EMA onderzoekt trombose na Janssenprik • De Jonge: werkgevers mogen vragen naar vaccinatie

Vlak over de grens in België kan het wel: met duizenden tegelijk dansen op een festival

Clubs zijn nog gesloten in België, maar festivals mogen sinds twee weken wel weer. Bezoekers moeten de CoronaCheck-app laten zien of worden op het terrein getest.

EMA doet onderzoek naar veneuze trombose na Janssenprik

Het Europees geneesmiddelenbureau EMA gaat onderzoek doen naar meldingen van bloedstolsel in de aderen (veneuze trombose) na een prik met het Janssen-vaccin. Bijwerkingscentrum Lareb heeft hier tot nu toe 33 meldingen over binnen gekregen. In Nederland zijn inmiddels zo'n 800.000 mensen ingeënt met het vaccin van Janssen.

Het optreden van bloedstolsel in de aderen werd al bij de goedkeuring van het vaccin als mogelijk risico gezien. Er waren aanwijzingen voor een verband tussen het middel en het voorkomen van trombose in de aderen. Het EMA gaat nader onderzoeken of het echt een bijwerking is van het vaccin.

20 mannen en 13 vrouwen maakten bij Lareb melding van bloedstolsel in de aderen na hun prik met Janssen. Van die 33 patiënten is niemand overleden aan de trombose. Intraveneuze trombose verschilt van de eerder gemelde zeer zeldzame bijwerking TTS (trombose met trombocytopenie syndroom) dat met het Janssenvaccin en het vaccin van AstraZeneca in verband wordt gebracht. TTS is een combinatie van stolselvorming én een laag aantal bloedplaatjes dat vaak een ernstig beloop kent.

De Jonge: werkgevers moeten gesprek aangaan met personeel over vaccinaties

Demissionair minister De Jonge is vooralsnog niet van plan werkgevers meer mogelijkheden te geven toegang te krijgen tot 'corona-informatie' van hun personeel. Hij reageert hiermee op de wens van VNO-NCW en MKB-Nederland om te kunnen zien of hun medewerkers gevaccineerd zijn, negatief getest of hersteld van een coronabesmetting.

De Jonge: "Ik vind dat op de werkvloer het gesprek over vaccinaties nadrukkelijker en indringender gevoerd moet worden, zeker in de zorg." De Jonge wijst erop dat je als werkgever wel degelijk de vraag mag stellen of iemand gevaccineerd is. "Ik zou zeggen: stel hem vooral, maar weet dat iemand er geen antwoord op hoeft te geven." In dat geval kan een werkgever die verantwoordelijk is voor een veilige werkomgeving, aanvullende maatregelen nemen. Bijvoorbeeld die persoon iedere dag te laten testen of beschermende middelen geven.

Ook in de zorg zijn er werknemers die niet gevaccineerd zijn of geen informatie willen verstrekken. De Jonge is daarover met de zorgsector in gesprek. "Registratie van deze informatie mag nu niet. Als de zorg dit wel nodig acht, dan zou daar de wet voor gewijzigd moeten worden", zegt de minister. "Maar zover ben ik nog niet. Ik ben er nog over in gesprek."

Het gebruik van coronatoegangsbewijzen door werkgevers kan wat hem betreft een alternatief zijn voor werkgevers "in een aantal settings", maar De Jonge noemde geen voorbeelden.

Inwoners van Hamburg mogen prik halen in de Elbphilharmonie

In Hamburg kunnen mensen zich vandaag laten vaccineren op een bijzondere plaats; in de Elbphilharmonie. Van 14.00 uur tot 22.00 uur kunnen mensen hier zonder afspraak binnenlopen om een prik te halen in de artiestenruimtes achter de schermen. Ook de tweede prik krijgen ze dan over een paar weken weer in de 'Elphi', zoals de concertzaal in de volksmond wordt genoemd.

Minister De Jonge over drukte op Zandvoort: ik zie dat het schuurt

Minister De Jonge wil geen oordeel geven over de drukte rond de Formule 1 op Zandvoort. Maar hij zegt dat het kabinet het er nog wel over gaat hebben. "Ja, ik heb de beelden gezien. En dan zeggen mensen natuurlijk 'dat kan echt niet'", zei De Jonge na afloop van de wekelijkse ministerraad. "Ik zie wel dat de praktijk schuurt met wat de regels zijn, maar nee, er wordt niet met twee maten gemeten. De regels zijn voor alle sectoren gelijk."

De Jonge geeft na het zien van de beelden toe dat er van de 1,5 meter in ieder geval weinig terechtkomt. Voor het toezicht op de naleving van de coronaregels verwijst hij naar de burgemeester en politie van Zandvoort. "Ik laat het eventjes daar."

De Jonge herhaalt dat de regels voor voetbal, evenementen en festivals gelijk zijn. "Een geplaceerd evenement kan. Daarbij moet je wel naar je plek toe, dat is onvermijdelijk", zegt De Jonge. "Maar als iedereen op een kluitje staat te hossen dan is het dus niet meer geplaceerd." Het kabinet gaat hier naar kijken als op 14 september de coronaregels opnieuw worden vastgesteld.

De Kamerleden Westerveld (GroenLinks), Paternotte (D66) en Kuiken (PvdA) reageren kritisch op twitter op de drukte op Zandvoort. Kuiken: "Leuk zo'n festival, euh Formule 1. Alle liefhebbers gun ik alle plezier, maar het blijft wel zuur voor alle Milkshake- en Lowlands-liefhebbers." Paternotte: "Ik denk dat we wel uitleg verdienen over het verschil tussen een menigte op weg naar een autofestival met camping en een menigte op weg naar een autovrij festival met camping."

Kabinet denkt aan verplicht coronatoegangsbewijs in horeca, op terras en in bioscoop

Het kabinet denkt aan de invoering van een coronatoegangsbewijs in de horeca, bij allerlei uitgaansgelegenheden en kunst- en cultuurvoorstellingen. Er zijn nog zo'n 1,8 miljoen Nederlanders die nog niet gevaccineerd zijn en dat aantal is te hoog, vindt minister De Jonge.

Daardoor kan de IC-capaciteit weer overbelast raken. "Als dit aantal niet omlaag gaat, moeten we de toegangsbewijzen breed toepassen", zei de minister van Volksgezondheid na afloop van de ministerraad.

Het kabinet gaat een wet voorbereiden om de maatregel eind september te kunnen invoeren.

Ho Chi Minhstad van nul besmettingenbeleid naar 'leven met het virus'

De door het coronavirus zwaar getroffen stad Ho Chi Minhstad in Vietnam gaat langzaam weer open. Vanaf 15 september verschuift het beleid van een nul-covid-19-strategie naar een beleid van 'leven met het virus'.

De stad met 9 miljoen inwoners heeft tot nu toe 241.110 coronavirusinfecties en 9974 doden geregistreerd. Dat komt neer op de helft van alle besmettingen in het land en 80 procent van de dodelijke slachtoffers. De overgrote meerderheid daarvan kwam in de afgelopen maanden en daarmee kwam er een eind aan de hoop dat Vietnam het virus buiten de deur zou kunnen houden.

De stad streeft nu naar de volledige vaccinatie van haar burgers tegen het einde van dit jaar, zegt persbureau Reuters die een ontwerp van het beleid heeft ingezien.

Ho Chi Minhstad zette vorige maand militairen in om een strenge lockdown af te dwingen. In een poging het stijgend aantal doden te vertragen mocht niemand meer zijn huis verlaten.

2576 positieve tests, gemiddeld lichte daling

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur 2576 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 230 minder dan gisteren.

Gemiddeld daalt het aantal positieve coronatests licht: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 2499 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 3 procent minder dan de zeven dagen daarvoor.

655 coronapatiënten in het ziekenhuis

In de ziekenhuizen nam de bezetting toe. Er liggen nu 655 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren 651), van wie 216 op de IC (gisteren 209), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

9 overleden covid-patiënten

Bij het RIVM werden 9 overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 6 doden per dag, tegen 7 doden per dag een week eerder.

Kermisexploitanten in onzekerheid: regels voor kermissen in elke gemeente anders

Kermisexploitanten zitten in onzekerheid over hun werk en voortbestaan. 30 tot 40 procent van de kermissen gaat ondanks de versoepelingen niet door, zegt de Nationale Bond van Kermisbedrijfshouders (BOVAK) tegen Omroep Gelderland. De kermissen die wel doorgaan leveren minder op door de maatregelen en de kleinere aantallen bezoekers die worden toegestaan.

Ook worden coronaregels wisselend toegepast door gemeenten en weten kermisexploitanten vaak pas kort van tevoren of een kermis überhaupt doorgaat. "We zijn aan het watertrappelen. Je weet nooit waar je aan toe bent", zegt Hans van Tol van de BOVAK tegen Omroep Gelderland.

Volgens hem zijn veel gemeenten te bang en is er met enkele eenvoudige maatregelen al veel op te lossen. "We komen met een kermis naar een dorp, we zijn niet The Rolling Stones. Maar gemeenten stellen zich wel vaak op alsof we dat zijn. Ze maken het veel te groot."

Het komt ook voor dat kermissen kort van tevoren worden afgeblazen, zegt Van Tol. "Maar het gebeurt ook dat het dan met een voorstel van onze kant voor wat aanpassingen wel weer mag. Dat zorgt natuurlijk voor veel onrust."

Nu het tweede achtereenvolgende seizoen in het water valt is het voor veel kermisexploitanten de vraag of ze overeind weten te blijven. De steunmaatregelen van de overheid stoppen per 1 oktober.

Werkgevers willen weten wie coronarisico vormt

Werkgevers moeten kunnen zien of hun personeel is gevaccineerd, negatief getest of hersteld van een coronabesmetting, zeggen de werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland. Als dat niet het geval is, moeten ze de mogelijkheid krijgen om werknemers verplicht thuis te laten werken of hen bij binnenkomst te testen. Ook klanten zouden dit willen.

"Wij merken dat ondernemers in allerlei sectoren in de praktijk steeds meer klem komen te zitten", zegt voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW. "Enerzijds zijn ze wettelijk verplicht te zorgen voor een veilige werkomgeving, anderzijds mogen ze nu niet eens vragen of hun medewerkers gevaccineerd of getest zijn en kunnen ze mensen niet weigeren. Zeker nu we straks weer allemaal naar kantoor gaan, moet dat anders."

Beide werkgeversorganisaties zijn een campagne begonnen om werkgevers en hun medewerkers te wijzen op het belang van vaccineren.

Ergernis over drukte in Zandvoort, terwijl festivals niet mogen

Op sociale media verbazen mensen zich over de beelden uit Zandvoort, waar het druk is in de aanloop naar de Dutch Grand Prix. Dat steekt omdat het demissionaire kabinet meerdaagse muziek- en theaterfestivals niet toestaat.

"Geen festivals, geen concerten, zitten en bek dicht in het stadion volgens de minister-president en Hugo de Jonge, maar ondertussen in Zandvoort", twittert Sander Brugman:

"Heel anders dan een festival eigenlijk", schrijft programmamaker Tim Hofman bij een foto van een straat vol F1-gangers op weg naar het circuit.

TV-maker en acteur Diederik Ebbinge zet op zijn account "geplaceerd evenement" bij dezelfde foto, een sarcastische verwijzing naar de uitleg van het kabinet waarom het race-evenement wel kan doorgaan en festivals niet.

De gemeente Zandvoort zegt in het liveblog van NH Nieuws dat ze er veel aan doet om op drukke momenten het publiek op de coronamaatregelen te wijzen. "Het gaat om piekmomenten dat het publiek echt samendromt. Vergelijkbaar met een voetbalstadion vlak voor een wedstrijd. Nu zit iedereen op de tribunes te kijken."

EU stuurt doses vaccin terug naar Afrika na kritiek

De Europese Unie stuurt miljoenen doses van het Johnson & Johnson-vaccin terug naar Afrika. Dat zegt het hoofd van een stuurgroep van de Afrikaanse Unie (AU), belast met het verkrijgen van vaccins voor de AU-lidstaten.

Het gaat om vaccins die in een fabriek in Zuid-Afrika zijn geproduceerd. Een paar weken geleden kwam naar buiten dat deze vaccins niet in Zuid-Afrika zouden blijven, maar naar de EU werden geëxporteerd. Dat terwijl er juist op het Afrikaanse continent nog zoveel doses nodig zijn. Nog geen 3 procent van de bevolking op het Afrikaanse continent is volledig gevaccineerd.

De Zuid-Afrikaanse regering kreeg kritiek omdat ze niet contractueel had vastgelegd dat de vaccins in Afrika moesten blijven. Ook alle toekomstige vaccins uit de Zuid-Afrikaanse fabriek blijven in het land of worden over het continent verspreid.

Geen bewindspersonen naar Zandvoort, 'niet gepast'

Er gaan de komende dagen geen ministers of staatssecretarissen naar de Dutch Grand Prix in Zandvoort. Demissionair staatssecretaris Blokhuis (Sport) sprak van "een duidelijk signaal" dat het kabinet wil afgeven: "Als wij tegen pakweg 30.000 mensen zeggen dat ze gelet op corona niet kunnen komen, vinden wij het niet gepast dat we nu als kabinet eerste rang gaan zitten. Fantastisch dat zo'n evenement plaatsvindt. Maar we hebben besloten dat er namens het kabinet niemand aanwezig zal zijn."

De Rijksvoorlichtingsdienst liet gisteren weten dat koning Willem-Alexander en koningin Máxima dit weekend wel naar de Dutch Grand Prix gaan. Voorafgaand aan de race op zondag is er een ontmoeting met Max Verstappen.

EU en AstraZeneca leggen ruzie over doses coronavaccin bij

De Europese Commissie en vaccinmaker AstraZeneca hebben hun ruzie bijgelegd. Er is een akkoord over de nog te leveren doses vaccin. AstraZeneca levert deze maand nog 60 miljoen doses van het vaccin Vaxzevria, voor het eind van het jaar 75 miljoen doses en 65 miljoen doses in het eerste kwart van 2022.

Met het akkoord is ook de rechtszaak van de baan die de commissie in april was gestart, omdat AstraZeneca volgens de commissie zijn afspraken niet nakwam. AstraZeneca had toen slechts 30 miljoen van de beloofde 120 miljoen doses aan de EU geleverd. Van de volgende 180 miljoen beloofde doses zei het bedrijf er dit jaar maar 70 miljoen te kunnen leveren.

In de nieuwe afspraken zijn leveringsschema's opgenomen en strafkortingen voor als er opnieuw vertraging ontstaat.

Grapperhaus: bij Grand Prix moeten mensen op hun stoel blijven zitten

Minister Grapperhaus heeft er vertrouwen in dat tijdens de Dutch Grand Prix de gemeente Zandvoort "boven op de coronamaatregelen zit". Voor de ministerraad zei hij vanochtend dat "de plannen erop duiden dat men het zeer strak gaan aansturen". Hij heeft begrepen dat ook de sponsoren zich de maatregelen aantrekken. "Het is een geplaceerd evenement. Mensen worden geacht op hun stoel te blijven zitten", benadrukte de demissionaire minister van Justitie en Veiligheid.

Voor de rest verwees hij naar de 'lokale driehoek' van burgemeester, Openbaar Ministerie en politie in Zandvoort. "Daar moet ik me nu niet in gaan mengen."

Reisadvies VS naar kleurcode oranje

De kleurcode voor de Verenigde Staten gaat vannacht van geel naar oranje. De VS is dan een zeerhoogrisicogebied. Wie naar Nederland reist, moet verplicht in (thuis)quarantaine. Bij terugkeer vóór maandag is een coronabewijs nodig. Wie vanaf maandag terugkomt, moet zich in de VS laten testen.

In de VS gelden strenge inreisbeperkingen. Toeristische reizen en zakenreizen zijn niet toegestaan. Ze zijn terug te vinden in het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

70 procent reizigers terug in de trein

De NS zegt dat bijna 70 procent van de reizigers weer terug is in de trein vergeleken met dezelfde periode in 2019, voor de pandemie. Twee maanden geleden was dat percentage nog 53 procent. De bezetting van de treinen zit sinds de versoepeling van het reisadvies in mei weer in de lift.

September is traditioneel de drukste maand op het spoor. De vakanties zijn voorbij en scholieren en studenten moeten weer naar school of de universiteit. Vanaf de zomer reed de NS al met de volledige dienstregeling. Sinds maandag rijden ook de extra treinen weer, om piekdrukte in de spits op te vangen. De NS verwacht dat een deel van de forensen blijft thuiswerken.

Woensdag gaan op drie trajecten testen met tienminutentreinen van start. Elke tien minuten rijdt dan een trein tussen station Schiphol en Rotterdam Centraal, tussen Schiphol en Nijmegen en tussen Rotterdam en Dordrecht. Tot de invoering van de nieuwe dienstregeling in september rijden deze tienminutentreinen alleen op woensdag.

Japanse premier geen verkiezingskandidaat, wil tijd aan coronabestrijding besteden

De Japanse premier Suga is bij de verkiezingen later dit jaar niet beschikbaar. "Meedoen aan verkiezingen en ook nog corona bestrijden zou een enorme hoeveelheid energie van me vergen", zei hij. Hij stelt zich daarom ook niet kandidaat voor het lijsttrekkerschap van zijn partij, de liberale LDP.

Het besluit komt onverwacht. "Eerlijk gezegd verrast het mij", zei de secretaris-generaal van de LDP. "Het is echt heel jammer. Hij heeft zijn best gedaan, maar is na zorgvuldig nadenken tot dit besluit gekomen."

Suga is pas een jaar premier. Mogelijk is er een verband met zijn populariteitscijfers. Die zijn lager dan ooit. Veel Japanners verwijten hem dat hij de Olympische Spelen liet doorgaan, ondanks de coronapandemie. Een maand later is het aantal coronapatiënten hoger dan ooit. Tegelijkertijd komt de vaccinatiecampagne maar moeizaam op gang.

Recordaantal coronabesmettingen in Australische deelstaat

In de Australische deelstaat New South Wales loopt het aantal coronabesmettingen snel op. Vandaag is een recordaantal van 1431 coronabesmettingen geregistreerd. Niet eerder werden er in de deelstaat in 24 uur tijd zoveel gevallen gemeld. Ook zijn 12 mensen aan de gevolgen van Covid overleden, onder wie een vrouw van in de dertig.

De premier van de deelstaat, Gladys Berejiklian, heeft gezegd dat eliminatie van het coronavirus niet meer mogelijk is. "We moeten onze aandacht niet meer richten op het aantal besmettingen, maar op het aantal vaccinaties en ziekenhuisopnamen", zei ze. Berejiklian verwacht dat het aantal besmettingen de komende twee weken nog verder op zal lopen.

Opleving Covid de dodelijkste in Florida tot nu toe

Florida meldt de hoogste piek in het aantal coronabesmettingen in de staat sinds het begin van de pandemie. Zeker op acht dagen in augustus dit jaar vielen er meer doden door het virus dan tijdens de laatste piek in augustus vorig jaar. Het weekgemiddelde lag vorige maand op 244 doden. In augustus 2020 waren dat er 227 gemiddeld per week.

Nieuw Zeeland succesvol in strijd tegen opleving virus

Nieuw-Zeeland ziet het aantal nieuwe coronagevallen sterk afnemen. Vandaag meldde het land 28 nieuwe gevallen, tegenover 49 gevallen op gisteren en 75 op woensdag. Caroline McElnay van het ministerie van Volksgezondheid stelde dat Nieuw-Zeeland succesvol is in het doorbreken van de keten van besmettingen. Ze waarschuwde dat het lang kan duren voor de uitbraak helemaal is bedwongen.

Nieuw-Zeeland was lang coronavrij, maar afgelopen maand dook de deltavariant op. Premier Ardern kondigde harde lockdownmaatregelen af en die lijken nu effect te hebben. De regering krijgt wel kritiek over het traag op gang komen van de vaccinatiecampagne in Nieuw-Zeeland. Van de 5,1 miljoen inwoners is nu ruim een kwart ingeënt.

20 september te vroeg om maatregelen af te schaffen

De eerder genoemde datum van 20 september komt te vroeg om de anderhalvemetermaatregel los te laten. Bronnen in Den Haag bevestigen een bericht van De Telegraaf daarover. Hetzelfde geldt voor de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en het thuiswerkadvies. Als de besmettingscijfers tegen die tijd versoepelingen toelaten, dan worden die pas op 25 september doorgevoerd.

Reden voor het uitstel van vijf dagen is dat de wet moet worden aangepast om de afstandsregel te mogen schrappen. Een wetswijziging kost te veel tijd om dat voor 20 september te kunnen afronden. Voor de mondkapjesplicht en het thuiswerkadvies hoeft de wet niet aangepast te worden (die zouden dus wel op 20 september kunnen worden geschrapt), maar het kabinet wil graag één datum voor alle versoepelingen.

Drie weken geleden stelde het demissionaire kabinet op een persconferentie versoepelingen op 20 september in het vooruitzicht, mits de cijfers het zouden toelaten. Op dezelfde persconferentie noemden minister Rutte en De Jonge 1 november als datum om alle maatregelen op te heffen.

Goedemorgen!

Welkom in het coronablog van vrijdag 3 september. In dit blog houden we je op de hoogte van het laatste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.