Janssen belooft zich aan leveringsafspraken te houden • EU en VK ruziën over vaccinleveranties

Britten en EU beschuldigen elkaar van obstructie bij de levering van vaccins

Het Verenigd Koninkrijk heeft de export van coronavaccins niet tegengehouden. Dat zegt de Britse regering naar aanleiding van beschuldigingen uit Brussel. "Alle aantijgingen van een exportverbod of andere beperkingen zijn compleet onterecht", zegt een woordvoerder.

Voorzitter Charles Michel van de raad van regeringsleiders van de EU zei vandaag dat het Verenigd Koninkrijk de export van coronavaccins of bestanddelen daarvoor tegenhoudt. Hij deed dat in reactie op de beschuldiging dat de EU coronavaccins voor de eigen lidstaten wil bewaren.

De EU is nooit gestopt met het exporteren", zei Michel. Met het exportverbod doelde hij mogelijk op het feit dat de EU veel minder geleverd krijgt van het AstraZeneca-vaccin (het Oxford-vaccin) dan was afgesproken.

Volgens de Britse krant The Sun moet de EU-vertegenwoordiger in Londen op het matje komen. Minister Raab van Buitenlandse Zaken eist dat Michel zijn woorden terugneemt.

De verwijten tussen het VK en de EU over vaccins gaan al langer over en weer. In het VK verloopt de inentingscampagne veel vlotter dan in de EU, wat tot kritiek op de EU leidt.

Janssen committeert zich aan afgesproken hoeveelheden vaccins

Farmaceut Johnson en Johnson streeft er nog steeds naar de bestelde 200 miljoen doses vaccin te leveren vanaf het tweede kwartaal. Daarvoor worden nieuwe productielocaties opgestart en een wereldwijd verspreidingsnetwerk opgezet. Eind van het jaar hoopt het bedrijf op te schalen naar 1 miljard doses per jaar.

Dat laat de Nederlandse tak van het bedrijf, Janssen, weten in reactie op het bericht dat Johnson & Johnson problemen heeft met de bevoorrading en dat dat kan leiden tot vertraging bij de levering van 55 miljoen vaccins aan de EU. Of die 55 miljoen doses toch in het tweede kwartaal kunnen worden geleverd, laat het bedrijf in het midden.

Het EMA onderzoekt nog of het vaccin kan worden toegelaten tot de Europese markt. Mogelijk wordt dat deze week bekend.

Verspreidt stuifmeel het coronavirus?

Een groot internationaal onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat er meer mensen besmet raken met het coronavirus als er meer stuifmeelkorrels in de lucht zijn. Dat gebeurt niet alleen bij hooikoortspatiënten, maar ook bij mensen die niet allergisch zijn. Dat meldt het Amerikaanse vakblad PNAS. Het is nog niet aangetoond dat het één een gevolg is van het ander.

Bij andere luchtwegvirussen is wel een causaal verband vastgesteld. Blootstelling aan pollen leidt ook tot een minder goede afweer tegen virussen.

In het onderzoek zijn gegevens geanalyseerd van 130 meetstations in 31 landen, gecombineerd met het aantal coronabesmettingen. Er is een toename van het aantal coronagevallen bij een stijgende pollenconcentratie, met een vertraging van vier tot vijf dagen. PNAS schrijft dat pollen 10 tot 30 procent zouden kunnen bijdragen aan het aantal besmettingen.

Vanuit Nederland zijn het Leids Universitair Medisch Centrum, het Elkerliek ziekenhuis in Helmond en Wageningen University & Research bij het onderzoek betrokken. Het onderzoek wordt voortgezet.

Leerlingen in quarantaine, opnieuw lege klassen

Italië gaat Russische Spoetnik-vaccin produceren

Rusland heeft een contract gesloten met Italië voor de productie van het Spoetnik V-vaccin. Dat is het eerste contract met de EU over vaccins, maakte de Russische Kamer van Koophandel in Italië bekend samen met het Russische investeringsfonds RDIF. Het vaccin zal worden geproduceerd door de farmaceut Adienne Srl, dochteronderneming van een Zwitsers bedrijf.

In juli moet worden begonnen met de productie van 10 miljoen doses voor dit jaar. Dat levert werkgelegenheid op en de controle komt in Italiaanse handen.

Het hoofd van het investeringsfonds heeft op de Russische staatstelevisie ook overeenkomsten aangekondigd met producenten in Spanje, Frankrijk en Duitsland. Daarover zijn nog geen details bekendgemaakt.

Het Spoetnik V-vaccin is in 45 landen geregistreerd, waaronder drie EU-landen: Hongarije, Tsjechië en Slowakije. Het Europees Medicijnagentschap EMA onderzoekt of het vaccin in de hele Europese Unie kan worden toegelaten.

Defensie gaat grotere rol spelen in vaccinatiecampagne

Defensie zal meer ondersteuning gaan bieden bij het vaccineren. Dat is nodig om het grootste deel van de volwassen bevolking in juli te hebben gevaccineerd, meldt Nieuwsuur.

Vorige week lieten demissionair minister De Jonge en Jaap van Delden, programmadirecteur covid-19 bij het RIVM, weten dat het haalbaar is om begin juli 8 miljoen Nederlanders volledig en 4 miljoen gedeeltelijk te hebben ingeënt. Daarvoor moet de vaccinatiecapaciteit worden uitgebreid naar 2,5 miljoen prikken per week.

De GGD heeft nu 60 priklocaties en wil er in mei 140 hebben. Daar kunnen 1,5 miljoen prikken per week worden gegeven. Huisartsen zouden de rest voor hun rekening moeten nemen.

Griekenland mikt op toeristen met vaccinatiebewijs

Griekenland is van plan in de zomer toeristen toe te laten die kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn, antistoffen hebben of negatief zijn getest. Toerisme is een belangrijke bron van inkomsten voor het land, dat als een van de eerste heeft opgeroepen tot een EU-breed vaccinatiebewijs.

Vorig jaar was het een dramatisch toeristenseizoen door de coronapandemie. Er waren 76,5 % minder toeristen in 2020 vergeleken met 2019. Dat is in geld uitgedrukt 4,3 miljard euro in 2020, waar het in 2019 18.2 miljard euro was.

De sector is goed voor 20 procent van de Griekse economie en ook 20 procent van de Grieken werkt in het toerisme.

Het zomerseizoen zou half mei van start moeten gaan.

Museum verwerft flacon eerste coronavaccin VS

Het Smithsonian's National Museum of American History heeft de hand weten te leggen op de flacon waarin het allereerste coronavaccin zat dat in de VS werd toegediend. Het museum is van plan de covid-19-pandemie te documenteren vanwege de "buitengewone periode die we doormaken".

Daarvoor verzamelt het Smithsonian voorwerpen die het verhaal kunnen vertellen, waaronder flesjes, speciale verpakkingen voor verzending van de vaccins en de beschermende kleding van de verpleegkundige uit New York die als eerste een vaccin kreeg toegediend.

Het museum heeft als datum van de uitbraak gekozen voor 11 maart, de dag dat de WHO vorig jaar de pandemie uitriep.

4333 nieuwe besmettingen, minder dan gemiddeld

Bij het RIVM zijn tot vanochtend 10.00 uur 4333 nieuwe bevestigde coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 426 meer dan gisteren. Het aantal ligt lager dan dan het gemiddelde van afgelopen week, toen er per dag gemiddeld 4566 mensen positief getest werden.

In de ziekenhuizen nam de bezetting toe. Er zijn dus meer coronapatiënten opgenomen dan er werden ontslagen of overleden. Er liggen nu 1963 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren 1905), van wie er 556 op de IC liggen (gisteren 558), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

58 overleden covid-patiënten

Bij het RIVM werden 58 overleden covid-patiënten gemeld. Gisteren waren dat er 26. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 38 doden per dag, tegen 44 doden per dag een week eerder.

Hoe het aantal doden zich ontwikkelt, hangt mede af van het aantal besmettingen in verpleeghuizen. Er zijn nu 326 verpleeghuizen waar de afgelopen twee weken minimaal één coronabesmetting is vastgesteld. Een week geleden waren dat er 381.

Besmettingscijfers gelijk: daling bij ouderen, stijging bij jongeren

De afgelopen zeven dagen zijn vrijwel evenveel mensen besmet geraakt met het coronavirus als de week ervoor. Er werden 31.959 positieve tests gemeld bij het RIVM. Wel is er een duidelijk verschil tussen de leeftijdsgroepen. Bij jongeren steeg het aantal besmettingen vooral in de groep van 18 tot 24 jaar. Boven de 24 nam het aantal besmettingen af, vooral bij de 70-plussers en in de verpleeghuizen. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het toenemende aantal mensen dat is gevaccineerd.

Het aantal mensen dat zich liet testen, nam opnieuw toe. Afgelopen week waren het er 360.000, een stijging van 14 procent ten opzichte van een week eerder. Van de geteste mensen was 8,1 procent positief. Vorige week was dat nog 8,9 procent.

Johnson & Johnson kampt met bevoorradingsproblemen

Farmaceut Johnson & Johnson heeft problemen met de bevoorrading. Dat kan tot vertraging leiden bij de levering aan de EU. Dat zegt een betrokken EU-functionaris tegen persbureau Reuters. Er zouden voor eind juni 55 miljoen doses worden geleverd.

Het bedrijf zei volgens de bron dat het niet onmogelijk is om dat aantal op tijd te halen, maar houdt wel een slag om de arm.

Johnson & Johnson is het moederbedrijf van de Leidse farmaceut Janssen, die het vaccin heeft ontwikkeld. Nederland verwacht in het tweede kwartaal 3 miljoen doses.

Zie hieronder het verwachte aantal vaccins van de verschillende merken dat per kwartaal kan worden geleverd:

Beroepsvereniging verpleegkundigen 'houdt hart vast' bij versoepelingen

De beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland, de V&VN, is ongerust nu het kabinet gisteravond heeft aangekondigd dat er versoepelingen in april mogelijk zijn, zelfs als het aantal ziekenhuisopnames door Covid-19 hoger ligt dan nu.

Volgens de beroepsvereniging maakt het kabinet zich vooral druk om het aantal ziekenhuisopnames, terwijl de zorgsector zich juist voorbereidt op een derde golf. "Ondanks de strenge lockdown en avondklok nemen de besmettingen niet af. We weten nog niet wat de recente versoepelingen voor effect hebben. Nieuwe varianten van het virus winnen terrein. We houden ons hart vast."

Testlocatie GGD Brabanthallen dicht vanwege rook

De testlocatie van de GGD in de Brabanthallen heeft de deuren gesloten vanwege rookoverlast. In de stad woedt sinds vanochtend een grote brand bij een bedrijf dat schroot verwerkt. Daarbij is forse rookontwikkeling ontstaan en het brandende rubber veroorzaakt stankoverlast. De veiligheidsregio roept met een NL-alert mensen op ramen en deuren te sluiten en de ventilatie uit te zetten.

Bij de testlocatie stonden de deuren open om auto's binnen te laten en daardoor is de rook in de hal gekomen. "Omdat onze medewerkers last kregen door de rookontwikkeling is besloten de locatie deze middag te sluiten", zegt de GGD Hart voor Brabant. Alle afspraken zijn deze middag komen te vervallen. Iedereen die stond ingepland wordt gebeld om op een ander tijdstip alsnog getest te worden.

In een ander deel van de Brabanthallen worden mensen gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat inenten gaat wel door omdat volgens de GGD in dat deel van het pand geen rook binnen is gekomen.

'Geen buitenlandse toeschouwers bij Olympische Spelen 2021'

Buitenlandse toeschouwers zijn niet welkom bij de Olympische Spelen en Paralympische Spelen deze zomer. Dat heeft de Japanse regering volgens het Japanse persbureau Kyodo besloten.

De regering en de organisatie van de Spelen gaan later deze maand in overleg met het Internationaal Olympisch Comité (IOC) om het besluit formeel vast te leggen.

Ook verplichte test voor mensen die met eigen vervoer naar Nederland reizen

Ook mensen die vanuit risicogebieden met eigen vervoer naar Nederland reizen, kunnen straks worden verplicht om nog voor de grens een coronatest te doen. Het demissionaire kabinet heeft daarvoor een wetsvoorstel voorbereid, waarop burgers nu kunnen reageren. Volgens het voorstel moeten reizigers ongeacht hun middel van vervoer bij het inreizen beschikken over een negatieve testuitslag en een verklaring waarin ze beloven in quarantaine te gaan.

Na aankomst in Nederland moeten ze tien dagen in thuisquarantaine. Maar als iemand zich op de vijfde dag na het inreizen laat testen en dan een negatieve uitslag krijgt, eindigt de quarantaineplicht.

De coronatest moet uiterlijk 72 uur voordat iemand Nederland binnenkomt, zijn afgenomen. Minister De Jonge zegt in een toelichting dat die termijn reizigers in de regel voldoende mogelijkheden geeft om naar of via een plaats te reizen om de test te doen.

De Jonge geeft als voorbeeld een reiziger die vanuit Frankrijk met de auto terug wil naar Nederland. Die kan ervoor kiezen in Frankrijk de test te laten afnemen of om dat in België te doen.

Het plan moet verdere stijging van het aantal coronabesmettingen in Nederland door reizigers uit het buitenland voorkomen.

OMT: 'onwenselijk druk in treinen'

Het Outbreak Management Team (OMT) zegt dat het steeds drukker wordt in het ov. Met name in de (korte) treinen is het door drukte moeilijk om afstand te houden voor reizigers. "Deze situatie is onwenselijk en contrasteert met de algemene boodschap om drukke plekken te vermijden", zegt voorzitter Jaap van Dissel in het 103e OMT-advies.

NS is verrast over de opmerking van het OMT over het afstand houden. "Juist om die reden heeft het kabinet in juni 2020 een ov-protocol opgesteld en afgestemd met openbaar vervoerders, Rover en vakbonden, mede op basis van OMT-adviezen", laat de vervoerder aan de NOS weten. In het openbaar vervoer hoeft volgens dit protocol geen anderhalve meter afstand gehouden te worden, omdat dat in de praktijk onvoldoende mogelijk is.

"Het OMT-advies staat dus haaks op het ov-protocol, signaleert NS. "Het protocol is in december 2020 nog onder leiding van het ministerie van I&W volledig geactualiseerd."

Volgens NS ontstaat drukte vooral door incidenten, bijvoorbeeld als er treinen uitvallen.

NS rijdt momenteel met 90 procent van het normale aantal treinen te rijden, terwijl het aantal reizigers 25 tot 30 procent van het gebruikelijke aantal bedraagt. Tijdens de eerste lockdown was dat nog geen 10 procent.

Het algemene advies aan reizigers blijft om alleen noodzakelijke reizen te maken.

Aantal coronadoden VS weer onder de duizend

In de Verenigde Staten zijn gisteren voor de tweede achtereenvolgende dag minder dan duizend coronadoden gemeld. Het waren er 719, melden de Amerikaanse autoriteiten. Zondag was het dodental met 672 nog iets lager.

De afgelopen maanden lag het dodental in de VS dagelijks aanmerkelijk hoger. De meeste doden werden gemeld op 12 januari van dit jaar: 4465.

Ook het aantal besmettingen is nu lager. Gisteren waren dat er 50.237, tegenover 299.786 op 2 januari.

Fitnessketen Basic-Fit verliest leden en boekt 125 miljoen euro verlies

Voor fitnessketen Basic-Fit was 2020 het zwaarste jaar uit z'n geschiedenis. Er werd een verlies geleden van 125 miljoen euro. Onder meer in Nederland, Frankrijk en Spanje moesten fitnesscentra van het bedrijf vanwege de coronacrisis voor een deel van het jaar gesloten blijven. Aan het eind van het jaar waren 851 van de 905 vestigingen gesloten.

Het aantal leden liep terug met ruim 200.000 naar 2 miljoen. Leden die bleven, mochten minder abonnementsgeld betalen. Om het hoofd boven water te houden werd er extra geleend, een deel onder een garantieregeling van de Nederlandse overheid. Ook werd er meer geïnvesteerd in nieuwe sportapparatuur en werd investeringen in nieuwe vestigingen stopgezet.

De hoogste baas van het bedrijf, Rene Moos, denkt dat Basic-Fit er goed voorstaat als later dit jaar de fitnessclubs weer open mogen. "Als de coronapandemie onder controle is, zullen meer mensen bezig zijn met hun gezondheid en gaan fitnessen", verwacht hij.

Chinezen krijgen vaccinatiepaspoort

In China krijgen mensen die zijn ingeënt tegen het coronavirus een vaccinatiepaspoort waarmee ze naar het buitenland zouden kunnen. Het is nog niet bekend welke landen het Chinese document zullen erkennen.

In het certificaat komt informatie over de vaccinatie van de pashouder en over testresultaten, zei het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.

Er gelden in China nog geen versoepelingen voor mensen uit andere landen met een vergelijkbaar document. De quarantainemaatregelen blijven van kracht, omdat nog niet bekend is of ingeënte mensen het coronavirus nog kunnen overdragen.

Ruim 5,7 miljoen kijkers persconferentie Rutte en De Jonge

Zo'n 5,7 miljoen Nederlanders zaten gisteren voor de buis om te kijken naar de persconferentie over de coronamaatregelen van demissionair premier Rutte en minister De Jonge. Naar het extra journaal van de NOS op NPO1 keken zo'n 3,6 miljoen mensen. RTL 4 trok 1,4 miljoen kijkers, SBS6 had er 543.000 en naar RTL Z keken zo'n 169.000 mensen.

Twee weken geleden keken bijna 6,5 miljoen televisiekijkers naar de coronapersconferentie.

De persconferentie van gisteren was bij verschillende media ook online en via sociale media te bekijken. Er zijn geen cijfers bekend van dat totaal.

Volgens meerdere communicatie-experts was de toon dit keer positiever dan anders, terwijl er eigenlijk geen groot goed nieuws was:

Trainingen bij corona-stress, -eenzaamheid en rouwverwerking

Landelijke vrijwilligersorganisatie Humanitas heeft gratis trainingen online gezet die mensen helpen stress en eenzaamheid te doorbreken en iemand te steunen die rouwt. De organisatie wil die trainingen met iedereen delen omdat veel mensen zich eenzaam voelen in de coronapandemie en de lockdown. Ook krijgen mensen te maken met het verlies van een dierbare, en de verwerking daarvan verloopt in coronatijd vaak ook wat anders dan normaal, zegt de organisatie.

"Door het wegvallen van sociale contacten in deze coronatijden, lukt het mensen niet altijd om zelfstandig hun gevoelens van eenzaamheid of stress op te vangen. Ook kunnen de beperkende contactregels een rouwproces verstoren."

In de trainingen kunnen mensen onder meer leren eenzaamheid te herkennen en te helpen bij rouwverwerking.

Spoetnik eist excuses van EMA na 'Russische roulette'-waarschuwing

De producent van het Russische coronavaccin Spoetnik eist publiekelijke excuses van het Europees Medicijnagentschap (EMA) vanwege een opmerking van de bestuursvoorzitter op de Oostenrijkse radio. Christa Wirthumer-Hoche waarschuwde voor een te snelle goedkeuring van het middel en vergeleek het met Russische roulette.

Het EMA is vorige week begonnen met de beoordeling van het vaccin, maar verschillende EU-lidstaten willen niet op de Europese goedkeuring wachten. Hongarije dient het middel al toe, Tsjechië en Slowakije zijn het eveneens van plan. In Slowakije heeft de snelle aankoop van Spoetnik overigens tot een regeringscrisis geleid, omdat een deel van de coalitiepartijen vreest dat de aankoop van het Russische vaccin de Slowaakse relatie met de EU beschadigt.

EMA-topvrouw Wirthumer-Hoche wilde met haar vergelijking duidelijk maken dat nationale goedkeuring zonder EMA-toelating een gevaar met zich meebrengt. "We kunnen Spoetnik in de toekomst wellicht gebruiken, maar we moeten eerst alle onderzoeksresultaten goed hebben beoordeeld."

De Spoetnik-producent vindt echter dat het EMA vooringenomen is. "Zulke opmerkingen werden niet over andere vaccins gemaakt. Het ondermijnt het beoordelingsproces." Ook wijst de farmaceut erop dat 46 landen het middel al hebben goedgekeurd, maar dat het EMA het toelatingsproces "maandenlang uitstelde". Volgens het agentschap was dat nodig omdat Spoetnik de benodigde fase 3-studie nog niet had afgerond.

Vooral veel ondernemers in horeca gestopt in 2020

In Nederland zijn vorig jaar ruim 140.000 bedrijven opgeheven vanwege de coronacrisis. Dat zijn er ruim 20 procent meer dan in 2019, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Faillissementen zijn daar niet bij inbegrepen.

Zo'n 470 restaurants zijn door de eigenaar zelf gesloten, 10 procent meer dan in 2019. Ook sloten 450 cafetaria's, lunchroom, snackbars en ijssalons de deuren voor het laatst.

Van de bedrijven met 10 tot 250 werkzame personen stopten er 1100, bijna een derde meer dan in 2019. Verder was de toename van het aantal bedrijven dat de deuren sloot met name onder zelfstandigen. Vooral in het derde en vierde kwartaal stopten veel ondernemers, waarschijnlijk als gevolg van de tweede lockdown.

Het CBS voegt daar wel aan toe dat er vorig jaar nog altijd meer bedrijven zijn opgericht dan gestopt, ongeveer 280.000.

Sneltest voor reis naar Nederland mag voortaan 24 uur oud zijn

Het kabinet verlengt de geldigheid van een negatieve sneltest die verplicht is om naar Nederland te mogen reizen per vliegtuig of boot. Voorheen moesten mensen binnen vier uur voor het boarden een negatieve test kunnen laten zien. Maar in de praktijk blijkt het moeilijk voor mensen om zo'n test zo kort voor de reis af te laten nemen.

Het OMT heeft in een recent advies laten weten dat dit type sneltest 24 uur geldig is, schrijft minister De Jonge aan de Tweede Kamer. "Gezien het OMT-advies en de problemen in de huidige praktijk voor passagiers, kiest het kabinet ervoor dat de test voortaan moet zijn afgenomen maximaal 24 uur voor het aan boord gaan van het vlieg- of vaartuig"

Transferpassagiers

Voor transferpassagiers die vanuit een hoog risicogebied komen en in Nederland overstappen geldt op dit moment een dubbele testverplichting, tenzij de NAAT/PCR-testuitslag maximaal 12 uur oud is voor boarden. Mede op basis van een RIVM-advies schrijft de minister dat er nu is besloten om de sneltest niet meer te verplichten. Omdat ze meteen doorreizen, vormen ze een kleiner risico, aldus De Jonge. Wel moeten zij nog altijd een negatieve PCR-test van maximaal 72 uur oud kunnen tonen bij aankomst in Nederland.

Vliegtuigen en schepen vanuit VK weer welkom

Vliegtuigen en schepen uit het Verenigd Koninkrijk mogen vanaf vandaag weer landen en afmeren in Nederland. Volgens het demissionaire kabinet heeft het vlieg- en afmeerverbod geen toegevoegde waarde meer, omdat de Britse variant van het coronavirus zich inmiddels in Nederland heeft verspreid.

Reizigers uit het VK blijven wel verplicht om een negatieve test over te leggen. Ook krijgen ze het dringende advies om bij aankomst in Nederland in quarantaine te gaan.

Het vliegverbod uit andere landen, zoals Zuid-Afrika en een aantal Zuid-Amerikaanse landen, blijft wel van kracht.

Alle wijzigingen van de maatregelen op een rijtje

Nog even teruglezen wat demissionair premier Rutte en minister De Jonge gisteravond hebben aangekondigd in hun persconferentie? Een handig overzicht van de veranderingen vind je in dit artikel:

Nieuw liveblog

Welkom in het liveblog van dinsdag 9 maart. Het blog van gisteren is hier terug te vinden.