Boeren alsnog om tafel met Remkes over stikstof na verandering agenda
Boerenorganisaties zijn morgen bereid tot een gesprek met het kabinet, waaronder een aantal belangenbehartigers die voorheen weigerden aan tafel te gaan met stikstofbemiddelaar Johan Remkes. Dat meldt actiegroep Agractie, die namens meerdere boerenorganisaties toezegt er morgenochtend bij te zijn. Ook Farmers Defence Force (FDF) is bij het overleg aanwezig.
De boeren zijn gisteren uitgenodigd voor een gesprek met Remkes. Het is het tweede gesprek dat hij voert met boerenorganisaties en het kabinet. Agractie en FDF zeiden in eerste instantie niet in te gaan op de uitnodiging, en deden een voorstel voor een overleg met een andere agenda. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zegt dat er geen bezwaren zijn om de agendapunten van de boeren toe te voegen.
"Op deze manier is aan onze voorwaarden voldaan om een constructief gesprek te kunnen voeren dat hopelijk tot resultaat en een begin van herstel van vertrouwen zal leiden", reageert Agractie, dat net als onder andere landbouworganisatie LTO en een aantal sectorvakbonden aanwezig zal zijn. Namens het kabinet zijn premier Rutte en de ministers Van der Wal (Stikstof), Staghouwer (Landbouw) en Harbers (Infrastructuur) bij het gesprek.
Eerder lieten Agractie en FDF verstek gaan
Ruim drie weken geleden leidde Remkes ook al eens het gesprek met boerenorganisaties. Toen waren organisaties als LTO Nederland na lang wikken en wegen wel aanwezig, maar lieten actiegroepen Agractie en Farmers Defence Force verstek gaan. LTO bracht wel een boodschap over namens deze organisaties.
Na afloop van dat overleg, op 5 augustus, zei Remkes dat er sprake was van "een stevige vertrouwenscrisis" in Nederland, die niet alleen betrekking heeft op het stikstofdossier. Daarom wilde hij een tweede gesprek om uit de impasse te komen. In de tussentijd heeft Remkes nog om de tafel gezeten met natuurorganisaties, gemeenten, provincies en waterschappen.
Wat is stikstof en waarom is het een probleem?
In de weken na de eerste gespreksronde plaatste het AD een interview met minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken. Daarin zei hij, naar eigen zeggen als CDA-leider, dat het halen van de stikstofdoelen per 2030 "niet heilig" is, waarmee hij afwijkt van het jaartal van 2030 uit het coalitieakkoord. De uitspraken leidden tot spanningen in het kabinet en een ingelast Kamerdebat.
Stikstofnorm
Een van de eisen van de boeren gaat ook precies hierover. Zo willen zij ook af van 2030 als het jaar waarop de stikstofuitstoot gehalveerd moet zijn. Daarnaast willen ze dat de zogeheten kritische depositiewaarde (KDW) - de maximaal vastgestelde hoeveelheid stikstof die de natuur aankan en waar de rechter ook op toetst - uit de wet wordt gehaald. Hoewel Hoekstra zich daar in het interview ook voor uit lijkt te spreken, wil het kabinet die norm tot dusver niet loslaten.
Verder willen ze, zoals Agractie het verwoordt, "concrete en snelle oplossingen voor PAS-melders en overige knelgevallen". PAS-melders zijn de boeren die tussen 2015 en 2019 op basis van het Programma Aanpak Stikstof hun bedrijf hebben uitgebreid, maar die nu in de problemen komen doordat deze regelgeving door de rechter buiten werking is gesteld. Voor deze boeren willen ze dus snel een oplossing. Een van de andere eisen is dat boeren niet gedwongen worden onteigend.
Remkes zei na zijn aanstelling als onafhankelijk gespreksleider dat er bij het stikstofoverleg wat hem betreft geen taboes zijn. Rutte herhaalde dat begin deze maand toen de boerenorganisaties twijfelden of ze aanwezig zouden zijn. Dat nu is toegezegd dat deze agendapunten aan het overleg van morgen zijn toegevoegd, waarmee ook FDF en Agractie aanschuiven, betekent in ieder geval dat deze eisen inderdaad besproken zullen worden.
