Plaats delict vrijgegeven, eerste bloemen bij het huis van Wiersum

Liveblog gesloten

De NOS sprak vandaag met veel advocaten in Amsterdam, ze zijn ontzet, droevig en er is angst. In een gezamenlijke reactie schrijven de Nederlandse orde van advocaten, het Openbaar Ministerie en de Raad voor de Rechtspraak dat alles wijst "in de richting van een grove inbreuk op onze democratische rechtsorde".

Lees hier meer reacties van collega-advocaten op de moord op Derk Wiersum.

We sluiten dit liveblog af. We volgen de ontwikkelingen verder via berichten op NOS.nl.

Politie Amsterdam: 'We hebben het publiek nodig'

In het opsporingsprogramma Bureau NH van NH Nieuws doet de Amsterdamse politie een oproep aan iedereen die wat weet dit te melden: "Al heb je maar een klein beetje info, het kan voor ons al heel belangrijk zijn."

De schutter, die tussen de 16 en 20 jaar oud zou zijn, is te voet gevlucht. Volgens het opsporingsbericht droeg de man een zwarte hoodie. Woordvoerder Rob van der Veen zegt: "We moeten uitzoeken wat er gebeurd is, en wie de schutter is. Daar hebben we het publiek bij nodig."

Zo kunnen mensen met een dashcam in de buurt mogelijk iets hebben opgenomen wat voor het onderzoek van belang kan zijn. "Het kan ook zo zijn dat er gisteren of eergisteren al voorobservaties zijn geweest in de omgeving van het huis van Wiersum. Alle beetjes helpen."

Bloemen voor huis Wiersum

De politie Amsterdam laat via twitter weten dat de plaats delict op de Imstenrade in inmiddels is opgeheven. Buurtbewoners met vragen kunnen terecht bij een tijdelijk ingericht politiepost in de straat.

Vlak bij het huis van Wiersum zijn bloemen gelegd.

Advocaten reageren: 'Ik sta met verhoogde hartslag'

Verschillende strafrechtadvocaten reageren bij Nieuws en Co geschokt op het feit dat hun beroep zo getroffen is vandaag. Suzanne de Jager zegt: "Wij staan juist voor de groep mensen die dingen doen die niet mogen volgens het Wetboek van Strafrecht, we proberen hen te helpen. Nu voelt het alsof we door die groep in de rug worden gestoken."

In de rechtbank in Amsterdam kwamen vanmiddag advocaten, officieren van justitie en rechters bijeen om hun verdriet te delen:

Onderzoeksteam kijkt ook naar andere betrokkenen

Het team dat onder leiding van de NCTV onderzoek gaat doen naar de moord op Wiersum, kijkt niet alleen naar de veiligheid van advocaten maar ook naar die van rechters, agenten en officieren die betrokken zijn bij het onderzoek naar Ridouan Taghi. Dat heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid laten weten.

Strafrechtadvocaat Gerson: 'de maatschappij is verhard'

Monique Gerson is strafrechtadvocaat en noemt de moord op Wiersum een schok voor Amsterdamse strafpleiters. Tegen Nieuws en Co zegt ze dat het criminele circuit in Nederland aan het verharden is, nu zelfs advocaten het slachtoffer zijn.

"De manier waarop de liquidaties plaatsvinden is harder dan vroeger. Er worden heel eenvoudig handgranaten neergelegd, of na een onthoofding wordt het hoofd neergelegd voor een shisha-lounge. Dat is een verharding in de maatschappij."

Advocaat Ridouan Taghi: 'speculaties'

Inez Weski is advocaat van de voortvluchtige Ridouan Taghi en zegt dat over de achtergrond van de moord nog niks bekend is. Ze begrijpt "de speculaties over de mogelijke achtergronden van de zeer tragische dood", maar wil nog geen conclusies trekken. "De geschiedenis leert dat soms volstrekt tegengestelde of niet vermoede belangen en partijen een rol blijken te hebben gespeeld in gebeurtenissen."

Ze zegt dat ze volgende week, als het Marengo-proces verder gaat, een fundamenteel standpunt inneemt in de zaak namens haar cliënt. "Dat standpunt was al mijn voornemen voorafgaand aan deze gebeurtenis."

Taghi's 'moordorganisatie'

Wiersum stond kroongetuige Nabil B. bij in het proces tegen Ridouan Taghi en zijn bende. Het zogeheten Marengo-proces zou volgende week worden hervat. Daarin worden vijf moorden en vier liquidatiepogingen en moordvoorbereidingen behandeld.

Dit zijn de slachtoffers van de vijf moorden:

Lees hier meer over het proces.

Grapperhaus: 'Veiligheid advocaten moet altijd buiten kijf staan'

Minister Grapperhaus van Justitie, zelf ook advocaat geweest, reageerde duidelijk geëmotioneerd op de moord op Derk Wiersum. "Hij laat een vrouw en twee kinderen na. Mijn gedachten zijn bij hen, de familie en collega's." Hij noemt de moord een aanslag op de rechtsstaat.

"De mensen die daar werken zorgen voor uw en mijn democratische rechtsorde. Dat is een grens die de georganiseerde misdaad is overgegaan. De veiligheid van die mensen moet altijd buiten kijf staan."

Debat over de veiligheid van kroongetuigen

Namens de voltallige Tweede Kamer heeft Chris van Dam (CDA) een debat over veiligheid van kroongetuigen aangevraagd. "Er ging een rilling over mijn lijf toen ik dit hoorde. Dit is een aanslag op onze rechtsstaat. Dit debat moeten we voeren als er meer bekend is over het onderzoek. Dit moet geen kwestie van maanden zijn."

Camerabeelden en tips

De politie Amsterdam heeft verschillende tips gekregen meldt een woordvoerster. "We doen breed onderzoek in de buurt, we spreken getuigen, doen sporenonderzoek en bekijken camerabeelden. Daarin worden ook de tips meegenomen die zijn binnengekomen bij de meldkamer." Over de inhoud van de tips en hoeveel het er zijn kon ze niets zeggen.

'De georganiseerde misdaad is volledig uit de hand gelopen'

Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond (NPB) noemt de moordaanslag op advocaat Derk Wiersum van vanochtend een "nietsontziende keiharde aanval op de rechtsstaat".

Ook minister Grapperhaus spreekt van aanslag op rechtsstaat

Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid is zichtbaar geëmotioneerd na de moord op advocaat Derk Wiersum.

'Gitzwarte dag'

Minister Dekker voor Rechtsbescherming noemt de liquidatie een laffe moord en ongehoorde en onacceptabele aanval op advocatuur en rechtsstaat.

Spoeddebat in gemeenteraad Amsterdam

De Amsterdamse gemeenteraad wil unaniem op korte termijn vergaderen over de moord op Wiersum. De raadsleden zeggen dat met de liquidatie van de advocaat een gruwelijke grens is overschreden. "Het liquideren van een broer van een kroongetuige was ijskoud. Nog verder onder het vriespunt komt daar nu een raadsman bij", aldus de indieners van het verzoek voor het debat.

NCTV leidt team na moord op advocaat

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid leidt een justitieel team dat is opgericht na de moord op advocaat Derk Wiersum. Dat heeft minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid gemeld.

Het team, dat onder regie staat van de NCTV, bevat vertegenwoordigers van OM en politie. "Dit team heeft bevoegdheden om de beveiliging en bewaking te activeren respectievelijk te intensiveren op een wijze die bescherming biedt tegen deze dreiging", aldus de minister.

Volgens hem gaat het team nadrukkelijk bekijken wat de beroepsgroepen nodig hebben om veilig en ongestoord te kunnen functioneren.

Extra journaal vanwege liquidatie

In de schorsing van de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer zo meteen wordt er op NPO 1 een extra journaal uitgezonden. Ook te bekijken op NPO Nieuws.

Diverse tips bij politie binnengekomen

Reactie van de rechtspraak

De organisatie van de rechtspraak, waar de rechtbanken onder vallen, spreekt van een vreselijk bericht. Naast advocatuur was Derk Wiersum ook plaatsvervangend rechter in de rechtbank Zeeland-West-Brabant.

Wie was Derk Wiersum?

De 44-jarige Derk Wiersum was de advocaat van kroongetuige Nabil B. Hij zette zich daarnaast ook in voor mensen die in het buitenland gevangen zitten en werkte voor een vereniging tegen de doodstraf.

Waarnemend deken: wordt moeilijk om advocaat te vinden

De waarnemend deken van de Orde van Advocaten reageert op de moord op advocaat Wiersum. "Ik denk dat het heel lastig zal worden om een advocaat te vinden voor deze kroongetuige. Dan merk je dat het systeem van bedreiging dus werkt. We zullen daar een oplossing voor moeten vinden."

Hij wil dat er een gezamenlijke reactie komt van de advocatuur. Donderdag wordt daarover vergaderd.

Familie Nabil B. niet verbaasd over moord: iedereen loopt gevaar

De familie van kroongetuige Nabil B. is diep geraakt door de liquidatie van diens advocaat, maar niet verbaasd, zegt een familielid tegen De Telegraaf. "We hebben politie en OM van meet af aan gewaarschuwd dat iedereen die bij dit proces betrokken is, gevaarloopt. Een aanslag op een officier zou een volgende stap kunnen zijn."

De broer van Nabil B. werd vorig jaar doodgeschoten. "Als je het traject van een kroongetuige ingaat, dan moet je bij deze specifieke criminele organisatie uit dit liquidatieonderzoek weten welke strategie je kiest. En daar hoort maximale beveiliging bij. Ze hebben het eerder onderschat en nu weer", zegt het familielid dat anoniem wil blijven tegen de krant.

Bijeenkomst in rechtbank Amsterdam

In de rechtbank in Amsterdam is in een speciale zaal een bijeenkomst aan de gang om stil te staan bij de dood van Derk Wiersum. Aanwezig zijn burgemeester Halsema, de president van de rechtbank, medewerkers van de politie, rechtbank en advocaten.

Verslaggever Mattijs van de Wiel zegt dat het zo druk was dat tientallen advocaten niet de zaal in konden. "Je ziet zoveel betraande gezichten. De ontzetting is enorm."

Ooggetuige: we zagen gewoon een meneer liggen

Deze schilder was vanochtend al vroeg aan het werk in de buurt van de plek waar advocaat Derk Wiersum werd geliquideerd.

Wat was de rol van Wiersum in het proces tegen Taghi?

Korpschef Akerboom: niet rusten tot dader is gepakt

Korpschef Erik Akerboom van de Nationale Politie zegt tegen ANP dat hij niet zal rusten voordat de dader van de liquidatie is gepakt. "Met deze brute moord is een nieuwe grens overschreden."

Ook het Openbaar Ministerie heeft in een persbericht zijn afschuw uitgesproken over de moord. "Nederland heeft de laatste jaren kunnen zien dat criminelen tot ongekend en nietsontziend geweld in staat zijn. Daarbij hebben criminelen elkaar geliquideerd en zijn ook onschuldige burgers in gevaar gebracht en gedood."

Het Openbaar Ministerie ziet deze moord als een aanslag op de rechtsstaat, valt te lezen. Theo Hofstee, waarnemend voorzitter van het College van procureurs-generaal: "Onze gedachten gaan op dit moment uit naar zijn vrouw, zijn kinderen, andere nabestaanden en collega's."

Halsema spreekt van onvoorstelbare schok

De burgemeester is in de Amsterdamse Buitenveldert waar Wiersum vanochtend werd doodgeschoten. Ze spreekt van een aanval op de rechtsstaat.

Kamerleden geschokt: je blijft met je poten af van advocaten

'Wiersum sprak over beveiliging'

Rechtbankjournalist Chris Klomp meldt dat Derk Wiersum al langer werd bedreigd en geen vertrouwen had in politie en justitie. Hij zou met collega's hebben gesproken over beveiliging

'Aanslag op de rechtsstaat'

De president van de Rechtbank van Amsterdam, Christa Wiertz-Wezenbeek, kan het nieuws over de moord maar moeilijk bevatten. "Het is ongelooflijk. Het is een aanslag op de rechtsstaat."

Wat kunnen de gevolgen zijn? "Daar valt nu nog niets over te zeggen. We moeten handelen naar bevind van zaken."

Halsema in Buitenveldert

De Amsterdamse burgemeester is zojuist gearriveerd op de plaats delict. Dat is te zien op een livestream van AT5.

Verslaggever Edwin van den Berg over de schutter

Verslaggever Edwin van den Berg is in Buitenveldert, in de buurt van de plek waar Wiersum werd vermoord.

Wilders spreekt zijn medeleven uit

'Ik dacht dat een hond was overreden'

Ooggetuigen hoorden vanochtend om 07.33 uur een alarm en daarna "gegil, en drie of vier keer 'bambambam'", zegt een vrouw. "Daarna hoorde ik gejammer, gehuil", zegt een andere buurtbewoner. "Ik dacht dat er misschien een hond was overreden, maar toen ging ik kijken en zag het levenloze lichaam liggen."

'We leven in een narcostaat'

"Dit is een bevestiging dat we in een narcostaat leven", zegt Jan Struijs van de politievakbond NPB. "Het is een keiharde aanval op de rechtsstaat. Het is belangrijk dat we met de politie schouder aan schouder staan met de advocatuur waar dit nieuws keihard is binnengekomen. Mijn appèl is om hier een publiek debat over te voeren."

Halsema: een afschuwelijke moord

De reactie van Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam: "Dit is een afschuwelijke moord, op een vader, een advocaat, een Amsterdammer. Het is niet eerder vertoonde aanval op de advocatuur die het wezen van de rechtsstaat aantast. Dit leidt tot angst en onrust die onder advocaten. Voor politie en het Openbaar Ministerie heeft de zaak de hoogste prioriteit."

"De Amsterdamse driehoek komt vandaag bijeen om de laatste stand van zaken te bespreken. Politie en hulpverleners zijn in Buitenveldert en doen wat ze kunnen. Ik leef mee met iedereen die op welke manier dan ook door deze vreselijke daad is geraakt. Ik wens de familie sterkte met de verwerking van dit onbeschrijflijk verdriet."

'Een spontane herdenking'

Verslaggever Mattijs van de Wiel is bij de rechtbank aan de Parnassusweg in Amsterdam. "Het heeft een enorme impact op iedereen die hier werkt. Advocaten die elkaar in de armen nemen. Veel tranen. De zittingen zijn onderbroken en uitgesteld. Dit moet eerst verwerkt worden. En er was een spontane herdenking in één van de grootste zittingszalen. Die was open voor iedereen die hier werkt. Die was stampvol. De meeste mensen moesten staan. Rechters, advocaten, bodes. Iedereen die er behoefte aan had, kon daar naartoe komen. Je hoorde daar gevoelens van angst, het idee van dit raakt ons allemaal. En advocaten die zich afvroegen, kunnen we nog wel ons werk doen? En hoe gaan we ervoor zorgen dat advocaten die dit werk doen beschermd worden?"

Geen andere slachtoffers

Buurtbewoners zeggen tegen het Parool dat de vrouw van Derk Wiersum in de buurt van het slachtoffer stond. Volgens een politiewoordvoerder is ze niet gewond geraakt. "Er zijn verder geen slachtoffers."

'Ongekend in Nederland'

Een overzicht van de nieuwsverhalen over de moord op Derk Wiersum:

- Geschokte reacties op liquidatie advocaat: 'Dit is ongekend in Nederland'

- Wie was de geliquideerde advocaat Derk Wiersum?

- Advocaat kroongetuige Nabil B. doodgeschoten in Amsterdamse wijk Buitenveldert

Premier Rutte: zeer verontrustende berichten

Geschokte buurtbewoners

Ook in de woonwijk Buitenveldert, waar de moord plaatsvond, is geschokt gereageerd. "Uit mijn raam kan ik allemaal politie zien", zegt een meisje dat in de buurt woont tegen AT5. "Mijn moeder maakte me wakker om 07.45 uur en zei dat er geschoten was. Nu is mijn huis omsingeld door politielinten."

Een andere vrouw spreekt van "gigaveel lawaai". "Ik ben geschrokken. Het wordt steeds erger, het is een grote poppenkast geworden in Nederland."

Geen beveiliging

Volgens De Telegraaf werd Wiersum niet beveiligd door justitie. De krant schrijft op basis van bronnen uit zijn omgeving dat er alleen enkele technische beveiligingsmaatregelen waren genomen in en rond de woning van de advocaat. "Zelfs van extra politiesurveillance was geen sprake meer."

'Volstrekt onacceptabel'

D66-leider Rob Jetten spreekt van een "schokkende moordaanslag". "Dit is een poging van de onderwereld om te intimideren, om de rechtstaat te ondermijnen. Dat is volstrekt onacceptabel, hier moeten we keihard tegen optreden. Minister Grapperhaus moet uitleg geven", zei Jetten.

Plek van de liquidatie

Wiersum werd doodgeschoten op de Imstenrade in Amsterdam. De straat ligt in de wijk Buitenveldert, ten zuiden van de A10.

'Uitermate treurig'

Derk Wiersum was naast strafrechtadvocaat ook rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant. De rechtbank laat tegen Omroep Zeeland weten "zeer geschokt" te zijn. "Het is uitermate treurig", zei een woordvoerder.

Grapperhaus terug naar ministerie

Eerder advocaat vermoord

Het is niet de eerste keer dat een advocaat is vermoord in Nederland. In 2004 werd in Doetinchem de 32-jarige advocaat Machiel Pul doodgestoken. Hij stond de moeder van de moordenaar bij in een scheidingszaak. De 18-jarige dader vond dat zijn vader financieel werd uitgekleed. Hij werd na hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar celstraf.

Ook werd er in 2001 een bomaanslag gepleegd op het kantoor van advocaat Paul Bovens in Utrecht. Hij was op dat moment niet aanwezig, maar besloot later uit het vak te stappen.

Na de moord op Machiel Pul in 2004 werd de Orde van Advocaten gevraagd of er extra veiligheidsmaatregelen moesten komen voor advocaten. Die voelde daar toen weinig voor, zei de deken van Orde in Trouw. "Veiligheidsmaatregelen voorkomen niet dat advocaten worden bedreigd of zelfs neergestoken."

Haagse reacties

Politieke partijen in de Tweede Kamer zijn geschokt door de moord op de advocaat van kroongetuige Nabil B. Regeringspartij CDA spreekt van "een regelrechte aanslag op onze rechtsstaat". Ook coalitiepartner VVD ziet de rechtsstaat in het geding komen.

"Dit is erger dan erg", zegt CDA-Kamerlid Chris van Dam op Twitter. "Een nieuw hoofdstuk in de brutaliteit van de drugsmaffia."

De nieuwe liquidatie doet zijn VVD-collega Dilan Yesilgöz denken aan "Italiaanse maffiapraktijken". "Zeer schokkend dit. Dit tast het fundament van onze rechtsstaat aan en zou niet mogen gebeuren in Nederland."

'We zijn in schok'

Dat is de reactie van de Nederlandse Vereniging Strafrechtadvocaten op de dood van de advocaat. "Derk Wiersum was een hele sympathieke, goede en gedegen collega. Als dit te maken te maken heeft met het proces, waar het alle schijn van heeft, zou dit de zoveelste stap zijn in de geweldspiraal die kleeft aan dit proces. Het is echt verschrikkelijk."

Ook de Nederlandse Orden van Advocaten zegt "zeer geschokt" te zijn. "We leven erg mee met nabestaanden. En volgen het onderzoek op de voet"

Advocaat Bart Swier, collega van Wiersum, reageerde op Twitter.

Signalement van de schutter

Rond 08.30 uur stuurde de politie een Burgernet-oproep uit.

Wie was Derk Wiersum?

De 44-jarige Derk Wiersum was sinds 2003 werkzaam als advocaat en werkte tien jaar bij een groot kantoor in Amsterdam, waar hij vier jaar partner was. Hij richtte zich de laatste jaren vooral op zware en georganiseerde criminaliteit en stond samen met advocaat Bart Stapert kroongetuige Nabil B. bij in de zaak tegen Ridouan Taghi.

Ook was Wiersum penningmeester van de Stichting Rechtshulp Terdoodveroordeelden, die zich inzet in de strijd tegen de doodstraf en werkte hij voor een stichting die rechtshulp biedt aan Nederlanders die gevangen zitten in het buitenland.

In juni vorig jaar trok Wiersum samen met zijn collega Stapert nog aan de bel omdat de twee vonden dat het OM onvoldoende in staat was om de veiligheid van de familie van de kroongetuige te garanderen. Een paar maanden daarvoor werd de broer van Nabil B. vermoord.

Advocaat Bart Stapert stopte vervolgens met het vak. "De moord was een wake-upcall. Iedereen kon opeens een doelwit worden", zei hij daarover in een interview met de Volkskrant. Wel zei hij erbij dat hij beslissing om rechter te worden al eerder had genomen en dat het gevoel van dreiging en onveiligheid daar niets mee te maken had.

Telegraaf-zaak opgeschort

Dat meldt Telegraaf-verslaggever Saskia Belleman op Twitter.

Eerste beelden

'Dit is gigantisch schokkend'

In het NOS Radio 1 Journaal vertelde justitieverslaggever Remco Andringa over de doodgeschoten advocaat. "Derk Wiersum is de advocaat in het proces met de kroongetuige tegen Ridouan Taghi. Eerder in deze zaak is de broer van de kroongetuige al vermoord. Nu dus zijn advocaat. Dit is gigantisch schokkend", zei hij. Dat zal opnieuw als een enorme klap voor de rechtsstaat ervaren worden. Volgende week zou dat proces met de kroongetuige verder gaan. Nu gebeurt dit. Dat een advocaat wordt geliquideerd in Nederland is echt ongekend."

"Hij staat de kroongetuige bij. Dat is Nabil B.", vertelde Andringa verder. "Dat is iemand uit de organisatie van Ridouan Taghi. Die nog voortvluchtig is. Die kroongetuige heeft een heleboel verklaringen afgelegd tegen mensen in die organisatie rond Taghi. Een groot deel van die mensen zijn aangehouden. Die zitten vast en worden ook vervolgd. Een advocaat staat de kroongetuige bij. Die is ook verdachte en moet iedere zitting verschijnen. Hij helpt hem erbij."

Advocaat doodgeschoten

Rond 07.30 uur is op de Imstenrade in de Amsterdamse wijk Buitenveldert een man doodgeschoten op straat. Het gaat om advocaat Derk Wiersum, die kroongetuige Nabil B. bijstaat in de grote liquidatiezaak rond hoofdverdachte Ridouan Taghi.

De schutter is te voet gevlucht, zegt de politie. Een buurtbewoner zegt meerdere schoten te hebben gehoord. De politie is op zoek naar een man tussen de 16 en 20 jaar oud. Volgens het opsporingsbericht was de man in het zwart gekleed.