'Rellen Den Haag kunnen ook werk regering Eritrea zijn'

Wie zijn de rellen in Den Haag begonnen? Waren het tegenstanders van het regime die een bijeenkomst van aanhangers aanvielen? Of was dit het werk van de Eritrese regering zelf, die wil dat haar tegenstanders in het buitenland naar Eritrea worden teruggestuurd, zodat ze kunnen worden uitgeschakeld?

Hoogleraar internationale betrekkingen en Eritrea-kenner Mirjam van Reisen sluit niets uit. Ze wil daarom dat er goed onderzoek wordt gedaan naar de uitbarsting van geweld gisteravond, waarbij acht agenten gewond raakten en voor tienduizenden euro's schade werd aangericht. De politie heeft dertien mannen aangehouden.

Voor- en tegenstanders

In Eritrea heerst een dictatuur. Er is geen persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting en religie zijn beperkt, zegt de mensenrechtenorganisatie Amnesty International. Kritiek op de regeringspartij en president wordt bestraft met verdwijningen, marteling en lange gevangenisstraffen. Veel Eritreeërs zijn daarom naar het buitenland gevlucht. In Nederland wonen er nu zo'n 25.000.

Dat zijn niet alleen politieke vluchtelingen. Vooral in de jaren tachtig toen in Eritrea een bevrijdingsoorlog woedde, vluchtten Eritreeërs naar het buitenland om aan oorlog en geweld te ontsnappen, ook naar Nederland. Onder de Eritreeërs die hier al langer zijn, zitten veel aanhangers van president Afewerki die sinds 1993 aan de macht is, zegt Van Reisen.

Dat regime heeft een lange arm. Het radioprogramma Argos onthulde in 2017 en 2020 dat geheimagenten van het regime Eritreeërs in Nederland intimideerden. Ook werden Eritreeërs onder druk gezet om geld af te dragen. Als ze weigerden, dan zou hun familie in Eritrea daar mogelijk last van krijgen.

Gewelddadigheden

In meerdere landen kwam het de afgelopen jaren tot botsingen tussen aanhangers en tegenstanders van Afewerki, ook in Nederland. Zo vielen vorig jaar in Rijswijk meerdere gewonden bij een Eritrees feest waar de Eritrese onafhankelijkheidsdag werd gevierd. In Duitsland en Zweden liepen soortgelijke manifestaties uit op ongeregeldheden.

Van Reisen sluit niet uit dat de regering van Eritrea de hand had in de rellen van gisteren in Den Haag. "We hebben ook in het verleden bij eerdere incidenten gezien dat het regime paramilitaire groepen trainde en inzette om die rellen te beginnen."

Ze wijst op de rellen tussen Eritrese asielzoekers in Tel Aviv, vorig jaar. Honderden voor- en tegenstanders van het regime raakten slaags met elkaar en de Israëlische politie. Er werden ruim 140 gewonden gemeld. Volgens Van Reisen zijn die rellen door Eritrese paramilitairen begonnen.

Scenario Den Haag

Ze sluit niet uit dat dit ook in Den Haag gebeurd is. Het doel zou dan zijn dat Eritrese vluchtelingen in een kwaad daglicht worden gesteld en dat Nederland besluit ze terug te sturen. "Het allerliefst willen ze natuurlijk dat die oppositieleden teruggestuurd worden naar Eritrea, want dan kunnen ze er korte metten mee maken."

Van Reisen heeft geen bewijs dat de Eritrese regering de hand in de rellen in Den Haag heeft gehad, maar ze wil wel dat dit goed wordt onderzocht. "Dus wat ik zeg is: we moeten dit echt verder onderzoeken. We moeten onderzoeken wie die rellen in Den Haag geïnitieerd heeft."

Makkelijkste weg

Overigens gelooft Van Reisen niet dat alle bezoekers van de bijeenkomst in Den Haag aanhangers van het regime zijn. "Er zullen zeker ook mensen tussen die zogenaamde feestgangers zitten die niet in de problemen willen raken, omdat het regime hier invloed heeft en intimideert. Als je niet loyaal bent aan het regime, heb je daar last van, je familie thuis in Eritrea heeft daar last van. Dus soms is het dan de makkelijkste weg of misschien de enige mogelijke weg om maar te doen alsof je je bij dat regime aansluit."