Politieke crisis stikstofaanpak afgewend, coalitie wacht op rapport Remkes
Het kabinet en de meerderheid van de Tweede Kamer wachten de conclusies van Johan Remkes over de aanpak van het stikstofprobleem af. Wat dat precies betekent, blijft voorlopig onduidelijk. De Kamer onderbrak vandaag het reces en debatteerde de hele dag over de uitspraken van vicepremier en CDA-leider Hoekstra van vorige week. Die liet vrijdag in het AD weten dat het voor het CDA "niet heilig" is om in 2030 overal de stikstofuitstoot met 50 procent omlaag te brengen.
Zowel premier Rutte als Hoekstra zei vandaag dat het coalitieakkoord (waarin de reductie met 50 procent in 2030 is afgesproken) overeind staat, maar ze erkenden allebei dat dat 'schuurt' met Hoekstra's uitspraken in de krant van vrijdag.
Premier Rutte gaat in op vragen van Farid Azarkan (Denk) of het interview van Hoekstra schuurt met het kabinetsstandpunt:
Minister Hoekstra onderstreepte dat hij achter zijn uitspraken in het interview blijft staan. Hij snapt het ongemak daarover en de staatsrechtelijke gevoeligheid (een lid van het kabinet dat in het openbaar het regeerakkoord ter discussie stelt), maar hij vond dat hij zich er als CDA-leider ook een keer over mocht uitspreken "nu dit zozeer de samenleving en onze achterban raakt".
Zowel Rutte als Hoekstra sprak het vertrouwen uit om met elkaar door te gaan. Ze willen nu eerst het rapport afwachten dat gespreksleider Remkes opstelt na afronding van zijn overleg met betrokkenen in de stikstofproblematiek. Dat rapport wordt over een paar weken verwacht. De premier zei dat hij daar niet op wil vooruitlopen.
Hoekstra zegt in het debat dat in sommige situaties 2030 niet haalbaar is:
De fractievoorzitters van de regeringspartijen VVD en D66, Hermans en Paternotte, benadrukten dat de coalitieafspraken ongewijzigd zijn. Paternotte erkende aan het eind van het debat wel dat je een "Tweede Kamerkundoloog" moet zijn om het te nog kunnen volgen.
ChristenUnie-fractievoorzitter Segers noemde in het debat het jaartal 2030 "geen totempaal". Maar ook voor hem staan alle doelen overeind. "Tot we iets anders afspreken", voegde hij eraan toe. CDA-fractievoorzitter Heerma staat achter Hoekstra. Volgens Heerma heeft zijn partijleider "een noodzakelijk statement gegeven om de impasse te doorbreken".
Kritiek en bijval
In het debat klonk van veel kanten kritiek op de manier waarop Hoekstra zijn zorgen heeft verwoord. Hermans noemde de timing vreemd en een deel van de oppositie vindt dat de CDA-voorman minister Van der Wal onvoorwaardelijk had moeten steunen. GroenLinks-voorman Klaver en anderen zeiden dat de eenheid van het kabinetsbeleid in het geding is, nu Hoekstra in het openbaar commentaar mag leveren op het beleid en het nog weken zal duren voordat duidelijk is hoe de stikstofaanpak nu verdergaat.
Inhoudelijk kreeg Hoekstra zowel kritiek als bijval: de linkse oppositie vindt dat het kabinet moet vasthouden aan 2030 als harde deadline. BBB-leider Van der Plas zei juist dat Hoekstra "eindelijk ballen heeft getoond" door 2030 niet heilig te noemen. Maar aan het eind van het debat haalden moties van de oppositie voor of tegen 2030 als harde datum het niet. De regeringspartijen stemden tegen al die moties. Ook een motie van wantrouwen (van Wilders en SP-leider Marijnissen) kreeg geen meerderheid.
Het was de bedoeling dat ook D66-leider en vicepremier Kaag bij het debat zou zijn. Maar zij meldde zich in de ochtend ziek: ze was onwel geworden en moest daarvoor naar het ziekenhuis. Later meldde premier Rutte dat het weer beter met haar gaat en dat ze binnenkort weer aan het werk hoopt te gaan.
Substantieel pakket koopkracht
In het debat ging het vooral over stikstof, maar ook de grote zorgen over de koopkracht kwamen aan de orde. Het kabinet buigt zich de komende dagen over de begroting voor volgend jaar, die op Prinsjesdag wordt ingediend. Minister Van Gennip van Sociale Zaken zei dat het een substantieel pakket maatregelen wordt. Uitgangspunten zijn dat de kwetsbaren worden beschermd, dat de middengroepen worden ondersteund en dat werken loont, aldus Van Gennip.
Ze zei ook dat het kabinet met energiebedrijven praat over maatregelen om betalingsproblemen bij klanten te voorkomen.
In de Kamer vroegen veel partijen niet alleen om koopkrachtmaatregelen voor volgend jaar, maar ook al voor dit jaar. Van Gennip en Rutte herhaalden dat ze daar "met open vizier" naar kijken, maar dat ze geen verwachtingen willen wekken die ze niet kunnen waarmaken.
