Britten bereiken akkoord met Brussel over aanpassing Noord-Ierland-protocol
De Britse regering heeft een akkoord bereikt met Brussel over het zogenoemde Noord-Ierland-handelsprotocol. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, was voor de onderhandelingen vandaag naar Londen gereisd.
De Britse premier Sunak en Von der Leyen zetten in Windsor, buiten Londen, hun handtekening onder het akkoord. De Commissievoorzitter sprak daar ook met koning Charles.
Op een gezamenlijke persconferentie vanmiddag sprak Sunak van "een doorbraak" in het handelsconflict tussen het VK en de EU. Hij omschreef het aangepaste protocol als een "nieuw hoofdstuk" in de handelsrelatie tussen de twee.
Sunak zei dat het akkoord, het Windsor Framework genoemd, neerkomt op twee verschillende goederenstromen: een groene en een rode stroom. Goederen die als eindbestemming Noord-Ierland hebben, hoeven niet meer door tijdrovende en administratief ingewikkelde controles. Voor goederen die vanuit het VK naar Ierland moeten, blijft de douanecontrole in Noord-Ierland wel intact.
Verder zegde Sunak toe dat het parlement in Londen over de aanpassingen zal kunnen stemmen. "De uitslag van die stemming zal worden nageleefd."
In het Britse parlement lichtte Sunak vanavond het Windsor Framework toe. Hij bedankte de EU en Von der Leyen omdat zij erkenden dat het oude Noord-Ierland-protocol binnen het Verenigd Koninkrijk een heikel punt was. In hetzelfde debat liet oppositiepartij Labour weten voor de deal te zullen stemmen. Hij riep andere partijen ook op in te stemmen met het vernieuwde afsprakenpakket.
Het Noord-Ierland-protocol was voor Belfast een knelpunt. Zo vonden de unionisten van de protestantse partij DUP dat Noord-Ierland erdoor werd afgesneden van de rest van het Verenigd Koninkrijk. De partij weigerde een regering te vormen voordat de kwesties rond het protocol waren opgelost.
De leider van de Noord-Ierse DUP, Jeffrey Donaldson, sprak vanavond van "aanzienlijke vooruitgang" die is geboekt. Maar hij onderstreepte ook dat zijn partij de deal eerst heel goed zal bestuderen, voor er een gedetailleerde reactie komt.
De leider van Sinn Féin, de katholiek-republikeinse partij die bij de afgelopen verkiezingen in Noord-Ierland het grootst werd, liet weten blij te zijn dat de onderhandelingen zijn afgerond. Ook die partij komt later met een uitgebreide reactie. Leider Mary Lou McDonald riep de DUP daarnaast op de impasse rond de formatie te doorbreken.
Een struikelblok in de Noord-Ierse politiek is ook de bevoegdheid van het Europese Hof van Justitie. De DUP hamerde er in het verleden vaak op dat het VK voor de Brexit had gekozen, maar dat Noord-Ierland door het protocol als enige aan de EU gebonden bleef.
Sunak en Von der Leyen zeiden daarover dat het Europese Hof van Justitie een rol zal blijven spelen omdat Noord-Ierland gedeeltelijk de handelsregels van de EU blijft volgen. Maar volgens de premier wordt er wel een "handrem" ingebouwd voor het Noord-Ierse parlement.
Wanneer dat parlement om zwaarwegende redenen niet akkoord gaat met een nieuwe Europese wet, kan het ingrijpen. Het VK moet de EU daar dan van op de hoogte stellen, waarop de regelgeving automatisch wordt opgeschort. De Britse regering kan in zo'n geval een veto instellen. Tegenover het parlement zei Sunak dat het Europese Hof van Justitie dat besluit niet ongedaan kan maken.
