Demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren vindt dat Israël "disproportioneel geweld" gebruikt. Dat zegt ze in Nieuwsuur. Ze zegt zich te scharen achter het "militaire oordeel" van de Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim, die onlangs zei dat Israël in "algemene zin disproportioneel geweld gebruikt voor het behalen van haar doelstellingen".
Ollongren vindt ook dat Israël te weinig heeft gedaan om burgerslachtoffers in Gaza te voorkomen, ondanks dat Nederland en de internationale gemeenschap daarop hebben gehamerd. "Ik denk dat deze oorlog veel te veel burgerslachtoffers heeft geëist. We hebben gezegd: Rafah is een plek waar je niet zonder heel veel slachtoffers een militaire actie kunt uitvoeren. Nou, dat is toch gebeurd."
Nederland schaarde zich vanaf het begin achter het recht van Israël om zich te verdedigen, maar enkele weken na 7 oktober zei Ollongren in Nieuwsuur dat een "gevechtspauze" nodig was om een "humanitaire catastrofe in ontwikkeling" in Gaza te stoppen. Namens het kabinet deed zij een oproep tot een staakt-het-vuren.
Een humanitair staakt-het-vuren werd vervolgens ook bepleit in een VN-resolutie, maar Nederland onthield zich van stemming. Rutte gaf als reden dat Israël het recht moet behouden om zich te verdedigen tegen terrorisme.
'Moeten Israël aanspreken op wat ze doen'
Ollongren zegt ervan uit te gaan dat de beslissing daarover binnen het kabinet "in goed overleg" is gegaan. Ze benadrukt dat het bij resoluties in de VN vooral gaat om het effect dat je ermee kunt bereiken, en dat deze resolutie niet het beoogde effect heeft gehad: het beperken van burgerslachtoffers.
"Hetzelfde geldt voor het toelaten van humanitaire hulp. Tot de dag van vandaag is er veel te weinig mogelijkheid om humanitaire hulp te verlenen. Israël moet nog steeds worden aangesproken op wat ze doen en ook op het perspectief wat ze erbij schetsen."
Buitenlandwoordvoerder voor haar partij, Sjoerd Sjoerdsma, vond het beschamend dat Nederland zich onthield van stemming. Ollongren geeft toe dat in het kabinet "hoogoplopende discussies" zijn geweest over het conflict. "Maar dat moet ook. Er zijn verschillende partijen en je moet die discussie kunnen voeren."
Uitspraken Commandant der Strijdkrachten
Twee weken geleden wist het Israëlische leger vier gijzelaars te bevrijden uit de Gazastrook. Een belangrijke overwinning voor Israël, maar internationaal klonk ook kritiek op de vele burgerdoden bij de actie. Volgens het Gazaanse ministerie van Gezondheid werden ruim 200 Palestijnen gedood, onder wie veel vrouwen en kinderen. Israël erkende dat er burgerslachtoffers waren gevallen, maar noemde een lager aantal van 100 doden.
Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim reageerde eerder deze maand in het tv-programma Buitenhof op de vraag of de aanpak van Israël militair gezien te verdedigen was. "Ik denk dat Israël in algemene zin op dit moment disproportioneel geweld gebruikt voor het behalen van haar doelstellingen".
De opvolger van Ollongren, VVD'er Ruben Brekelmans, reageerde op X verbaasd op de uitspraken van Eichelsheim. "Het kabinet gebruikt de juridische term 'disproportioneel' bewust niet, omdat dit door een rechter moet worden vastgesteld."
Ollongren is het eens met militair Eichelsheim. "De commandant der strijdkrachten geeft zijn militair oordeel over de oorlog. Dat militair oordeel is dat er disproportioneel geweld is toegepast voor het behalen van de militaire doelen." Volgens Ollongren heeft Brekelmans het over een politiek of juridisch oordeel. "Daarover zou je kunnen zeggen: dat is inderdaad iets anders."
