Na 2 jaar einde aan Noord-Ierse impasse over Brexit
Het einde lijkt in zicht voor de politieke impasse die Noord-Ierland al twee jaar verlamt. De weg naar een nieuwe regering lijkt vrij nu de grootste pro-Britse partij DUP tevreden is over Brexitafspraken die met Londen zijn gemaakt.
De DUP stapte uit de regering uit onvrede over de uitzonderingspositie die met Europa was afgesproken over Noord-Ierland. Om grenscontroles tussen Ierland en het Britse deel van het eiland te voorkomen, was bepaald dat de controle al zou gebeuren bij de overtocht naar Noord-Ierland uit de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Voor de pro-Britse DUP was dit onaanvaardbaar. De partij vreesde dat Noord-Ierland zo losgeweekt zou worden van de rest van het land.
Verkiezingswinst Sinn Féin
De partij bleef de poot stijf houden na de verkiezingswinst van Sinn Féin enkele maanden later. Doordat die katholiek-republikeinse partij voor het eerst de grootste werd, was nu aan beide kanten van de Iers-Noord-Ierse grens de grootste partij voor hereniging van het eiland.
Het verzet van de DUP betekende dat er geen regering kon worden gevormd in Noord-Ierland, omdat in het Goedevrijdagakkoord bepaald is dat beide kampen samen het land moeten leiden. De grootste partijen uit het pro-Ierse republikeinse kamp en het pro-Britse unionistische kamp moeten altijd vertegenwoordigd zijn in een coalitieregering.
Die machtsdeling uit het Goedevrijdagakkoord maakte in 1998 een einde een jarenlange burgeroorlog. Door het gesteggel over de Brexitregelingen en de oplopende politieke spanningen groeide de vrees dat de partijen weer onverzoenlijk tegenover elkaar zouden komen te staan.
De afgelopen maanden is er druk overlegd tussen Brussel, Londen en Belfast. Dat heeft volgens DUP-leider Jeffrey Donaldson resultaat opgeleverd, zei hij vannacht na een urenlange vergadering met partijgenoten over een einde aan de patstelling.
"Ik ben blij dat de partijleiding heeft ingestemd met de plannen die ik heb voorgelegd", zei hij in een eerste korte reactie. "Op basis van dit pakket kunnen we weer aan de formatie van een Noord-Iers kabinet beginnen."
Details over de nieuwe voorstellen gaf hij nog niet, daar zou Londen volgens hem snel mee komen. Wel zijn volgens Donaldson interne grenscontroles van de baan, blijven diensten vrije toegang houden en komt er een verklaring waarin wordt benadrukt dat Noord-Ierland bij Groot-Brittannië hoort.
Kritiek en bijval
Ondanks Donaldsons positieve toon waren er binnen zijn partij nog veel tegenstanders. Toen de geheime locatie waar het overleg plaatsvond uitlekte, doken daar zo'n vijftig betogers met Britse vlaggen op op die hem ervan betichtten zijn idealen te verkwanselen.
Sinn Féin-leider Mary Lou McDonald was positief gestemd over de uitkomst. Zij zei te hopen dat er binnen een week een nieuwe regering in Noord-Ierland is.
Ook de Britse Noord-Ierlandminister Chris Heaton-Harris was optimistisch. Hij noemt het akkoord een belangrijke stap en bedankte alle partijen voor hun geduld.
