregelen

RIVM: na extra prik is kans op ziekenhuisopname vijf keer lager

Het RIVM meldt dat de boosterprik zeer effectief is om ziekenhuisopname bij covid-19 te voorkomen. Het instituut baseert zich daarbij op de ziekenhuiscijfers over de afgelopen twee maanden.

Belangrijke kanttekening daarbij is wel dat de cijfers vooral gaan over de deltavariant, die inmiddels door de omikronvariant is verdrongen.

Volgens het instituut heeft een geboosterd persoon een vijf keer zo lage kans om te worden opgenomen als iemand die wel is ingeënt, maar nog geen extra prik heeft gehad.

Lees er hier meer over:

Protesten in meerdere plaatsen tegen coronabeleid

In verschillende plaatsen in Nederland zijn protesten geweest tegen het coronabeleid. Dat gebeurde onder meer in Oldenzaal, Enschede, Staphorst, Maastricht, Sittard en Weert, melden regionale media. Het lijkt erop dat alles rustig is verlopen.

Een correspondent van 1Limburg schat dat er in Sittard zo'n duizend mensen op de been waren, in Maastricht waren er volgens de regionale omroep zo'n 150 à 200 mensen bij het protest.

RTV Oost bericht dat er in Enschede zo'n 250 mensen bij de fakkeltocht waren. En in Oldenzaal hadden zich zo'n honderd mensen verzameld voor een wandeltocht die begon bij het gemeentehuis. Ook in Gelderland waren er betogingen, onder meer in Aalten. Daar waren zo'n 100 mensen, weet Omroep Gelderland.

Coronamaatregelen in Griekenland verlengd, druk op zorg blijft hoog

De coronabeperkingen in Griekenland worden met nog eens een week verlengd. Aanstaande maandag zou het maatregelenpakket aflopen, maar nu heeft de regering besloten dat het tot in ieder geval 31 januari zal gelden.

Het aantal besmettingen daalt in Griekenland scherp, maar de druk op de zorg is onverminderd hoog. Het aantal IC-patiënten neemt niet af en er zijn relatief veel sterfgevallen. Sommige experts wijzen erop dat de deltavariant nog altijd alom aanwezig is in Griekenland. Ook is er een groot aantal ongevaccineerden.

"Ongeveer 90 procent van de patiënten op de intensive care is niet gevaccineerd", zegt een longarts bij de Griekse publieke zender ERT. Volgens hem zijn het vooral 65-plussers die al kampen met medische problemen. "Ze zijn tijdens de feestdagen besmet geraakt met de deltavariant, en worden al weken verpleegd."

De verlenging van de maatregelen betekent dat de horeca en andere uitgaansgelegenheden om middernacht dicht moeten. Bezoekers moeten zitten en muziek draaien is uit den boze. Mensen worden in winkels en horeca alleen met een 2G-coronatoegangsbewijs toegelaten. Binnen en buiten zijn mondkapjes verplicht. Verder zijn grote publieke evenementen verboden, en in sportstadions is slechts 10 procent van de volledige capaciteit toegestaan.

Supermarkten: lege schappen dreigen als quarantaine niet wordt versoepeld

Supermarkten waarschuwen voor lege schappen als de overheid de regels voor quarantaine niet verder versoepelt. Volgens brancheorganisatie CBL hebben de supermarkten steeds meer moeite om de roosters rond te krijgen.

"Je kunt niet zomaar iemand van de bakkerijafdeling vervangen door iemand van een andere afdeling", laat CBL-directeur Marc Jansen weten. "Voor specifieke afdelingen heb je specifieke kennis nodig. We gaan echt zien dat schappen leeg beginnen te raken."

Lees hier meer:

Nu al maandrecord positieve tests sinds begin coronacrisis

Januari is pas net over de helft, maar heeft nu al een nieuw record gevestigd. Nooit eerder meldde het RIVM in een maand tijd zoveel positieve tests. In de eerste negentien dagen van januari zijn 548.697 besmettingen geregistreerd.

Het oude record was in november 2021 gevestigd. In dertig dagen tijd werden toen 510.751 positieve tests geregistreerd. Op de derde plaats staat afgelopen december met ruim 490.000 bevestigde besmettingen.

De tussenstand van januari tot nu toe komt neer op gemiddeld 28.879 positieve tests per dag. Als het zo doorgaat, zou het totaal voor januari kunnen uitkomen op zo'n 900.000 positieve tests.

Gezondheidsraad: kleinere kans op ontstekingsziekte MIS-C als kind corona heeft gehad

Kinderen die al een corona-infectie hebben gehad, lopen volgens de Gezondheidsraad een nog kleiner risico om ernstig ziek te worden na een nieuwe besmetting. Dan gaat het met name om een kleinere kans om de ernstige ontstekingsziekte MIS-C te krijgen. Dit staat in een update van het vaccinatie-advies voor kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 11 jaar.

In december werd in het advies nog geen onderscheid gemaakt tussen kinderen die wel en niet corona hebben gehad, wat nu wel is gedaan.. Ouders die voor de keuze staan of ze hun kind wel of niet laten vaccineren kunnen nu rekening houden met de nieuwe informatie, zegt de Gezondheidsraad.

Geen coronatest zonder afspraak meer in Amsterdam en Flevoland

Inwoners van Amsterdam en de provincie Flevoland moeten voortaan altijd een afspraak maken voor een coronatest bij de GGD. De GGD Amsterdam en de GGD Flevoland hebben dat besloten omdat het te druk wordt en er te lange rijen ontstaan voor de testlocaties. Dit zorgt ook weer voor meer besmettingsrisico.

In Amsterdam konden mensen in de ochtend zonder afspraak binnenlopen bij testlocaties. Door de grote toename van de testvraag liep de wachttijd soms op tot een uur. Dat leidde ook tot irritatie.

In Flevoland was het voor scholieren en studenten mogelijk om zonder afspraak een test te doen, maar steeds vaker maakten ook andere mensen hier gebruik van. De GGD heeft met de huidige drukte geen capaciteit meer over voor testen zonder afspraak.

MVV Maastricht opent stadion voor supporters bij wedstrijd ongeacht maatregelen

MVV Maastricht opent op 4 februari het stadion voor publiek voor de thuiswedstrijd tegen VVV-Venlo. Dat gebeurt ongeacht of de huidige coronamaatregelen voor de sportwereld door het kabinet worden verlengd, meldt de voetbalclub.

MVV speelt komende vrijdag eerst in een leeg stadion tegen FC Volendam, waarna een week later het uitduel met FC Eindhoven volgt. Tegen VVV moet het stadion dan begin februari weer voor het eerst opengaan.

Volgens MVV doen ze dit niet om "recalcitrant" te zijn, maar is het uit financiële noodzaak omdat de spaarpotjes van de club leegraken. Supporters van MVV die een kaartje hadden voor de eerder gespeelde wedstrijd tegen Roda JC, mogen nu gratis naar binnen bij de wedstrijd tegen VVV.

Minister Yesilgöz: acties in cultuursector niet tolereren

Minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid schrijft in een brief aan het Veiligheidsberaad dat de acties van de cultuursector niet zijn toegestaan. De acties komen neer op 'feitelijke bedrijfsuitoefening', wat niet onder het demonstratierecht valt. Het is volgens de minister dan ook de bedoeling dat burgemeesters handhaven.

Op verschillende plekken in het land zijn waarschuwingen uitgedeeld bij theaters en andere cultuurinstellingen die vandaag uit protest hun deuren openden. Onder meer theater De Kleine Komedie in Amsterdam kreeg een officiële waarschuwing omdat het meedeed met de actie Kapsalon Theater.

Ook zijn op meerdere locaties de acties stilgelegd of van tevoren afgelast. Zo verbood de gemeente Maasgouw opening van Museum Thorn. Het Centraal Museum in Utrecht en het Jenevermuseum in Schiedam zijn vroegtijdig met hun acties gestopt na verzoek van handhavers.

38.282 positieve coronatests, gemiddelde stijging

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 38.282 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 6868 meer dan het officiële cijfer van gisteren, maar dat cijfer viel vanwege een storing mogelijk lager uit.

Gemiddeld stijgt het aantal positieve coronatests ook: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 35.588 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 19 procent meer dan de zeven dagen daarvoor.

10 overleden covid-patiënten

Bij het RIVM werden 10 overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 9 doden per dag, tegen 12 doden per dag een week eerder.

In de onderstaande twee grafieken zie je de ontwikkeling van het aantal positieve tests en het aantal doden:

Premier Johnson: mondkapjes en coronapas afgeschaft in Engeland

Een groot deel van de coronamaatregelen in Engeland wordt per volgende week donderdag opgeheven. Het is vanaf dan niet langer verplicht om mondkapjes te dragen en thuis te werken. Ook het coronatoegangsbewijs vervalt, maakt premier Boris Johnson bekend.

Johnson is ook van plan de isolatieplicht na een coronabesmetting te schrappen. De overheid stuurt er dan wel nog op aan dat burgers in isolatie gaan na een besmetting, maar kan dat dan niet langer wettelijk afdwingen. De wet die dit regelt loopt in maart af en Johnson wil die dus niet verlengen.

"Nu covid endemisch wordt, moeten we wettelijke verplichtingen vervangen door advies en aanbevelingen", zei de premier in het Lagerhuis. Johnson zei ook dat het loslaten van de coronaregels voor een groot deel te danken is aan de Britse boostercampagne.

1149 coronapatiënten in het ziekenhuis

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen daalt. In de ziekenhuizen zijn 108 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdeling. Op de IC's kwamen er 7 nieuwe patiënten bij.

Er liggen nu 1149 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 1186), van wie 303 op de IC (gisteren was dat hetzelfde aantal), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Momenteel ligt er 1 Nederlandse patiënt in Duitsland op de IC.

In onderstaande drie grafieken zie je hoe de instroom en bezetting in de ziekenhuizen zich heeft ontwikkeld, en wat de ruimte op de intensive cares is:

Kuipers: nog te vroeg voor besluit over opening cultuursector

Volgens minister Kuipers is het nog te vroeg om een besluit te kunnen nemen over de heropening van de horeca en de cultuursector. Dat zei hij na een coronaoverleg in Den Haag. Hoewel de coronabesmettingen flink oplopen, is in de ziekenhuizen een daling te zien van het aantal coronapatiënten.

Kuipers is blij met de dalende trend en zegt dat het "de goede kant" op gaat. Volgende week dinsdag kijkt het kabinet opnieuw naar de situatie en de mogelijkheid om horeca en de cultuursector te heropenen.

Schouwburg Den Haag zet actie door na waarschuwing boa's

De Koninklijke Schouwburg Den Haag heeft een waarschuwing van de gemeente gekregen voor het openen van zijn locatie.

De Schouwburg doet net als veel andere theaters mee met de actie Theater Kapsalon. Handhavers zijn langs geweest om de waarschuwing te geven, en hebben gezegd dat de zaal leeg moet zijn om 13.30 uur. Dat was ook precies de eindtijd van de voorstelling.

In de zaal waren 100 tot 150 gasten aanwezig. Zij moesten zich houden aan de anderhalve meter afstand en een QR-code laten scannen.

Officiële waarschuwig voor 'kapsalon' Concertgebouw Amsterdam

Het Concertgebouw in Amsterdam heeft een officiële waarschuwing gehad van de gemeente voor het houden van een voorstelling. Handhavers zijn niet fysiek langsgeweest. Voor nu heeft het in de praktijk geen gevolgen voor het Concertgebouw.

Burgemeester Halsema kondigde gisteren aan dat ze de geplande acties van vandaag in theaters en musea niet toestaat en dat er gehandhaafd zou worden.

In het Concertgebouw werden twee mensen tegelijk geknipt en werd klassieke muziek gespeeld. Om 11.00 uur was de actie afgelopen. De actie was onderdeel van Kapsalon Theater, een landelijke actie waarbij theaters mensen een knipbeurt geven terwijl ze een voorstelling kunnen volgen.

Zo'n zeventig theaters in het hele land gaan vandaag open. Ook tientallen musea en bioscopen doen mee. De culturele sector is ontevreden omdat sinds eind vorige week bijna alle sectoren weer open zijn, behalve de cultuur en de horeca.

Erasmus MC start jarenlang onderzoek naar long covid

Het Erasmus MC gaat in een grootschalig onderzoek long covid-patiënten meerdere jaren volgen. Het onderzoek richt zich behalve op de fysieke en mentale gezondheid ook op de vraag wat de maatschappelijke gevolgen van long covid zijn en hoe patiënten hun werk en hun sociale leven weer oppakken. Het Erasmus MC doet dat in opdracht van C-support, dat in opdracht van het ministerie van VWS nazorg biedt aan long covid-patiënten.

Bijna 10.000 patiënten hebben zich aangemeld bij C-support met aanhoudende klachten na een besmetting. Zij kunnen meedoen aan het onderzoek. Daarmee hoopt C-support inzicht te krijgen in de gevolgen van de klachten en de zorgbehoeften van de patiënten.

Afgelopen jaar begon het RIVM een onderzoek naar hoeveel mensen langdurig klachten houden na een coronabesmetting. Ook onderzoeksinstituut Nivel startte een onderzoek naar long covid en naar welke zorg deze patiënten nodig hebben.

Kabinet trekt wetsvoorstel in dat providers verplicht data met RIVM te delen

Een wetsvoorstel dat Nederlandse telecomproviders verplicht om reisgegevens van klanten te delen met het RIVM, is door het nieuwe kabinet ingetrokken. Dat blijkt uit een brief die premier Rutte maandag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Het staat in een lijst met wetsvoorstellen die "mede in het licht van het coalitieakkoord" niet doorgaan. Een verdere toelichting staat er niet bij en een woordvoerder was niet direct beschikbaar voor commentaar.

Het voorstel was een initiatief van voormalig coronaminister De Jonge aan het begin van de pandemie en stuitte vrij snel op kritiek. Het idee is dat providers geanonimiseerde data zouden leveren aan het CBS over het reisgedrag van mensen tussen gemeenten.

Het statistiekenbureau zou deze vervolgens combineren met andere bronnen en doorsturen naar het RIVM. Als er dan een uitbraak was in bijvoorbeeld Almere en kort daarvoor waren er veel mensen uit Zwolle geweest, dan kon het RIVM de GGD's daarop wijzen. Het RIVM legde de functie destijds uit als een "rookmelder".

Bronnen uit de telecomindustrie lieten daarna aan de NOS weten zich zorgen te maken over het wetsvoorstel. De vrees was onder meer dat opsporingsdiensten bij de data zouden kunnen komen die bij de providers staan opgeslagen. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens was kritisch en adviseerde de wet in de toen voorgestelde vorm niet door te voeren.

Recordaantal scholen deels of helemaal gesloten

Al twee dagen op rij is een recordaantal scholen helemaal of gedeeltelijk gesloten. Dit blijkt uit rondvraag van BNR en uit data van de website scholenmeldpunt.nl.

In januari zijn bij het meldpunt in totaal 150 meldingen gedaan van besmettingen op scholen. Dat kan gaan over een paar personen, maar ook over honderden positief geteste leerlingen. Daarvan waren 100 meldingen van de afgelopen twee dagen.

Zeker 56 scholen zijn deels gesloten en hebben klassen naar huis gestuurd, 16 scholen zijn volledig dicht. Het werkelijke aantal is waarschijnlijk nog veel hoger, omdat niet alle scholen een melding maken.

Een hele klas moet naar huis wanneer er minstens drie leerlingen positief zijn getest op het coronavirus. Het Outbreak Management Team gaat vrijdag de huidige quarantaineregels voor scholen onder de loep nemen.

Ministerie scherpt reisadviezen Australië, Canada en Argentinië aan

Het ministerie van Buitenlandse Zaken scherpt vanaf donderdag het reisadvies naar Australië, Canada en Argentinië aan van kleurcode geel naar oranje vanwege een grote toename van het aantal coronabesmettingen. Deze landen zijnn dan, net als veel andere landen wereldwijd, zeerhoogrisicogebied.

Dit betekent dat reizigers bij terugkeer in Nederland tien dagen in verplichte quarantaine moeten. Wel is het toegestaan om na vijf dagen een PCR-test te doen en bij een negatieve uitslag uit quarantaine te gaan.

Ook moeten reizigers bij terugkeer op de luchthaven een negatieve coronatest kunnen laten zien. Dit was al verplicht voor het aanscherpen van de reisadviezen.

'Dramatisch jaar' voor Groningen Airport Eelde

Groningen Airport Eelde heeft in 2020 ongeveer 19.000 passagiers vervoerd. Voor de regionale luchthaven zijn dat dramatische cijfers, meldt RTV Drenthe. Ten opzichte van 2019 nam het aantal vervoerde passagiers met 90 procent af. De sterke daling komt met name door de coronacrisis. Het Groningse vliegveld is bijna geheel afhankelijk van vakantievluchten. Het verlies bleef beperkt tot de al verwachte 1,3 miljoen euro, blijkt uit de definitieve jaarrekening van de luchthaven.

Verder loopt Groningen Airport Eelde het risico 700.000 euro aan staatssteun te moeten terugstorten. Volgens aandeelhouder provincie Drenthe "is er nog altijd onduidelijkheid over de interpretatie van de vaststelling van NOW-steun vanwege de coronacrisis in relatie tot de door het vliegveld ontvangen subsidie".

De rijksoverheid wil dit NOW-geld mogelijk terug hebben door een subsidie die de luchthaven krijgt voor kosten die niet direct met de luchtvaartactiviteiten van het vliegveld te maken hebben, zoals het beheer, de beveiliging en de brandweer.

Uslu: begrip voor noodkreet cultuursector

Staatssecretaris Uslu heeft begrip voor de "noodkreet" in de cultuursector. Veel theaters en musea openen vandaag hun deuren en protesteren daarmee tegen de gedwongen sluiting. Uslu schrijft op Twitter dat de sector "op een creatieve manier aandacht vraagt voor hun situatie", maar ze benadrukt ook dat de opening van de samenleving stap voor stap moet gaan. "Cultuur staat daarbij hoog op de agenda", zegt Uslu. Het kabinet heeft aangekondigd dat het volgende week een nieuwe afweging maakt.

Bruls: 'Theaters en schouwburgen horen gewoon dicht te zijn'

Veiligheidsberaadvoorzitter Bruls, tevens burgemeester van Nijmegen, verwacht niet dat er in zijn stad veel theaters en cultuurgebouwen opengaan tijdens de acties Theater Kapsalon en Museum Gym. "We hebben duidelijk gemaakt dat de regels voor ons allemaal gelden", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Mooier kan ik het niet maken. Ik vind de redenatie heel creatief, maar we moeten in dit land niet een soort bananenrepubliek worden waar iedereen gaat interpreteren hoe de wet in elkaar zit. De wet voor demonstraties gaat in eerste instantie over demonstraties in de openbare ruimte. Gebouwen, dus de theaters en schouwburgen, horen nu gewoon dicht te zijn. Je mag geen voorstelling hebben, of er nu 48 of 480 mensen zitten."

Bruls zegt wel sympathie te hebben voor ondernemers in de cultuursector. "Ik snap de noden en het signaal heel goed. We hebben niet voor niks als burgemeesters en gemeenten unaniem tegen het kabinet gezegd: zorg dat alles snel open kan, ook de horeca-, cultuur- en evenementensector."

De Nijmeegse burgemeester verwacht dat een waarschuwing vandaag voldoende zal zijn voor theaters die toch opengaan. "Meestal is dat genoeg om duidelijk te maken dat ze moeten stoppen. Als dat niet gebeurt, kunnen er meer stappen volgen."

Culturele sector komt met 'routekaart'

Ook bij een hoog aantal coronabesmettingen kan de culturele sector open, zegt de taskforce culturele en creatieve sector, een samenwerkingsverband van ruim honderd culturele branche-, beroeps- en belangenorganisaties. De taskforce heeft daarvoor een routekaart opgesteld met verschillende scenario's, zegt voorzitter Jeroen Bartelse in het NOS Radio 1 Journaal. "We weten inmiddels veel over hoe we veilig mensen kunnen ontvangen. Dus in elke fase van de epidemie, of die nu waakzaam, zorgelijk of ernstig is, kun je zorgen voor maatregelen waarmee dat kan."

Als we in de fase 'zorgelijk' zitten, stellen de initiatiefnemers voor om bijvoorbeeld te testen voor toegang of anderhalve meter afstand te houden in culturele instellingen. Ondernemers mogen zelf kiezen welke maatregel ze hanteren.

Bartelse, die directeur is van TivoliVredenburg, zegt ervan uit te gaan dat het kabinet werk gaat maken van een langetermijnstrategie. "We stellen voor om er daarbij niet van uit te gaan dat culturele instellingen of maatschappelijke voorzieningen dichtgaan, maar dat we kijken hoe je die op een veilige manier open kunt houden."

Luister hieronder het gesprek met Bartelse terug:

Uitreiking Grammy Awards op 3 april

Er is een nieuwe datum voor de uitreiking van de Grammy Awards, een van de belangrijkste muziekprijzen ter wereld: 3 april. De uitreiking stond gepland voor 31 januari, maar begin deze maand werd bekend dat de show zou worden verplaatst vanwege onzekerheid rond de omikronvariant van het coronavirus.

De Grammy-uitreiking is dit jaar in Las Vegas, dus niet zoals de afgelopen drie jaar in Los Angeles, want daar is het aantal coronabesmettingen relatief hoog.

Protestactie van cultuursector: Kapsalon Theater en Museum Gym

Vandaag gaan zo'n zeventig theaters open voor Kapsalon Theater, een protestactie van de cultuursector tegen de coronamaatregelen. De zalen worden omgebouwd tot bijvoorbeeld kapsalon of massagesalon, sectoren die sinds zaterdag weer open zijn. Theaters, bioscopen, musea en andere culturele instellingen moeten hun deuren echter nog dichthouden. Kapsalon Theater, met optredens van onder anderen Jochem Myjer, Claudia de Breij en Youp van 't Hek, is een initiatief van acteur Diederik Ebbinge en cabaretier Sanne Wallis de Vries.

Ook enkele tientallen musea openen vandaag hun deuren, "om op ludieke wijze ruimte te geven aan (mentale) fitheid". Zo worden in het Limburgs Museum zumba- en yogalessen gegeven, kunnen deelnemers bootcampen in Slot Loevestein en het Mauritshuis of een "kunstbooster" halen in Panorama Mesdag.

Het Fries Museum zou aanvankelijk worden omgevormd tot yogastudio, maar de 'yogademonstratie' wordt uiteindelijk op het plein voor het museum georganiseerd:

Gisteren kondigden meerdere gemeentebesturen aan de coronamaatregelen te zullen handhaven. Veiligheidsberaad-voorzitter Hubert Bruls heeft gemeenten daar ook toe opgeroepen. "Een kortdurende, demonstratieve actie kan misschien wel, maar gewoon heropenen alsof er geen regel is die dat verbiedt is buiten de orde", zei hij. In Nijmegen, waar Bruls burgemeester is, heeft hij de protestactie van de cultuursector in ieder geval verboden. Ook in onder meer Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven wordt vandaag gehandhaafd. De burgemeester van Hoorn liet juist weten dat hij de actie Kapsalon Theater zal toestaan.

Goedemorgen!

Welkom in het liveblog van woensdag 19 januari. Hier lees je het belangrijkste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het blog van gisteren vind je hier.