Iraans-Amerikaanse journalist vast in beruchte gevangenis Iran

Iran houdt al maandenlang een Iraans-Amerikaanse journalist gevangen. Het gaat om Reza Valizadeh, die al vele jaren buiten Iran werkte en kritisch schreef over het Iraanse regime. Het is niet duidelijk waarvan hij wordt beschuldigd. Persbureau AP meldt dat de Amerikaanse regering meer duidelijkheid probeert te krijgen over zijn arrestatie.

In februari, nog voor zijn arrestatie, schreef Valizadeh op X dat hij zich door de Iraanse staat onder druk gezet voelde om terug te keren naar Iran. Zijn broer, vader en andere familieleden zouden zijn ontboden bij de veiligheidsdienst. "Mijn familie is onder druk gezet om me ervan te overtuigen terug te komen."

In augustus liet hij, ook op X, weten dat hij in het voorjaar was aangekomen in Teheran, voor het eerst in veertien jaar. Voor hij naar Iran ging had hij contact gehad met de Iraanse Revolutionaire Garde en onderhandeld over een veilig bezoek. Valizadeh schreef dat die onderhandelingen maar half afgerond waren. Tot veiligheidsgaranties was het niet gekomen.

Kritisch op Iraanse leiders

Valizadeh heeft gewerkt voor Radio Farda, een zender onder de vlag van Radio Free Europe die deels wordt gefinancierd door de Amerikaanse overheid. Radio Farda biedt naar eigen zeggen tegenwicht aan de staatscensuur en gekleurde berichtgeving in Iran. De Iraanse overheid beschouwt Radio Farda als een vijand.

Volgens CPJ, een internationale organisatie voor journalisten, wordt Valizadeh vastgehouden in de Evin-gevangenis in de hoofdstad en heeft hij geen toegang tot een advocaat. Die gevangenis is berucht en staat bekend om martelpraktijken. In een rapport van Amnesty International uit 2020 wordt gesproken van lichamelijk en psychische marteling. Mensen worden geslagen, krijgen elektrische schokken of worden wekenlang in een isoleercel gezet. Ook wordt er volgens Amnesty bijvoorbeeld gedreigd dat familieleden worden gearresteerd of verkracht.

Vrijlating geëist

De CPJ wil dat Iran Valizadeh onmiddellijk vrijlaat en alle aanklachten tegen hem intrekt. "Iraanse journalisten die leven en werken in het buitenland zouden vrij moeten zijn om hun thuisland te bezoeken, zonder de angst om vervolgd te worden voor het uitoefenen van hun vak."

In een verklaring aan persbureau AP meldt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat het meer informatie over deze zaak verzamelt. Dat gebeurt via andere organisaties, want de VS heeft geen diplomatieke banden met Iran. "Iran zet Amerikaanse burgers en burgers van andere landen geregeld en ten onrechte gevangen voor politieke doeleinden. Dat is wreed en in strijd met het internationaal recht."

Valizadeh is voor zover bekend de eerste Amerikaan die door Iran is opgepakt sinds de gevangenenruil in het najaar van 2023. Toen lieten beide landen vijf mensen vrij.