Kabinet maakt nog geen excuses voor Nederlands slavernijverleden
Het kabinet maakt vrijdag op de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij geen excuses voor het Nederlands slavernijverleden. De ministers van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie nemen tot zeker het najaar de tijd om een knoop door te hakken over dit gevoelige onderwerp, melden diverse bronnen aan de NOS.
Hiermee zijn excuses aan de nazaten van de tot slaaf gemaakten uit Suriname en het Caribisch gebied op termijn dus niet uitgesloten, benadrukken de Haagse bronnen. Het kabinet wil eerst met betrokkenen een inhoudelijk debat voeren over de hedendaagse gevolgen van de slavernij.
Het aanbieden van excuses is deze maand twee keer besproken in de wekelijkse ministerraad. Aanstaande vrijdag 1 juli is Keti Koti, de jaarlijkse herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij in 1863, waarbij ook altijd een afgevaardigde van het kabinet bij aanwezig is. Dit jaar is dat minister Weerwind voor Rechtsbescherming.
Leed
Het kabinet heeft ook nog steeds geen inhoudelijk reactie gegeven op het vorig jaar gepresenteerde rapport van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden. In dat 217 pagina tellend rapport -dat gaat over de slavenhandel en slavernij onder Nederlands gezag tussen de zeventiende eeuw en 1 juli 1863 - is de belangrijkste aanbeveling dat de Nederlandse staat excuses moet aanbieden voor de slavernij. "Het gaat er niet om individuele personen aan te wijzen als schuldigen, maar om het erkennen door de Staat der Nederlanden van het door de slavernij toegevoegde leed."
In steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, maar ook in bijvoorbeeld Duitsland, België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn al excuses aangeboden, benadrukt ook de Dialooggroep.
Kijk hier naar de video van NOS op 3 over het excuus-dilemma
Tijdens de kabinetsformatie in 2021 is gesproken over het advies van deze Dialooggroep Slavernijverleden, maar de vier onderhandelende partijen kwamen er niet uit. De VVD en het CDA voelen weinig voor excuses, D66 en de ChristenUnie zijn duidelijk voorstander.
Zoektocht
Premier Rutte noemde het onderwerp de afgelopen jaren ingewikkeld, "een dilemma", en een persoonlijke "zoektocht", ook omdat het al zo lang geleden is gebeurd. "De vraag is of je mensen die vandaag leven verantwoordelijk kunt houden voor het verleden", zei hij in 2020 tijdens een debat over institutioneel racisme. CDA-leider Hoekstra vond excuses daarom "iets obligaats" hebben. Ook vreesde het vorige kabinet voor polarisatie in de samenleving.
Voorstanders van excuses zoals D66-minister Jetten en CU-leider Segers benadrukken dat het leed van de voorouders nog steeds doorwerkt in discriminatie en racisme en dat excuses tot verzoening kunnen leiden.
