Frankrijk heeft historisch groot begrotingstekort, EU eist maatregelen
De Franse overheidsfinanciën lopen flink uit de hand. Frankrijk heeft vrijwel nooit zo'n groot begrotingstekort gehad als nu, zegt de nieuwe Franse minister van Economische Zaken, Antoine Armand.
"De situatie is heel ernstig", aldus Armand tijdens een radio-interview. "De afgelopen 50 jaar is het misschien maar een of twee keer voorgekomen dat het tekort zo enorm was als nu."
Uit officiële cijfers blijkt dat het tekort in 2023 ruim 150 miljard euro bedroeg. Dat is 5,5 procent van het bruto nationaal product. Dat kan dit jaar groeien tot 5,6 procent en volgend jaar tot boven de 6 procent als er geen ingrijpende maatregelen worden genomen, aldus het ministerie van Economische Zaken.
Alleen al 50 miljard euro rente
Volgens de Europese normen mag het begrotingstekort maximaal 3 procent zijn. De Europese Unie heeft Frankrijk daarom een officiële waarschuwing gegeven. De regering in Parijs moet eind volgende maand met concrete plannen komen om het begrotingstekort terug te dringen. Gebeurt dat niet, dan kan de EU sancties opleggen aan Frankrijk.
Enkele dagen geleden waarschuwde de nieuwe premier Michel Barnier ook al dat de overheidsuitgaven de bocht uitvliegen. "We betalen alleen al 50 miljard euro per jaar aan rente over onze schuld."
Die Franse staatsschuld bedraagt meer dan 3000 miljard euro. Dat is zo'n 110 procent van het bruto nationaal product. Volgens de EU mag de staatsschuld maximaal 60 procent zijn. De situatie begint alarmerend te worden, zeggen deskundigen. "We hebben de overheidsfinanciën niet meer onder controle", zei Pierre Moscovici, de voorzitter van de Franse Rekenkamer, een week geleden.
Frankrijk doet het ook slechter dan de meeste andere Europese landen. De Franse staatsschuld is na die van Griekenland en Italië de hoogste van alle EU-lidstaten.
Ook als het gaat om het begrotingstekort hoort Frankrijk in Europa bij de slechtste leerlingen van de klas.
"De situatie in Frankrijk staat in scherp contrast met de situatie in soortgelijke Europese landen, want die zijn erin geslaagd om in 2023 hun tekort te stabiliseren of te verkleinen", schreef de Franse Rekenkamer in een rapport in juli van dit jaar.
Premier Barnier, die begin deze maand werd benoemd, heeft daarom aangekondigd dat hij het aanpakken van de schuld en het tekort als een van zijn prioriteiten ziet. Hij wil de uitgaven van de overheid terugdringen en sommige belastingen verhogen.
Op eieren lopen
Daar zullen niet alle Fransen de dupe van worden, aldus minister Armand."We kijken of we de rijkste huishoudens en bedrijven extra kunnen belasten. Het is niet de bedoeling de werkende Fransen, de middenklasse, extra te belasten."
Voor zowel minister Armand als premier Barnier is het op eieren lopen. Hun centrumrechtse kabinet wordt gesteund door de middenpartijen en de rechtse partij La Droite Républicaine. En juist bij die partijen liggen extra belastingen voor bedrijven en hogere inkomensgroepen heel gevoelig.
De regering heeft bovendien geen absolute meerderheid in het parlement, die nodig is om maatregelen door te voeren. Die meerderheid komt er alleen als de rechts-radicale Rassemblement National van Marine Le Pen de plannen steunt. Maar die partij maakte van het verbeteren van de koopkracht juist haar belangrijkste programmapunt bij de laatste verkiezingen. En extra belastingen betekenen doorgaans dat de koopkracht erop achteruit gaat.
De Franse regering moet puzzelen en staat ook nog eens onder grote tijdsdruk. De Europese Unie eist binnen een maand concrete plannen. Premier Barnier houdt volgende week dinsdag, op 1 oktober, in het parlement zijn maiden speech. Vakbonden hebben al aangekondigd die dag te zullen staken en demonstreren. De week daarna, op 9 oktober, wil Barnier zijn begroting voor 2025 presenteren.
Vriend en vijand zeggen dat de nieuwe Franse regering op de blaren moet zitten die president Macron heeft veroorzaakt. "In vier jaar tijd heeft Frankrijk 250 miljard euro meer uitgegeven dan het gemiddelde van andere Europese landen, terwijl die landen met dezelfde coronacrisis en dezelfde energiecrisis te maken hadden als wij", aldus economisch commentator François Lenglet.
