Toekomst van megadatacenters: kans op maximaal twee in Groningen

• Nando Kasteleijn

  redacteur Tech

Als er nog techreuzen interesse hebben in het bouwen van een hyperscale-datacenter in Nederland, zal zo'n center waarschijnlijk in het noorden van Groningen komen te staan. De provincie zegt tegen de NOS hiervoor open te staan.

Uit een rondgang onder de twaalf provincies blijkt verder dat er nog eens ten minste zeventien plannen zijn voor nieuwe datacenters of uitbreidingen van bestaande, van uiteenlopende grootte. Het gaat om projecten in Noord-Holland en Groningen. Nog niet alles is definitief. Er kunnen nog plannen voor kleinere datacenters bestaan waar een gemeente en niet een provincie voor verantwoordelijk is.

De blokkendozen vol hypermoderne computers zijn de laatste maanden het middelpunt van discussie geworden, ingegeven door Zeewolde. Daar wilde het moederbedrijf van Facebook, Meta, een datacenter bouwen op een stuk grond van zo'n 245 voetbalvelden. Het project - en daarmee megadatacenters in algemeen - kwam onder vuur te liggen vanwege de omvang en de stroom die het vraagt.

Bijna twee weken geleden zag het bedrijf, na grote politieke en maatschappelijke druk, definitief van het plan af.

Onlangs besloot minister De Jonge twee gemeenten aan te wijzen waar nog hyperscale-datacenters mogen komen. Een daarvan, Hollands Kroon (Noord-Holland), wil een "pas op de plaats maken" en dus geen nieuwe megadatacenters boven op de plannen die er nu al liggen.

De andere gemeente is Het Hogeland (Groningen). De gedeputeerde voor Ruimtelijke Ordening daar, Mirjam Wulfse, laat aan de NOS weten dat haar provincie nog wel openstaat voor dergelijke grote datacenters. De verantwoordelijk wethouder in Het Hogeland wil nog niet reageren en eerst afstemming in het college afwachten.

600 hectare grond

"Wij werden benaderd door grote ruimtevragers die zich rond de Eemshaven willen vestigen", zegt Wulfse. De provincie en de gemeente zijn toen gaan kijken waar er ruimte was. "We zijn uitgekomen op de Oostpolder, die naast de Eemshaven ligt. Dat is een terrein van 600 hectare, waar grote ruimtevragers terechtkunnen." Dat gebied is nu nog landbouwgrond.

Wat Wulfse betreft, is er ruimte voor één of maximaal twee megadatacenters, maar wel alleen als dit past in de mix van bedrijven in het gebied. Uiteindelijk hoopt ze op drie tot vijf partijen; ook bedrijven uit de hightech-industrie, auto- en batterijbedrijven en uit de energiesector zijn welkom. Ook wil ze er windmolens plaatsen. Er heeft zich nog geen partij gemeld die een megadatacenter in het gebied wil bouwen.

Bekijk hier een overzicht van de plannen in Noord-Holland en Groningen:

De NOS sprak daarnaast drie datacenterspelers, om te horen hoe zij het debat ervaren. Zo benadrukt Microsoft, eigenaar van een hyperscale-datacenter in Hollands Kroon (en bezig met uitbreiden), dat "half Nederland" bij hen draait. Het gaat om 350.000 bedrijven die gebruikmaken van de online diensten van de softwaregigant.

"Gebruiken we dit datacenter 100 procent voor Nederland? Nee", zegt Rob Elsinga, bij Microsoft Nederland verantwoordelijk voor technologie. "Maar dat geldt ook niet voor Schiphol of de Rotterdamse haven." Elsinga zegt er moeite mee te hebben als mensen alleen uitgaan van wat Nederland nodig heeft.

In slecht daglicht

Alex Bik, technisch directeur van BIT datacenters, vindt dat de hyperscalers de hele sector in een slecht daglicht plaatst. "Het is eigenlijk een heel andere tak van sport. In allerlei opzichten. Wij leveren diensten aan bijna uitsluitend Nederlandse bedrijven."

Zijn bedrijf bedient klanten vanaf een doorsnee industrieterrein in Ede; niet te vergelijken met de omvang van de datacenters van de techreuzen.

Ten slotte de Nederlandse directeur van de wereldwijde datacenterspeler Equinix. Ze hebben zogeheten co-locaties; datacenters waar je als bedrijf je eigen computers kunt aansluiten. "Ik snap het onderbuikgevoel 'het is klaar'. Dat je je afvraagt of de sector wel zo hard moet groeien", zegt Michiel Eielts, tevens voorzitter van de Nederlandse brancheorganisatie voor de sector.

Hij benadrukt dat de groei nog wel even doorgaat. De vraag is er gewoon. "Iedereen wil een smartphone, maar niemand begrijpt dat je daarvoor een server nodig hebt in een datacenter."