Familie Nicky Verstappen opgelucht • Advocaat Jos B. gaat in hoger beroep

Liveblog gesloten

We sluiten nu dit liveblog. Lees hier meer over de uitspraak van de rechtbank.

Podcast De Dag: 2 verhalen, 1 vonnis

Na 22 jaar is er een veroordeling in de zaak over de dood van Nicky Verstappen. In podcast De Dag blikt NOS-redacteur Thomas Kusters terug op een rechtszaak die beladen en confronterend was, en waarin zowel nabestaanden als Jos B. emotionele verklaringen aflegden. Beluister de podcast hier.

Peter R. de Vries: 'Als ik Roethof was, zou ik stilletjes naar Amsterdam rijden'

Ook Peter R. de Vries, die de familie Verstappen bijstaat, is tevreden met de uitspraak van de rechter. "De verdachte heeft gezwegen, maar de rechtbank heeft antwoorden gegeven. Namelijk dat er sprake is geweest van vrijheidsberoving, seksueel misbruik en de dood van Nicky als rechtstreeks gevolg daarvan."

De Vries spreekt van een "afgewogen uitspraak", die misschien wel "het maximaal haalbare" was. "En de rechter heeft ook nog duidelijk gemaakt dat de proceshouding van B. hem heeft gestoord. Dat was ook belangrijk voor de familie."

Wat B.'s advocaat Roethof van de uitspraak vindt, kan De Vries niet zo veel schelen. "Als ik meneer Roethof was, zou ik stilletjes naar Amsterdam rijden en een weekend lang mijn mond houden."

Familie Nicky Verstappen: 'Blij dat we nu een dader hebben'

De moeder van Nicky Verstappen zegt dat de familie opgelucht is vanwege de uitspraak over Jos B. "Het is voor ons natuurlijk nooit genoeg. Maar de rechtbank heeft er wel voor gezorgd dat we een dader hebben, en geen verdachte."

De familie Verstappen had wel gehoopt dat de rechter B. ook tbs zou opleggen, wat het OM ook had geëist. De rechtbank ging daar niet in mee, omdat de kans dat B. opnieuw in de fout gaat klein wordt geacht. "Maar we zijn hier toch blij mee", aldus moeder Berthie. "We hebben een dader en we waren er ook zeker van dat hij dat moest zijn."

De familie zal echter nooit een punt kunnen zetten achter de zaak "We hebben nog steeds geen antwoorden en dat nemen we hem zeer kwalijk", zegt Berthie Verstappen. "We hebben een dader, maar nog geen antwoorden." Ook Femke Verstappen, de zus van Nicky, benadrukt dat het pijn doet dat B. nog steeds niet wil praten. "Maar het stempel 'dader' is wel heel belangrijk voor ons."

Advocaat Jos B.: 'Dit vonnis klopt niet'

Advocaat Roethof, die Jos B. bijstaat in deze zaak, zegt dat de rechter te kort door de bocht is gegaan. "Dit vonnis klopt eigenlijk op alle onderdelen niet." Volgens Roethof zijn er veel overwegingen die in hoger beroep opnieuw getoetst moeten worden, zoals de redeneringen van de rechtbank over het seksueel misbruik. "De rechtbank heeft iets te veel geluisterd naar het Openbaar Ministerie."

Roethof heeft zijn cliënt na de uitspraak nog niet gesproken, maar had van tevoren met B. afgesproken dat ze bij een veroordeling hoe dan ook in beroep zouden gaan. "Ik ga geen straf accepteren voor iets wat ik niet heb gedaan. Dat waren zijn woorden en op basis daarvan heb ik net beroep aangetekend", aldus Roethof. "Veel zaken met een B. komen in hoger beroep alsnog goed: Lucia de B., Kees B. En ik hoop ook deze zaak."

Jos B. in hoger beroep

De advocaat van Jos B, Gerald Roethof, gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank. Die legde B. vanmiddag een celstraf op van 12,5 jaar voor het ontvoeren en seksueel misbruiken van de 11-jarige Nicky Verstappen in 1998, en voor het bezit van kinderporno.

Rechter: 'Geen enkele straf weegt op tegen verdriet nabestaanden'

Aan zijn uitspraak voegde de rechter toe dat geen enkele straf kan opwegen tegen het verdriet dat de nabestaanden is aangedaan. "Geen enkele straf geeft antwoord op hun vragen, geen enkele straf brengt Nicky terug."

Tegen B. zei de rechter: "U heeft keer op keer gezwegen. Maar u wekte wel de suggestie meer te weten." De videoverklaring waar B. aan het einde van het proces mee kwam, noemt de rechtbank een "troefkaart". "Dat moet voor de nabestaanden ondraaglijk zijn geweest. U mag aan uw eigen belang denken, maar de kwetsende manier waarop u dat heeft gedaan, rekent de rechtbank u zwaar aan."

B. moet 12,5 jaar de cel in

De rechter legt Jos B. een gevangenisstraf op van 12 jaar voor het seksueel misbruik en de ontvoering van Nicky Verstappen. Daar komen 6 maanden celstraf bij vanwege het bezit van kinderporno.

Volgens de rechtbank was de dood van Nicky een rechtstreeks gevolg van het handelen van B., maar is niet bewezen dat de 58-jarige Limburger Nicky opzettelijk heeft gedood.

Het OM had 15 jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging geëist. Als de rechtbank geen tbs zou opleggen, zou die straf moeten worden verhoogd naar 18 jaar, aldus de officier van justitie. Maar met beide eisen gaat de rechter dus niet mee.

6000 euro schadevergoeding voor familie

De familie Verstappen heeft recht op schadevergoeding van 6000 euro met wettelijke rente, zegt de rechter, voor onder andere de kosten van de begrafenis van Nicky.

Geen tbs voor Jos B.

Jos B. is volledig toerekeningsvatbaar, zegt de rechter. "U bent dus volledig verantwoordelijk voor de bewezen feiten."

Het OM had 15 jaar gevangenisstraf geëist, en tbs met dwangverpleging. Nu de rechter B. volledig toerekeningsvatbaar acht, wordt geen tbs-maatregel opgelegd.

Volgens de rechtbank leidt pedofilie niet zonder meer tot pedoseksuele delicten. "Er hebben zich geen andere slachtoffers gemeld sinds 1998. Ook zijn geen nieuwe matches gevonden en er is geen sprake geweest van recidive." Dat B. niet heeft meegewerkt aan psychologische onderzoeken, mag volgens de rechter niet zonder meer worden bestraft met tbs.

Bewezen strafbare feiten

Volgens de rechtbank zijn de volgende strafbare feiten bewezen verklaard:

Nu behandelt de rechtbank de vraag of Jos B. ten volle verantwoordelijk is voor die strafbare feiten.

Rechter gelooft verklaring B. over dna-sporen niet

De rechtbank gelooft de verklaring van Jos B. niet waarin hij uitlegt hoe zijn dna-materiaal op de kleding van Nicky terecht is gekomen. "Op vervolgvragen heeft u geen antwoord willen geven. Het fatsoeneren van de kleding en wegvegen van de blaadjes verklaart niet de aanwezigheid van dna-sporen op de onderbroek."

Volgens de rechter blijft daarom de conclusie dat B. Nicky Verstappen seksueel heeft misbruikt staan. "En dat dat gepaard is gegaan met geweld en vrijheidsberoving, met fatale afloop."

Jos B. vrijgesproken van doodslag

Volgens de rechter kan het overlijden van Nicky ook het onbedoelde gevolg zijn geweest "van het onder controle proberen te houden van Nicky", bijvoorbeeld doordat B. zijn hand voor Nicky's mond hield en op zijn lichaam zat. Dat B. Nicky seksueel heeft misbruikt, bewijst volgens de rechtbank onvoldoende dat er sprake is van opzettelijk doden. Daar is strafrechtelijk meer voor nodig. Daarom wordt B. vrijgesproken van het verwijt van doodslag.

"Deze vrijspraak wil niet zeggen dat B. geen verwijt kan worden gemaakt aan de dood van Nicky. Zonder u, zonder uw handelen, had Nicky Verstappen op de avond van 11 augustus 1998 nog geleefd."

Rechter: Nicky is de adem benomen en overleden door zuurstoftekort

De uitspraak gaat nu verder over de dood van Nicky Verstappen. De rechtbank gaat uit van "een niet-natuurlijk overlijden in het kader van een misdrijf". Nicky is de adem benomen en hij is door zuurstoftekort overleden, zegt de rechter.

Jos. B schuldig aan seksueel misbruik Nicky Verstappen

De rechtbank acht Jos B. schuldig aan het seksueel misbruiken van Nicky Verstappen. Volgens de rechter wijzen de dna-sporen op de onderbroek en pyjamabroek van Nicky op langdurig en intensief contact. "De sporen passen bij gerichte handelingen met een seksueel motief." Nicky is betast en verkracht, zegt de rechter. "U bent dus de dader van seksueel misbruik."

Toen Nicky werd gevonden, zaten zijn pyjamabroek en onderbroek binnenstebuiten en achterstevoren. De rechter gaat er niet vanuit dat Nicky dat zelf heeft gedaan.

De rechtbank zegt verder dat Jos B. Nicky van zijn vrijheid heeft beroofd tijdens het seksueel misbruik. Hij is tegen zijn wil misbruikt. Wanneer Nicky precies is ontvoerd, is niet te zeggen, aldus de rechter.

Rechtbank: letsels duidelijke aanwijzing voor seksueel misbruik

De rechtbank neemt aan dat de letsels die zijn gevonden op het lichaam van Nicky zijn ontstaan voordat de 11-jarige jongen stierf. De rechter haalt twee pathologen van het Nederlands Forensisch Instituut aan, die de letsels hebben gezien en beschreven. "Het is niet gebleken dat aan hun waarnemen moet worden getwijfeld", aldus de rechter. "De twee pathologen hebben bevestigd dat er sprake kan zijn geweest van seksueel misbruik in de vorm van penetratie van de anus van Nicky met een voorwerp, wat ook een penis of vinger geweest kan zijn.

Dat betekent volgens de rechtbank niet dat het seksueel misbruik daadwerkelijk heeft plaatsgevonden, maar zijn de letsels daar wel een duidelijke aanwijzing voor.

Vonnis bevat negen onderdelen

Het vonnis gaat over de volgende onderdelen, vertelt de rechter:

De rechter heeft al gezegd dat de vervolging over het bezit van kinderporno kan worden voortgezet in afwachting van toestemming van de Spaanse rechter. Nu gaat de rechtbank verder met punt 2: seksueel misbruik.

Drie kwartier

De rechter verwacht dat het uitspreken van het vonnis zo'n drie kwartier zal duren. Hij geeft aan dat de rechtbank geen duidelijkheid kan bieden over wat er in 1998 precies is gebeurd op de Brunssummerheide. "Wij geven een oordeel over de beschuldigingen tegen Jos B., zoals verwoord door de officier van justitie in de tenlastelegging."

Woord aan familie

Voordat de rechter uitspraak doet, richt hij zich tot de familie Verstappen. "De rechtbank realiseert zich dat dit een ware beproeving moet zijn geweest voor de familie. Het moet zwaar en emotioneel zijn geweest om vanaf eind 2018 steeds weer naar de rechtbank te komen."

Advocaat: 'Jos B. heeft rein geweten'

De advocaat van Jos B. Gerald Roethof, zei bij aankomst bij de rechtbank dat hij een "wijs besluit" verwacht van de rechters. "Ze hebben er lang over na kunnen denken."

Over zijn cliënt B. zei Roethof: "Een rein geweten weet geen kwaad. B. zegt dat zijn geweten rein is, dus vanzelfsprekend heeft hij goede hoop. Maar hij voelt ook spanning: wat wordt de reconstructie van de rechtbank?"

Volg de uitspraak live

Naar verwachting begint de rechtbank rond 13.45 uur met het voorlezen van het vonnis. Via deze kanalen kun je live meekijken, in die uitzending wordt de naam van de verdachte steeds onverstaanrbaar gemaakt:

Verklaringen Jos B. en familie Verstappen

Op de eerste dag van de inhoudelijke behandeling van de zaak Nicky Verstappen, eind september, gaf Jos B. voor het eerst een verklaring over de zaak. Tot die tijd had hij altijd gezwegen. In een videoboodschap zei B. nu dat de 11-jarige Nicky al was overleden toen hij de jongen aantrof op de Brunssummerheide.

In zijn laatste woord, vorige maand, benadrukte B. nogmaals dat hij er spijt van heeft dat hij dat veel te laat heeft gemeld. "Hoeveel pech kun je hebben dat je iemand vindt die dood is?" Maar voor de familie Verstappen is het duidelijk: B. is verantwoordelijk voor de dood van Nicky. In de rechtbank richtten ze zich rechtstreeks tot hem.

In de video's hieronder zie je een samenvatting van het laatste woord van Jos B. en van de verklaringen van de moeder en zus van Nicky:

Waar kun je op letten?

In het vonnis komen onderstaande vijf onderdelen terug, het is nog niet duidelijk in welke volgorde:

Seksueel misbruik

Toen Nicky werd gevonden, zaten zijn pyjamabroek en onderbroek achterstevoren en binnenstebuiten. Op zijn onderbroek zijn dna-sporen gevonden van Jos B. Het Openbaar Ministerie (OM) gaat ervan uit dat B. Nicky seksueel heeft misbruikt, maar wat er precies is gebeurd is onduidelijk. B. ontkent het misbruik.

Doden van Nicky Verstappen

Volgens het OM is Nicky om het leven gebracht om het seksueel misbruik te verhullen: 'gekwalificeerde doodslag'. De 11-jarige jongen zou zijn gestikt of gesmoord. Onomstotelijk bewijs daarvoor is er niet.

Ontvoering

Het OM verdenkt B. ook van ontvoering, omdat hij Nicky voor het misbruiken en doden van de jongen tegen zijn wil in moet hebben meegenomen.

Toerekeningsvatbaar of niet

Als de rechter oordeelt dat B. volledig toerekeningsvatbaar is, krijgt hij geen tbs opgelegd. Het OM heeft wel tbs geëist: zij vinden dat B. moet worden behandeld omdat hij lijdt aan pedofilie. Deskundigen hebben geen oordeel geveld over de toerekeningsvatbaarheid, omdat B. niet wilde meewerken aan een psychologisch onderzoek.

Bezit van kinderporno

B. zou in totaal 663.000 kinderpornografische beelden hebben gezocht, gevonden of gedownload. Hij heeft het bezit van de beelden bekend, maar zegt dat dit per ongeluk is gebeurd toen hij zocht naar natuurfoto's.

Uitspraak in zaak Nicky Verstappen

Is Jos B. schuldig of niet? Ruim 22 jaar na de verdwijning van Nicky Verstappen op de Brunssummerheide in Limburg doet de rechtbank in Maastricht vandaag uitspraak. Verdachte Jos B. hoort dan of hij in de cel moet blijven, en zo ja hoe lang. Lees hier meer over de zaak.

De zitting in Maastricht begint om 13.30 uur. Eerst worden een paar kleine openstaande zaken van de inhoudelijke behandeling afgehandeld. Tussen 13.45 en 14.00 uur begint de rechter aan de uitspraak. In dit liveblog volgen we die op de voet.