liveblog
NOS NieuwsAangepast

'Vaccinatie kan virusverspreiding helpen voorkomen' • Kortere tijd tussen Astra-prikken kan

  • Welkom bij het coronablog van donderdag 20 mei. Hier lees je al het coronanieuws uit binnen- en buitenland.
  • Overeenstemming Europees covid-reiscertificaat.
  • Wapens gevonden bij Oostenrijkse 'virusontkenners'.
  • Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen gedaald tot onder de 2000.
liveblog gesloten

Meerderheid docenten ziet opening scholen nog niet zitten, zegt CNV

Uit een enquête van onderwijsvakbond CNV blijkt dat veel leraren zich zorgen maken over de geplande heropening van middelbare scholen in de week van 1 juni. Scholen zouden dan weer vijf dagen per week opengaan, maar veel docenten vinden dat nog te vroeg.

Van de respondenten zegt 28,5procent dat de scholen pas weer open kunnen na zelf te zijn gevaccineerd. Ook zegt 26 procent zich nog niet veilig te voelen. Daarnaast zegt 19 procent zich zorgen te maken over de continuïteit van het onderwijs, omdat ze meer quarantaines en hoger ziekteverzuim verwachten.

'Vaccinatie kan helpen bij voorkomen besmettingen bij anderen'

Vaccinatie draagt waarschijnlijk bij aan het voorkomen van besmettingen bij anderen, maar er is meer onderzoek nodig om te bepalen hoe dat precies werkt. De Gezondheidsraad schrijft in een advies dat er tot nu toe een beperkt aantal studies is dat daar veelal indirect bewijs voor levert. Wel wijzen de uitkomsten van de onderzoeken volgens de raad tot nu toe in dezelfde richting.

De Gezondheidsraad baseert zich op een drietal onderzoeken, waarin onder meer is gekeken naar het aantal infecties bij ongevaccineerde en gevaccineerde huisgenoten en zorgmedewerkers. Uit die onderzoeken, die nog niet zijn beoordeeld door vakgenoten, valt af te leiden dat vaccinatie met één doses van BioNTech/Pfizer of AstraZeneca verspreiding vermindert met 30 tot 50 procent. Hoe zich dat vertaalt naar de maatschappij, is nog onduidelijk.

Volgens de Gezondheidsraad is er meer onderzoek nodig naar de mate waarmee verspreiding wordt tegengegaan, hoe lang dat zo is en in welke omstandigheden dat gebeurt. Ook moet nog worden onderzocht of er verschillen zijn tussen types vaccin, virusvarianten en verschillende groepen.

Gezondheidsraad adviseert: kortere periode tussen Astra-prikken kan

Er is niet genoeg bewijs om een optimale tussenperiode vast te stellen tussen twee prikken met het AstraZeneca-vaccin. Dat schrijft de Gezondheidsraad, die door het ministerie van Volksgezondheid en Welzijn was gevraagd om een optimaal interval tussen de twee prikken met het vaccin vast te stellen.

In lijn met advies van Gezondheidsraad van 12 april, luidt het advies nu om de periode van AstraZeneca zelf aan te houden. Dat betekent dat kan worden gewerkt met een tussenperiode van vier tot twaalf weken.

Eerder was het advies om maximaal twaalf weken tussen de prikken te laten zitten, met het idee dat er op die manier zo veel mogelijk mensen ingeënt kunnen worden met de beschikbare voorraad. Inmiddels zijn er veel meer doses beschikbaar voor de groep die met AstraZeneca wordt ingeënt, dus kan daarvan worden afgeweken.

Op basis van eerder internationaal onderzoek zegt de Gezondheidsraad dat het er wel op lijkt dat een langere tussenperiode leidt tot een betere bescherming. Echter, bij dat onderzoek zijn bij verschillende leeftijdsgroepen verschillende tussenperiodes gehanteerd, waardoor de resultaten zijn vertekend. Voldoende bewijs voor een optimale periode tussen prikken, is er dus nog niet.

Coronasteun voor bedrijven met drie maanden verlengd

Ook in het derde kwartaal van het jaar kunnen bedrijven rekenen op coronasteun, bevestigen bronnen na berichtgeving door RTL Nieuws. Belastingschulden die ze in het afgelopen jaar hebben opgebouwd, hoeven ze pas vanaf volgend jaar terug te betalen. Dat terugbetalen zouden ze kunnen uitsmeren over vijf jaar.

Het coronasteunpakket, dat nu nog loopt tot eind juni, wordt morgen besproken door de ministerraad. Hoewel bedrijven door de versoepelingen gedeeltelijk herstel zien, is de verwachting dat de economie deze zomer nog niet is hersteld van de coronacrisis en bedrijven dus langer zijn aangewezen op steun.

Volgens RTL Nieuws wordt het nieuwe steunpakket dinsdag gepresenteerd.

Overeenstemming over Europees covid-reiscertificaat

De Europese lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie zijn het eens geworden over een covid-reiscertificaat. Vanaf 1 juli kan er gereisd worden met het document, is de bedoeling. Het certificaat werkt met een QR-code, waarmee reizigers kunnen aantonen dat ze zijn ingeënt, negatief zijn getest of al een keer besmet zijn waardoor ze immuniteit hebben opgebouwd.

In het lange overleg werd duidelijk dat het Europees Parlement en de regeringsleiders van de lidstaten op veel punten van mening verschilden. Het plan van het parlement om gratis testen te verstrekken voor mensen die nog niet zijn ingeënt, werd niet gesteund door de landen. Wel is nu besloten om een fonds van 100 miljoen euro op te zetten om de pcr-tests betaalbaarder te maken voor mensen met een laag inkomen en de groepen die vaak de grens over moeten.

Landen wilden ook dat ze nog aanvullende maatregelen konden opleggen aan reizigers, zoals een quarantaineplicht. Die mogelijkheid houden ze, maar er zijn wel voorwaarden aan verbonden. Zo moet een land bij de Europese Commissie aantonen dat dit nodig is om verspreiding van het virus tegen te gaan, bijvoorbeeld omdat de reiziger uit een land komt met erg veel besmettingen of een rondwarende nieuwe variant van het coronavirus.

Wapens gevonden bij Oostenrijkse 'virusontkenners'

De politie in Oostenrijk heeft vuurwapens, munitie en zwaarden in beslag genomen bij invallen in woningen van tegenstanders van de coronamaatregelen. De groep "virusontkenners" was volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken van plan om bij een demonstratie agenten aan te vallen. In een chatgroep op de berichtendienst Telegram zouden ze het onder meer hebben gehad over het bouwen van spijkerbommen en over het gooien van molotovcocktails naar agenten.

Minister Nehammer van Binnenlandse Zaken reageert geschokt op de vondsten en zegt dat het zijn vruchten heeft afgeworpen dat rechtsextremistische groepen de afgelopen tijd nauwlettend in de gaten zijn gehouden. Over het aantal verdachten dat in beeld was en hoeveel daarvan zijn aangehouden bij de invallen, is niets bekendgemaakt.

De aangetroffen uitrusting van de verdachten doet volgens Nehammer denken aan die van terroristische organisaties. Mogelijk hebben ze het verbod op neonazistische activiteiten geschonden.

GGD Utrecht stempelt coronavaccinatie alsnog af in gele boekje

De GGD regio Utrecht zet vanaf vandaag, in strijd met wat koepelorganisatie GGD GHOR vorige week zei, alsnog stempels in het gele boekje van mensen die zijn ingeënt tegen het coronavirus. GGD GHOR zei juist deze week nog in het kader van efficiency na vaccinatie geen stempels of handtekeningen meer te zetten in dit vaccinatieboekje.

"De afgelopen dagen is er een hoop te doen over het gele boekje. Dat horen en dat zien we", schrijft de GGD regio Utrecht. "Een hoop is onduidelijk. Wat wel duidelijk is: GGDrU wil iedereen vaccineren tegen corona en ook het gele boekje stempelen", schrijft de organisatie, die wel benadrukt dat het gele boekje geen geldig vaccinatiebewijs is.

Alleen mensen met een prikafspraak binnen de regio krijgen een stempel van de GGD Utrecht, en om een stempel te krijgen moeten ze hun vaccinatiebewijs of -bewijzen laten zien. Ook een eerder gezette prik kan op de vaccinatieafspraak worden afgestempeld, aldus de GGD-regio.

De GGD Utrecht zegt te verwachten dat iedereen een stempel wil "nu er zoveel te doen is over het gele boekje". "Dat zijn heel veel stempels. Daar moet een oplossing voor komen en die komt op korte termijn voor alle coronavaccinaties gezet in de regio Utrecht."

Duncan Laurence: een van de verdrietigste dagen van mijn leven

Zanger Duncan Laurence reageert op Facebook uitgebreid op zijn coronabesmetting, die hem verhindert om zaterdag op het Eurovisie Songfestival in Rotterdam op te treden. "Vandaag is een van de verdrietigste dagen van mijn leven", schrijft de winnaar van de vorige editie van het liedjesfestijn. "Ik heb me nog nooit zo machteloos gevoeld."

"Ik ben zo voorzichtig geweest. We zijn allemaal zo voorzichtig geweest, maar helaas kunnen dit soort dingen nog steeds gebeuren." Laurence zegt dat de organisatie en zijn team bekijken hoe hij alsnog een rol kan hebben bij de voorstelling van zaterdag. "Ik zal dus zeker onderdeel zijn van de grote finale."

"Eurovisie, ik draag je voor altijd in mijn hart. Voor altijd. Wie weet kan ik, ooit op een dag, nog eens terugkomen en in het echt optreden op dat podium", schrijft hij verder. "Ik ben meer dan dankbaar voor alles dat het me tot nu toe heeft gebracht."

De zanger bedankt ook iedereen die steunbetuigingen heeft gestuurd in reactie op het nieuws over zijn besmetting. "Het is verdrietig dat ik alles moet volgen vanuit mijn huiskamer, maar in mijn hart ben ik erbij, op dat podium waar alles is begonnen."

Kamer wil gratis coronatests bij Europese reispas

Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat Nederlanders die nog niet gevaccineerd zijn zich deze zomer gratis kunnen laten testen als er een Europese covid-reispas komt. De Kamer vindt dat jongeren en gezinnen met kinderen die nog niet gevaccineerd zijn, niet meer geld kwijt moeten zijn aan een buitenlandse vakantie dan mensen die al wel zijn geprikt.

Het kabinet moet binnen twee weken met een reactie komen. Demissionair premier Rutte heeft gisteren al toegezegd dat het kabinet over twee weken komt met een plan voor de reispas en de kosten voor de tests.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen gedaald tot onder de 2000

Voor het eerst sinds 17 maart liggen er minder dan 2000 coronapatiënten in het ziekenhuis. Het zijn er vandaag 1899, 103 minder dan gisteren. Van de coronapatiënten in het ziekenhuis liggen er 621 op de intensive care. Bij het RIVM zijn de afgelopen dag 4688 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 107 meer dan gisteren.

Geplande prikken in regio Rijnmond verzet door verwacht slecht weer

Het verwachte onstuimige weer van de komende dagen heeft op verschillende plaatsen in Zuid-Holland gevolgen voor het inenten. De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft bekendgemaakt dat vanwege code geel morgen de priklocaties in de Maassluis en bij de SS Rotterdam in Rotterdam sluiten.

In Zuidland, niet ver van Hellevoetsluis, blijft de priklocatie tot en met maandag dicht in verband met de verwachte wind. Alle geplande afspraken worden verzet.

Kritiek op politieoptreden Malieveld op 14 maart

Een interne commissie van de politie heeft geoordeeld dat het gebruikte politiegeweld bij een coronademonstratie op het Malieveld in Den Haag in twee situaties 'niet professioneel' was. Het is nog niet bekend wat er met de betrokken agenten gebeurt. Bij de demonstratie op 14 maart werden in totaal 38 mensen aangehouden. Enkelen zijn al veroordeeld.

De ME greep destijds in omdat mensen weigerden het Malieveld te verlaten. Van de confrontaties circuleren veel beelden, waarop onder meer te zien is dat een demonstrant wordt gebeten door een politiehond en een ander op zijn hoofd wordt geslagen met een wapenstok. Ook is te zien dat een agent in burger een vrouw een duw geeft, waarop ze tegen een ME-busje valt. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International sprak van disproportioneel politiegeweld en riep al op tot een onderzoek.

De Commissie Geweldsaanwending van de politie heeft nu in totaal zestien situaties bekeken waarbij agenten geweld gebruikten. In veertien gevallen was het optreden van de politie wel professioneel, zo oordeelt de commissie. Om welke situaties het gaat, is niet bekendgemaakt.

Verder zijn er meer dan 200 klachten en 200 aangiften over het optreden van de agenten. De politie zegt dat het merendeel van de klagers niet zelf aanwezig was bij de demonstratie en de verwijten baseert op beelden. Naar de aangiften wordt nog onderzoek gedaan. Het Openbaar Ministerie beslist wat er mee gebeurt.

EU tekent vaccincontract voor 1,8 miljard doses van Pfizer

De Europese Commissie heeft een contract getekend voor 1,8 miljard nieuwe doses van het Pfizer-vaccin. Deze zijn bedoeld voor de periode 2021-2023, heeft Commissievoorzitter Von der Leyen aangekondigd, nadat eerder al aangekondigd was dat zo'n deal gesloten was. Ze zegt dat er mogelijk contracten met andere farmaceuten zullen volgen.

Er is afgesproken om 900 miljoen doses te krijgen van het Pfizer-vaccin zoals het nu is. Daarnaast is er de optie om 900 miljoen doses te reserveren van een eventueel aangepast vaccin dat wellicht nodig is tegen mutaties van het coronavirus.

In de deal is ook de mogelijkheid ingebouwd dat individuele EU-lidstaten een deel van hun toegewezen doses doneren aan het Covax-programma. Dat is een initiatief van onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), dat erop is gericht om vaccins te verspreiden in armere landen.

Tweets Willem Engel en Van Ranst komen op 2000 reclameborden

Een screenshot van het twittergesprek van Viruswaarheid voorman Willem Engel en de Belgische viroloog Marc Van Ranst komt op reclameborden op meer dan 2000 locaties. Het benodigde geld daarvoor is opgehaald door Blendle-oprichter Alexander Klöpping.

De eerste borden zijn al gespot en worden op sociale media gedeeld met de hashtag #salsapandemie

Klöpping startte de actie gisteren nadat de Belgische viroloog van zich af had gebeten op Twitter. Van Ranst zit op dit moment ondergedoken omdat hij wordt bedreigd door een voortvluchtige extreemrechtse verdachte.

Engel stelde op Twitter dat de viroloog de bedreigingen aan zijn adres zelf had gecreëerd. Van Ranst wees Engel vervolgens in niet mis te verstane bewoordingen op zijn gebrek aan virologische kennis.

Zanger Duncan Laurence positief getest

Zanger Duncan Laurence is positief getest op corona. De winnaar van het Eurovisie Songfestival van 2019 zal daarom niet optreden tijdens de finale van het festival komende zaterdag. "Hij zal wel in een andere vorm acte de présence geven", laat de organisatie weten.

"We balen natuurlijk enorm, in de eerste plaats voor Duncan, die we dit live optreden zo hadden gegund na zijn Eurovisie-zege en het wereldwijde succes van Arcade," zegt Sietse Bakker, executive producer van het songfestival. "Laat voorop staan dat we ontzettend trots zijn op Duncans optreden van afgelopen dinsdag. We wensen hem uiteraard een snel herstel toe."

"Duncan is enorm teleurgesteld, hij heeft hier twee jaar lang naar uitgekeken", zegt zijn management. "We zijn heel blij dat hij toch te zien zal zijn in de finale op zaterdag 22 mei."

WHO: vaccins werken tegen alle varianten van het virus

De coronavaccins die tot dusver in Europa goedgekeurd zijn, werken goed tegen alle bekende varianten van het coronavirus, waaronder ook de Indiase variant. Dat zegt een van de directeuren van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

"Alle varianten van het coronavirus die tot nu toe zijn opgedoken reageren op beschikbare, goedgekeurde vaccins", zei Hans Kluge. De Belgische arts zit namens Europa in het bestuur van de WHO.

Het aantal nieuwe coronagevallen in Europa is in de afgelopen maand met 60 procent gedaald, zegt Kluge. Wel waarschuwt hij dat het belangrijk is om voorzichtig te blijven. "We gaan nu de goede kant op, maar we moeten goed blijven letten op het virus dat in Europa 1,2 miljoen levens heeft geëist. Dat staat gelijk aan de volledige bevolking van Brussel."

Geboortejaar 1966 aan de beurt

Mensen geboren in 1966 kunnen nu een afspraak maken voor vaccinatie als ze dat wensen. Dat staat op coronatest.nl.

Zien wanneer jouw geboortejaar aan de beurt is? Dat kan op de site van Rijksoverheid.

Druk op zorg neemt iets af

De druk die door covid-19 op de ziekenhuiszorg ligt blijft hoog, maar lijkt wel iets af te nemen, schrijft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een wekelijks rapport.

26 ziekenhuizen geven aan dat de kritiek planbare zorg, zoals kankerbehandelingen, niet meer volledig volgens planning kan verlopen. Vorige week waren dit er 28. In negen van deze ziekenhuizen lukt het daarbij ook niet om deze zorg binnen de vereiste zes weken verlenen. "Dit wil niet zeggen dat patiënten ook daadwerkelijk gezondheidsschade oplopen", zegt het NZa. "Het kan zijn dat andere zorginstellingen de zorg overnemen."

Planbare zorg zoals een knie-, heup- of staaroperatie, wordt nu in 34 procent van de ziekenhuizen niet geleverd. Dit was vorige week nog 38 procent. In andere ziekenhuizen lukt het deels. Slechts 2 procent van die ziekenhuizen kan de planbare zorg volledig leveren.

Planbare zorg wordt ook door zelfstandige klinieken geleverd. Patiënten die sneller geholpen willen worden, kunnen hulp vragen van hun zorgverzekeraar voor zorgbemiddeling. De acute en semi-acute zorg wordt altijd overal verleend.

Prins William heeft eerste prik achter de rug

De Britse prins William heeft zijn eerste coronavaccinatie gehad. "Aan iedereen die meewerkt in het vaccinatieprogramma: bedankt voor alles wat u heeft gedaan en blijft doen", schrijft hij op Twitter. Koningin Elisabeth en kroonprins Charles zijn al eerder gevaccineerd.

William kreeg het coronavirus begin vorig jaar. Kort daarvoor waren zijn vader Charles en premier Boris Johnson ook al getroffen door het virus. De prins maakte maanden later pas bekend dat hij corona heeft gehad. Hij wilde de burgers destijds niet bezorgd maken.

Overheid geeft tips voor een gezondere lifestyle

De overheid begint vandaag een campagne om gezonder te eten, meer te bewegen en beter te ontspannen. Doel is om mensen te laten zien dat je niet je hele leven hoeft om te gooien om gezonder te leven. Ook kleine stappen, zoals een avondwandeling of meer groente eten, zijn de moeite waard.

Demissionair staatssecretaris Blokhuis benadrukt dat de coronacrisis extra zichtbaar maakt hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. Volgens experts kunnen kleine veranderingen al binnen enkele weken een positief effect hebben op de weerstand.

Trollenleger verspreidde gecoördineerd onjuiste informatie coronavirus

Een Nederlandse groep van coronasceptische actievoerders heeft sinds februari gecoördineerd onjuiste en misleidende informatie over covid-19 verspreid. Dat meldt journalistiek platform Pointer van KRO-NCRV, dat de afgelopen 3 maanden undercover ging in deze groep van zo'n 800 leden.

Via de berichtenapp Telegram werden mensen gevraagd om nepaccounts aan te maken op sociale media, en daar dagelijks desinformatie te verspreiden over bijvoorbeeld vaccins. Doel was om het gedachtegoed massaal te verspreiden via nepaccounts, zodat het standpunt van de coronasceptici dominant zou worden.

Het trollenleger heeft ook GGD'en, politici en prominente artsen lastiggevallen, online, maar ook fysiek, meldt Pointer. Enkele leden zouden zich ook bij extreem-rechtse organisaties hebben aangesloten.

Prikuitnodigingen voor 170.000 kwetsbare mensen nog niet bezorgd

Zo'n 170.000 prikuitnodigingen voor kwetsbare mensen waren begin deze week nog niet verstuurd. Het bedrijf dat de uitnodigingen namens het RIVM verzendt, bevestigt dat in het AD.

Het was de bedoeling dat kwetsbare mensen onder de 60 jaar, met bijvoorbeeld astma of diabetes, vorige week een uitnodiging zouden krijgen. Toen maandag bleek dat de helft van de kwetsbare groep nog geen afspraak had gemaakt, werden de mensen tussen de 56 en 59 jaar versneld uitgenodigd. Het RIVM weet de lage opkomst onder meer aan de meivakantie, en sprak tegen dat veel medisch kwetsbaren nog geen afspraak hadden kunnen maken omdat ze nog geen brief hadden.

Een woordvoerder van minister De Jonge zegt in de krant dat de groep met een medische indicatie "aanzienlijk groter bleek dan verwacht".

Een astmapatiënt zegt tegen het AD dat kwetsbaren onterecht door het RIVM worden afgeschil­derd als mensen die niet komen opdagen vanwege de meivakan­tie.

Het RIVM laat in een reactie weten dat een deel van de 170.000 uitnodigingen later was opgegeven door huisartsen. Deze week krijgt iedereen een brief. Volgens het RIVM zijn ze maandag en woensdag verstuurd. "Als iemand zich echt zorgen maakt en wacht op die brief, dan kunnen ze hun huisarts bellen en die brief daar opvragen."

Bibliotheken weer open

Na maanden gesloten te zijn geweest gaan vandaag ook de bibliotheken weer open. Bezoekers moeten wel een mondkapje dragen, anderhalve meter aanhouden en een winkelmandje pakken zodat er zicht is op het aantal mensen. Bibliotheken mogen één persoon per 25 vierkante meter ontvangen.

Bibliotheken zouden aanvankelijk geen deel uitmaken van de versoepelingen van deze week, maar op aandringen van de Tweede Kamer werden ze toegevoegd aan de lijst.

Welkom!

Welkom in het liveblog over corona van donderdag 20 mei.