Turkije meldt hoogste aantal besmettingen sinds april • Derde coronaprik voor Spaanse 70-plussers

Turkije meldt hoogste aantal coronabesmettingen sinds eind april

Het Turkse ministerie van Volksgezondheid heeft 29.802 positieve coronabesmettingen gemeld. Dat is het hoogste aantal sinds eind april.

Deze zomer heeft Turkije de meeste coronaregels opgeheven. Zo kunnen restaurants, theaters en bioscopen weer op de volle capaciteit open en is er weer fysiek onderwijs. Wel moeten bezoekers van horeca, (film)theaters en grote evenementen een negatief testbewijs of vaccinatiebewijs laten zien.

Iets meer dan de helft van de Turkse bevolking (53,7 procent) is op dit moment volledig gevaccineerd, blijkt uit cijfers van Our World in Data. 64,2 procent heeft ten minste één coronaprik gehad. De minister van Volksgezondheid roept Turken op om zich te laten vaccineren, maskers te dragen en zich aan de afstandsregels te houden.

228 mensen zijn vandaag in Turkije aan het virus overleden.

Derde coronaprik voor Spaanse 70-plussers

Spanjaarden die ouder zijn dan 70 jaar, komen binnenkort in aanmerking voor een derde coronavaccin. Dat schrijft het Spaanse ministerie van Volksgezondheid in een Twitterbericht.

Het vaccin word eind oktober voor deze leeftijdsgroep beschikbaar. Wel moeten de 70-plussers ten minste zes maanden eerder hun laatste vaccin hebben gehad.

Eerder kwamen andere kwetsbare groepen al in aanmerking voor de derde coronaprik, zoals kankerpatiënten en bewoners van verpleeghuizen.

Utrecht start ook met polsband voor horeca

Ook Utrecht start donderdag met het uitgeven van polsbanden aan mensen met een geldig coronatoegangsbewijs. Dat schrijft de gemeente in een persbericht.

Sinds de invoering van de coronapas op zaterdag 25 september zijn meer steden overgegaan tot het uitgeven van de polsbanden. Ook in onder meer Den Haag, Zwolle en Rotterdam wordt al gewerkt met de bandjes. Die worden op controlepunten gegeven aan mensen met een geldige QR-code, en kunnen vervolgens worden gebruikt voor toegang tot verschillende horecazaken. Dit maakt het voor horecaondernemers gemakkelijker om te controleren of mensen een coronatoegangsbewijs hebben.

Vanaf aankomend weekend wordt het polsbandje dus ook in Utrecht gebruikt. Horecagasten kunnen daar op drie verschillende punten in de binnenstad voor terecht.

Vaccinatiegraad neemt na verandering coronaregels slechts licht toe

De afgelopen week is de vaccinatiegraad in Nederland licht gestegen. Dat meldt het RIVM op basis van de nieuwste vaccinatiecijfers.

Op zondag 3 oktober had 86,7 procent van alle volwassen Nederlanders een eerste vaccin gekregen. Dat is een toename van 0,4 procentpunt ten opzichte van de week ervoor. 82,9 procent van de volwassenen is volledig gevaccineerd, 0,5 procentpunt meer dan de week ervoor. Gemiddeld halen nu 18.101 mensen per dag een prik.

De vaccinatiegraad stijgt slechts licht sinds de persconferentie waarin demissionair premier Rutte en minister De Jonge het verplichte gebruik van het coronatoegangsbewijs in de horeca aankondigden. Het demissionaire kabinet hoopte dat deze maatregel ongevaccineerden zou overtuigen om toch een prik te halen. Desondanks stijgt de vaccinatiegraad sinds de aankondiging en de daarbij gepaarde maatregelen van 25 september slechts licht. Op zondag 19 september had 86 procent van de volwassen Nederlanders een eerste vaccin toegediend gekregen. Op zondag 26 september was dat 0,3 procentpunt meer: 86,3 procent.

In totaal zijn er nu ruim 23,6 miljoen coronaprikken gezet.

Ook Noorwegen over op booster prik voor 65-plussers

Noorse 65-plussers kunnen binnenkort een derde coronaprik krijgen. Dat heeft de Noorse minister van Volksgezondheid bekend gemaakt.

De boosterprik is vanaf eind oktober of begin november verkrijgbaar voor 65-plussers die ten minste zes maanden eerder hun tweede vaccin hebben gekregen. In Noorwegen heeft ruim 90 procent van de volwassenen ten minste één vaccin gekregen, 85 procent is volledig gevaccineerd.

Eerder maakten ook Portugal en Frankrijk bekend dat 65-plussers een derde prik kunnen krijgen. Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft het vaccin van Pfizer/BioNTech goedgekeurd als boostervaccin. Moderna is voorlopig alleen nog goedgekeurd voor mensen met een ernstige afweerstoornis.

GGD stopt met uitdelen van gratis zelftests op Schiphol

De GGD stopt vanavond met het uitdelen van gratis coronazelftests op Schiphol. Dat zegt een woordvoerder van GGD Kennemerland. De zelftests waren onderdeel van een zomercampagne van het ministerie van Volksgezondheid. Door ze gratis uit te delen, hoopte de overheid reizigers die in Nederland arriveerden aan te sporen om zichzelf op het coronavirus te laten testen.

De laatste gratis zelftests worden momenteel op de luchthaven uitgedeeld. De GGD laat weten dat zelftests wel nog verkrijgbaar zijn bij de drogisterijen op Schiphol, maar dan tegen betaling. Ook is het mogelijk om zonder afspraak een coronatest te doen bij de GGD-locatie op Schiphol. Daar kunnen mensen ook langskomen voor een coronavaccin, eveneens zonder afspraak.

Al enige tijd is het niet meer mogelijk een gratis PCR- of antigeentest te krijgen. Dat is een test die vaak nog vereist is voor toegang tot bepaalde landen. De overheid maakte de tests deze zomer nog gratis beschikbaar, maar is daar op 1 oktober mee gestopt.

Daling in aantal positieve coronatests lijkt voorbij, opnames nemen toe

De voorbije week is het aantal positieve coronatesten vrijwel gelijk gebleven aan dat van de zeven dagen daarvoor. Om precies te zijn was er een minieme stijging van 2 procent van 11.760 naar 12.016 meldingen, zegt het RIVM. De week daarvoor ging het nog om een daling van 12 procent.

Ook andere cijfers geven de indruk dat er onderliggend sprake is van voorzichtig stijgende trend. Het percentage positieve testen ging na weken van dalingen weer omhoog van 7,5 naar 8,1. Het reproductiegetal was op 20 september 0.96, hoger dan de 'R' van 0.90 een week eerder. De R op basis van ziekenhuisopnames is zelfs terug op vrijwel 1 (0.99).

Het RIVM vindt het nog te vroeg om conclusies te trekken uit de cijfers; mogelijk kan dat volgens het instituut volgende week wel.

1932 positieve tests, lichte stijging

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 1932 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 310 meer dan gisteren.

Gemiddeld stijgt het aantal positieve coronatests licht: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 1717 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 3 procent meer dan de zeven dagen daarvoor.

In de ziekenhuizen nam de bezetting toe. Er liggen nu 483 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 454), van wie 132 op de IC (gisteren: 128), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Bij het RIVM werden 7 overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 4 doden per dag, tegen 5 doden per dag een week eerder.

Directeur thuiszorgbureau ontving halve ton coronasteun en is nu spoorloos

De directeur van een failliet verklaard thuiszorgbureau in Almelo is spoorloos. In de aanloop naar het faillissement heeft ze volgens RTV Oost 53.661 euro aan coronasteun ontvangen. Die was bedoeld om personeel in dienst te houden, maar omdat de vrouw geen medewerkers meer in dienst had toen ze de steun aanvroeg, meldde de curator dat bij justitie.

Volgens RTV Oost zijn er aanwijzingen dat de vrouw naar het buitenland vertrok voordat haar bedrijf failliet ging. Mogelijk zit ze in het oosten van Duitsland of in Denemarken. Op verzoek van de curator is een internationaal opsporingsbevel uitgevaardigd.

Het lijkt erop dat schuldeisers weinig van hun geld zullen terugzien. Op haar bankrekening staan enkele tientallen euro's. De vrouw reed in een zeven tot acht jaar oude Volkswagen Polo. Ook die is verdwenen.

Tekort aan sneltesten in VS drijft prijzen op

Een aanzwellende vraag naar sneltesten leidt in de VS tot tekorten en oplopende kosten bij de overheid en bedrijven. Producenten voeren de productie op, maar het zal nog weken en misschien wel maanden duren voordat de tekorten zijn weggewerkt, schrijft persbureau Reuters.

De staat Missouri zegt dat een test die vijf dollar per stuk kostte, nog maar beperkt wordt aangeboden. "We kijken naar tests van andere fabrikanten, maar die zijn zeker drie keer duurder", zei een woordvoerder. Oklahoma is die fase al voorbij; de staat betaalt nu al hogere prijzen dan voorheen.

De vraag vanuit het bedrijfsleven schoot omhoog, nadat het Witte Huis bekend had gemaakt dat het bedrijven met meer dan 100 mensen in dienst wil verplichten om niet-gevaccineerd personeel elke week te testen. Een producent van plastic zakken in San Francisco zei dat het kosten van personeel hem al 43.000 euro heeft gekost. Als daar een verplichte wekelijkse test bijkomt, lopen de kosten verder op.

Ook op scholen wordt op corona getest. Missouri is al door zijn budget voor tests in het basisonderwijs heen.

Voor het eerst weer Oranjesupporters bij uitduel

Ruim 400 Oranjesupporters reizen naar Letland om daar vrijdag de WK-kwalificatiewedstrijd van het Nederlands elftal tegen dat land bij te wonen. In het stadion in Riga is plaats voor 10.000 mensen. De Letse voetbalbond heeft bijna 2000 tickets verkocht.

Het is voor het eerst in bijna twee jaar dat er weer Oranjesupporters mee mogen naar een uitduel. De laatste keer was in november 2019, toen Oranje in de EK-kwalificatie tegen Noord-Ierland speelde.

GGD zet vandaag 20 miljoenste coronaprik

Ergens in Nederland krijgt vandaag iemand de 20 miljoenste coronaprik van een GGD-medewerker. Dat zei voorzitter Rouvoet van GGD-koepel GGD GHOR in Spraakmakers op NPO Radio 1. "Landelijk zitten we als we alles bij elkaar optellen - huisartsen, verpleeghuizen en ziekenhuizen - rond de 24 miljoen, maar 20 miljoen daarvan zijn door de GGD gezet." Waar de 20 miljoenste prik gezet wordt en bij wie, weten de GGD's niet.

Rouvoet zei ook dat de GGD's in toenemende mate te maken hebben met tegenstanders van coronavaccinaties en van eigen personeel dat zich niet aan de regels houdt, zoals iemand die valse vaccinatiebewijzen opmaakte. Wat het eigen personeel betreft, wees hij erop dat het aantal medewerkers is opgeschaald van 12.000 in maart naar 60.000 tot 70.000 nu.

"We hebben alle maatregelen genomen die we kunnen, maar als je medewerkers hebt die bij een systeem moeten kunnen om een vaccinatiebewijs af te geven, en iemand haalt het in zijn hoofd om te frauderen, dan is het heel ingewikkeld om dat te voorkomen." De GGD's doen altijd aangifte en zetten de verdachte medewerkers direct op non-actief. Rouvoet weet niet hoe vaak dat precies is gebeurd, "maar het gaat niet om tientallen of honderden".

Als het om bedreiging van GGD'ers gaat, ziet Rouvoet een toename van incidenten rond mobiele prikbussen, ook georganiseerd. "We hebben gerichte acties gezien, met oproepen. Dat de routes van een aantal prikbussen in kaart is gebracht." Maar de toename kan er ook mee te maken hebben dat er veel meer prikbussen op weg zijn dan voorheen, zei hij.

Portugal breidt boostercampagne uit naar 65-plussers

Portugal geeft zijn inwoners van 65 jaar en ouder vanaf volgende week een derde dosis coronavaccin. Het eerst komen de kwetsbaarsten aan de beurt, zoals mensen van 80 jaar en ouder en bewoners van zorginstellingen. 16-plussers met een verzwakt afweersysteem krijgen sinds vorige week al een derde dosis om de afweer tegen het coronavirus te versterken.

Portugal heeft de hoogste vaccinatiegraad ter wereld. 85% van de inwoners is volledig gevaccineerd.

In andere EU-landen lopen vergelijkbare versterkingscampagnes, ook wel boostercampagnes genoemd. Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA keurde gisteren de coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna goed als boostervaccin. Het EMA kijkt alleen naar de veiligheid en de werkzaamheid van zo'n extra prik en zegt niets over de wenselijkheid ervan.

'Pil tegen corona welkom, maar geen wondermiddel'

Virologen zijn blij met het nieuwe middel molnupiravir in de strijd tegen corona, maar plaatsen er wel kanttekeningen bij. De eerste onderzoeken van de Amerikaanse producent Merck wijzen erop dat het aantal coronadoden en ziekenhuisopnames met dit middel aanzienlijk kan worden teruggedrongen.

Viroloog Eric Snijder van het LUMC noemt de resultaten bemoedigend en het middel "een welkome aanvulling", maar ziet ook beperkingen. Zo moet binnen vijf dagen na het ontstaan van klachten met slikken worden begonnen. "Voordat je een diagnose hebt gesteld, kan het toch een paar dagen verder zijn", zegt Snijder. "Maar je wilt het middel ook niet geven voordat je weet of iemand corona heeft."

Een belangrijk voordeel is dat molnupiravir in pilvorm beschikbaar is en niet, zoals remdesivir, via een infuus in het lichaam wordt gebracht. "Dat maakt de toediening veel eenvoudiger", zegt de Belgische viroloog Marc Van Ranst, maar ook hij plaatst de kanttekening dat het middel zo vroeg mogelijk moet worden ingenomen.

Om resistentie tegen te gaan is een combinatietherapie van antivirale middelen eigenlijk aanbevolen. "Zo werkt het bijvoorbeeld ook bij HIV-remmers", zegt Snijder. Die middelen zijn er tegen corona nog niet, al wordt er wel aan gewerkt. Als molnupiravir als afzonderlijk middel op de markt komt, moet het vooral worden ingezet bij de risicogroepen, zeggen Snijder en Van Ranst: ouderen, mensen met onderliggend lijden en mensen bij wie de vaccins niet voldoende aanslaan.

'Pfizer-vaccin na 6 maanden nog 90 procent effectief tegen opname'

Een dubbele dosis van het Pfizer-vaccin is na zes maanden nog voor 90 procent effectief tegen een ziekenhuisopname. Dat geldt ook voor besmettingen met de deltavariant van het coronavirus. Dat meldt The Guardian op basis van onderzoeken die in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift The Lancet zijn gepubliceerd. De data uit het onderzoek waren in augustus al in een voorpublicatie vrijgegeven, maar zijn nu dus in het wetenschappelijke tijdschrift verschenen.

Daarentegen neemt de kans op een coronabesmetting na zes maanden wel fors toe. Twee maanden na twee prikken is het Pfizer-vaccin 88 procent effectief tegen besmetting. Nog eens zes maanden later is dat nog 47 procent. De resultaten onderstrepen volgens de onderzoekers het belang van boostershots.

De bevindingen sluiten aan bij eerder onderzoek van Israëlische wetenschappers. Die stelden in juli dat het Pfizer-vaccin effectief blijft tegen ziekenhuisopnames, ondanks dat het vaccin in de loop van de tijd minder goed beschermt tegen een besmetting.

Toeristen tot 2022 niet welkom in Australië

Australië laat tot 2022 geen internationale toeristen toe. Dat heeft premier Scott Morrison gezegd. Studenten en migranten die naar het land komen voor werk, krijgen voorrang. "De prioriteit ligt bij gevaccineerde, geschoolde migranten die belangrijk zijn voor de economie en bij studenten die hier komen studeren", aldus Morrison.

De premier kondigde aan dat er voor de Australiërs zelf weer wat meer mogelijk wordt, nu in het land binnenkort 80 procent van de inwoners een eerste prik heeft gehad. Vorige week zei hij al dat Australiërs en inwoners met een permanente verblijfsvergunning vanaf november weer naar het buitenland mogen reizen. Sinds vorig jaar maart gelden in het land strikte reisbeperkingen.

De Australische stad Melbourne is sinds zondag wereldwijd de stad die het langst in lockdown heeft verkeerd vanwege covid-19. De Australische omroep ABC berekende dat de inwoners tijdens de verschillende lockdownperiodes bij elkaar al 245 dagen binnen zaten.

Pfizer goedgekeurd als boostervaccin

Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft het coronavaccin van Pfizer/BioNTech goedgekeurd als boostervaccin. Het EMA kijkt alleen naar de veiligheid en de werkzaamheid van zo'n extra prik, en zegt niets over de wenselijkheid ervan. Tussen de tweede prik en de boosterprik moeten minimaal zes maanden zitten.

Het vaccin van Moderna is voorlopig als derde prik door het EMA alleen goedgekeurd voor mensen met een ernstige afweerstoornis. Om het vaccin als boostervaccin voor een bredere groep goed te keuren, zijn extra data nodig.

De Gezondheidsraad adviseerde vorige maand een extra coronaprik voor een groep mensen met een ernstige afweerstoornis. De Gezondheidsraad raadde toen ook aan om voorbereidingen te treffen om andere groepen een boostervaccinatie te geven, voor het geval de effectiviteit van het vaccin tegen ernstige ziekte afneemt.

Mensen met een ernstige afweerstoornis krijgen vanaf aankomende woensdag een uitnodiging voor een extra prik. De prikken worden vanaf donderdag door de GGD's gezet. Het RIVM schat dat het om een groep van ongeveer 200.000 tot 400.000 mensen gaat.

Welkom

Welkom in het coronablog van dinsdag 5 oktober. De gebeurtenissen van gisteren kun je hier teruglezen.