Biden: wij strijden voor democratie • Onduidelijkheid over Cherson

Oekraïne: Russische aanval op Kiev nog steeds mogelijk

Het Oekraïense leger acht een grootschalige aanval van Russische troepen op Kiev nog steeds mogelijk. Dat zegt de stafchef van de Oekraïense landmacht Olexander Groezevitsj. Hij verwacht dat Rusland meer troepen gaat inzetten om de hoofdstad aan te vallen.

Daarvoor zouden volgens de Oekraïense stafchef extra manschappen worden gemobiliseerd in de Kaukasusrepubliek Dagestan. Hij wijst er ook op dat Kiev nog steeds wordt beschoten met raketten en dat geruchten dat Rusland niet meer over genoeg raketten zou beschikken niet kloppen.

De afgelopen dagen slaagden Oekraïense troepen erin verschillende posities en steden in de omgeving van Kiev te heroveren. Een van de hoogste officieren van de Russische generale staf, Sergej Roedskoj, zei eerder vandaag dat Rusland zijn doelen daarom bijstelt en zijn krachten gaat concentreren op "het belangrijkste doel, de volledige bevrijding van de Donbas" in het oosten van Oekraïne.

Vice-premier Oekraïne: 'Of nu wapens, of een conflict op jullie terrein'

De Oekraïense vice-premier en rechterhand van president Zelensky heeft een boodschap voor Nederland: "Geef ons wapens. Anders zal Poetin niet stoppen." Als Oekraïne antiraketsystemen krijgt, dan ligt de vrede binnen bereik, zegt Veresjtsjoek.

"Meneer Rutte, als u standvastig bent en wilskracht en leiderschap bezit, en daarvan ben ik overtuigd: steun ons", zegt Irina Veresjtsjoek in een interview met Nieuwsuur.

7331 mensen geëvacueerd via corridors

Vandaag zijn 7331 mensen geëvacueerd uit Oekraïense steden via corridors. Dat meldt de Oekraïense vice-premier Irina Veresjtsjoek in een videoboodschap op Facebook.

2800 mensen zijn met hun eigen voertuig van Marioepol naar Zaporizja gereisd. 4000 mensen zijn geëvacueerd met bussen. Vanuit de stad Melitopol zijn 531 mensen geëvacueerd naar Zaporizja.

Oekraïne heeft de voorzitter van het internationaal Comité van het Rode Kruis Peter Maurer gevraagd om bij Rusland aan te dringen op een lijst van alle Oekraïeners die vanuit Marioepol naar Rusland zijn gedeporteerd, "om hun zo de mogelijkheid te bieden om veilig terug te keren naar Oekraïne", zegt Veresjtsjoek verder.

Macron wil samen met Griekenland en Turkije evacuatie uit Marioepol opzetten

De Franse president Macron wil in de komende 48 tot 72 uur met president Poetin praten over de situatie in Oekraïne, en over een poging tot een evacuatie van burgers uit de belegerde stad Marioepol. Macron zegt samen met Griekenland en Turkije aan zo'n reddingsoperatie te werken en hij hoopt dat hij Rusland kan overtuigen om een evacuatie toe te staan.

De stad in het zuidoosten van Oekraïne ligt al sinds het begin van de Russische invasie zwaar onder vuur. Vermoedelijk schuilen er nog altijd tienduizenden mensen in de ruïnes van de kapotgeschoten stad, die voor de oorlog ongeveer 400.000 inwoners telde. Er is weinig eten, water of medicijnen voorhanden en ook de elektriciteit werkt niet meer.

"Er zijn vandaag concrete gesprekken geweest met de burgemeester van Marioepol. We zijn het aan het coördineren en zullen dan onderhandelen met de Russen", zei Macron na afloop van een EU-top in Brussel. "Ik zal de komende 48 tot 72 uur met president Poetin praten om de details te af te stemmen. Het is dringend."

Status Cherson onduidelijk, Pentagon en Oekraïense en Russische autoriteiten spreken elkaar tegen

Rusland is de controle over de Oekraïense stad Cherson kwijt, zegt een topfunctionaris van het Amerikaanse ministerie van Defensie tegen The New York Times. Volgens het Pentagon slagen Oekraïense militairen er tijdens hevige gevechten in de havenstad in om de Russische troepen terug te dringen. Daardoor wordt Cherson opnieuw "betwist gebied", zegt de functionaris. De stad in het zuiden van het land, die van grote strategische waarde is, is sinds 4 maart in handen van de Russen, als enige grote Oekraïense stad.

Inwoners van Cherson en de Oekraïense autoriteiten weerspreken de beweringen van het Pentagon. Volgens hen is de stad nog altijd in Russische handen, schrijft The New York Times. Oekraïense troepen blijven wel doorvechten in de gelijknamige regio rond Cherson.

Ook een generaal van het Russische leger ontkent dat zijn militairen de controle over de stad zijn verloren. Volgens hem staat de de hele regio Cherson nog "onder volledige controle" van de Russen.

'Russische raketten treffen Oekraïens commandocentrum'

In de stad Vinnytsja in het westen van Oekraïne is een militair commandocentrum geraakt door een Russissche luchtaanval, meldt de Oekraïense luchtmacht. Er zouden 6 kruisraketten zijn afgevuurd. Een deel werd neergehaald door de luchtafweer, de rest raakte verschillende gebouwen en beschadigde de infrastructuur, aldus de luchtmacht.

Spotify niet meer beschikbaar in Rusland

Ook Spotify trekt zich volledig terug uit Rusland. Aanleiding voor het besluit zijn nieuwe Russische wetten die bepalen wat bedrijven mogen uitzenden of publiceren. Op het publiceren van informatie over de oorlog in Oekraïne, die niet strookt met het officiële standpunt van het Kremlin, staan gevangenisstraffen tot 15 jaar. Zo is het gebruik van de woorden oorlog en invasie verboden.

In een verklaring zegt Spotify dat de nieuwe Russische regels "de toegang tot informatie verder beperken en de vrijheid van meningsuiting elimineren". "Het criminaliseren van bepaalde typen nieuws brengt de veiligheid van Spotify's medewerkers en mogelijk zelfs die van onze luisteraars in gevaar", zegt het bedrijf.

Sinds het uitbreken van de oorlog heeft Spotify naar eigen zeggen "enorme hoeveelheden informatie" bekeken en beoordeeld en inhoud van Russische staatsmedia geblokkeerd. Eerder deze maand sloot Spotify al het kantoor in Rusland voor onbepaalde tijd.

Op Spotify is niet alleen muziek te horen, het is ook een van de grotere podcastplatforms in de wereld. Veel westerse bedrijven hebben zich teruggetrokken uit Rusland.

Russische tv-activist niet de cel in, wel kans op boete

De Russische tv-journalist Marina Ovsyannikova, die wereldberoemd werd door haar anti-oorlogsprotest in een live-uitzending, loopt niet langer het risico om in de cel te belanden vanwege haar actie.

De BBC meldt op basis van het Russische persbureau Interfax dat een rechtbank in Moskou haar zaak heeft geregistreerd als 'administratieve overtreding', er wordt geen strafrechtelijke vervolging ingesteld. Dit betekent dat ze nog wel een boete tot 50.000 roebel (ongeveer 465 euro) riskeert, maar niet de gevreesde 15 jaar cel die een nieuwe Russische wet mogelijk maakt.

Tegen de onafhankelijke nieuwsorganisatie Meduza zegt Ovsyannikova dat ze "blij is dat dit geen strafrechtelijke vervolging is, zodat ik kan blijven vechten voor de waarheid". Ze zei eerder al dat ze niet van plan is om Rusland te verlaten.

Op 14 maart liep Ovsyannikova in een live uitzending op de Russische staatstelevisie het beeld in, met een bord waarop stond "Stop de oorlog, geloof de propaganda niet, u wordt hier voorgelogen". Daarna werd ze opgepakt en 14 uur vastgehouden. Ze kreeg eerder al een boete van 30.000 roebel, bijna 260 euro. Ze heeft ontslag genomen bij de omroep waarvoor ze werkte.

Nu ook servicepunt voor Oekraïners in Venlo

Het Rode Kruis opent nu ook in Venlo een servicepunt voor Oekraïense vluchtelingen. In Venlo komen vluchtelingen aan die via Duitsland naar Nederland zijn gereisd. Vanuit het servicepunt op het NS-station worden ze naar opvanglocaties in de regio gebracht.

In het servicepunt kunnen de vluchtelingen even bijkomen van de reis, zegt een Rode Kruis-woordvoerder tegen 1Limburg. Ook krijgen ze antwoord op vragen die ze hebben. Daarna brengen vrijwilligers van het Rode Kruis hen met pendelbussen naar een tijdelijke opvang.

Het servicepunt is open van 10.00 tot 20.00 uur. Amsterdam en Utrecht hebben al servicepunten voor Oekraïners.

Oekraïense vluchtelingkinderen krijgen les: 'Ze moeten de oorlog vergeten'

Op de legerplaats Harskamp in Ede krijgen ruim vijftig Oekraïense vluchtelingkinderen in de middelbareschoolleeftijd sinds vandaag les. Hun docent Engels is zelf ook Oekraïens: "Ik weet hoe ze zich voelen."

Antwerpen en Mechelen bouwen nooddorpen voor Oekraïense vluchtelingen

In Antwerpen komt het eerste Vlaamse nooddorp voor vluchtelingen uit Oekraïne. In een eerste fase zal er plaats zijn voor 600 vluchtelingen. "Dat wil zeggen prefab units, containers, maar die volwaardige appartementen zijn met alle voorzieningen. We kunnen dat ook snel uitbouwen tot 1000 plaatsen", zegt de Antwerpse burgemeester De Wever tegen de VRT.

De stad trekt voorlopig 6 miljoen euro voor uit voor de bouw, die half april klaar moet zijn. Naast de woonunits komt er volgens De Wever een dokterspost zodat mensen nagekeken kunnen worden en zijn er plannen voor een eventuele school.

Ook in de stad Mechelen wordt een nooddorp gebouwd. Daar gaat het om zo'n 200 woonunits, voor zo'n 650 vluchtelingen. In Mechelen werden eerder al 20 wooncontainers geplaatst bij een voormalig hotel.

Biden: het allerbelangrijkste is om democratieën verenigd te houden

De Amerikaanse president Biden heeft een gesprek gehad met zijn Poolse collega Duda. Daarin heeft hij onder meer benadrukt dat het het allerbelangrijkst is om democratieën verenigd te houden, zei hij na afloop.

Ook heeft Biden Amerikaanse militairen in Polen bezocht en toegesproken. Volgens de president staat er momenteel veel meer op het spel "dan de vraag of je de pijn en het lijden van het Oekraïense volk kunt verlichten". Biden zei dat de VS en hun bondgenoten strijden voor de toekomst van de democratie. "De laatste tien jaar zijn er minder democratieën gevormd dan we verloren hebben in de wereld."

Al minimaal 1081 burgers omgekomen, zegt VN-mensenrechtenbureau

Het VN-bureau voor de Mensenrechten in Genève zegt dat bij de oorlog in Oekraïne al zeker 1081 burgers zijn omgekomen en 1707 gewond zijn geraakt. "Op zijn minst, want we hebben nog geen volledig beeld van locaties waar hard is gevochten, zoals Marioepol en Volnovacha."

Het bureau verwijt beide partijen dat burgers te weinig worden ontzien. Voorbeelden daarvan zijn een Russische luchtaanval op scholen en flats in Charkov, op 3 maart, en het bombardement op een ziekenhuis in Marioepol, eveneens door de Russen, op 9 maart. Deze aanvallen kostten aan tientallen burgers het leven. Het bureau onderzoekt ook twee beschietingen door het Oekraïense leger in rebellengebied in Oost-Oekraïne. "Mogelijk zijn het oorlogsmisdaden."

Verder wordt gekeken naar het onder vuur nemen van vluchtelingen door Russische militairen en de arrestatie en verdwijning van ambtenaren en journalisten in door de Russen bezet gebied. Onderwerp van onderzoek zijn ook berichten over het mishandelen en doden van burgers in Oekraïne omdat ze pro-Russisch zouden zijn.

'Russische brigadecommandant gedood door eigen troepen'

Een Russische brigadecommandant in Oekraïne is gedood door zijn eigen troepen. Dat zeggen westerse bronnen tegen de Britse nieuwszender Sky News. Volgens de berichten zou de brigadecommandant bewust zijn overreden, vanwege de vele doden binnen zijn eigen brigade.

Volgens de bron van Sky News zou het incident tekenend zijn "voor de morele uitdagingen waarmee de Russische troepen te maken hebben".

Verder meldt de zender dat volgens dezelfde bron opnieuw een Russische luitenant-generaal om het leven is gekomen. Hij zou de zevende dode Russische generaal zijn.

Frankrijk roept Russische ambassadeur op matje om cartoon

Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur in het land ontboden. Aanleiding is onderstaande cartoon die de Russische ambassade in Frankrijk op Twitter deelde.

In de cartoon ligt een persoon op tafel met de naam Europa, ernaast staan karakters die de VS en de EU voorstellen, en die injecteren de persoon met onder meer 'russofobie' en 'neonazisme'. De tweet is inmiddels verwijderd.

"Deze berichten zijn onacceptabel. Dat hebben we duidelijk gemaakt aan de Russische ambassadeur", laat het ministerie weten in een verklaring aan persbureau Reuters. "We proberen een kanaal voor de dialoog met Rusland in stand te houden en deze acties zijn volkomen ongepast."

Zwitserland neemt meer EU-sancties tegen Rusland over

De Zwitserse regering heeft meer EU-sancties tegen Rusland overgenomen. "Het besluit houdt in dat Zwitserland in lijn blijft met de maatregelen die de Europese Unie op 9 en 15 maart heeft ingevoerd", heeft de Bondsraad bekendgemaakt.

Onder meer de export van goederen en diensten ten behoeve van de Russische energiesector is nu verboden. Ook is het verboden om samen te werken met bedrijven in de energiesector of leningen te verstrekken aan die bedrijven. Er mag geen ijzer en staal meer geïmporteerd worden uit Rusland en vanuit Zwitserland mogen er onder meer geen luxegoederen en maritieme navigatieapparatuur worden geëxporteerd naar Rusland.

Waarin Zwitserland niet meegaat met de Europese Unie is de blokkade van de Russische staatsnieuwszenders RT en Sputnik. "Ondanks het feit dat deze kanalen worden gebruikt voor het verspreiden van gerichte propaganda en misinformatie, is de Bondsraad van mening dat het effectiever is om onware en schadelijke uitspraken tegen te gaan met feiten, in plaats van te voorkomen dat ze worden uitgezonden", staat in de verklaring.

Rusland: eerste fase van 'operatie' in Oekraïne grotendeels voltooid

Het Russische ministerie van Defensie meldt dat de eerste fase van wat de Russen de "militaire operatie" in Oekraïne noemen, grotendeels voltooid is. De nadruk zal nu worden gelegd op het "volledig bevrijden" van de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne. Het ministerie zegt tegen Russische persbureaus dat de door Rusland gesteunde separatisten nu 93 procent van de regio Loegansk en 54 procent van de regio Donetsk in handen hebben.

Volgens persbureau Reuters zou de mededeling erop kunnen wijzen dat Rusland zich gaat richten op een beperkt aantal doelen, nadat het Russische leger de afgelopen maand op hevig Oekraïens verzet was gestuit.

Het Russische ministerie van Defensie zegt verder dat het een bestorming van Oekraïense steden niet uitsluit en dat Rusland onmiddellijk zal reageren op pogingen om het luchtruim boven Oekraïne te sluiten. Zo'n no-flyzone is iets waar de Oekraïense regering herhaaldelijk om heeft gevraagd bij de NAVO, maar wat de NAVO weigert.

Rusland meldt ruim 1350 doden sinds begin van oorlog met Oekraïne

Rusland heeft een nieuw dodental bekendgemaakt van de oorlog in Oekraïne. Volgens het ministerie van Defensie in Moskou zijn er de afgelopen maand 1351 Russische militairen omgekomen. Voor de 30 dagen dat de oorlog nu duurt, komt dat neer op een gemiddelde van 45 per dag. Er wordt in het nieuwe bericht melding gemaakt van 3825 gewonden.

Het is de tweede keer dat van Russische zijde wordt bericht over het sterftecijfer onder eigen troepen. Op 2 maart werd gemeld dat er 498 militairen waren omgekomen. Waarnemers zeiden eerder te betwijfelen of de Russische cijfers kloppen. Aangenomen wordt dat de werkelijke verliezen een stuk hoger waren.

15.000 opvangplekken voor vluchtelingen in Rijksgebouwen

In lege gebouwen van het Rijk komen 15.000 plekken om vluchtelingen op te vangen. Het gaat om Oekraïners, maar ook om asielzoekers uit andere landen. Het Rijksvastgoedbedrijf stelt de plekken ter beschikking aan gemeenten en aan het COA. Het gaat vooral om kantoren, maar er zit ook een gevangenis tussen.

Amerikaanse president Biden door naar Polen

President Biden is aan het begin van de middag met de Air Force One vanuit Brussel vertrokken naar Polen. Hij bezoekt daar onder meer de Amerikaanse troepen die er in het buurland van Oekraïne zijn gelegerd. Biden besloot onlangs om meer militairen in Polen te legeren.

Verder gaat Biden kijken hoe het met de opvang van Oekraïense vluchtelingen is gesteld. Polen vangt het grootste deel op van de mensen die voor de oorlog zijn gevlucht. Hij blijft twee dagen in Polen.

Premier Johnson spreekt president Xi over Oekraïne

De Britse premier Johnson heeft over de oorlog overlegd met de Chinese president Xi. Ze spraken elkaar vijftig minuten aan de telefoon, zegt een woordvoerder. Meer details zijn nog niet bekend.

Het Westen voert druk op China uit om de Russische oorlog in Oekraïne te veroordelen. Tot nu toe heeft China daar geen afstand van genomen.

Van luiers tot zonnebloemolie: in Charkov is tekort aan bijna alles

De helft van de bevolking van Charkov, de tweede stad van Oekraïne, is inmiddels gevlucht voor het geweld. De mensen die er nog wel zijn hebben dringend hulp nodig. Op straat verdelen mensen de hulpgoederen die zijn gebracht door het Rode Kruis.

Voor de olie wordt een trechter gebruikt, zodat iedereen zijn deel krijgt:

Oekraïense vluchtelingen moeten van Amsterdamse boot, na nieuwe eisen van eigenaar

Ongeveer tachtig vluchtelingen uit Oekraïne die waren ondergebracht op een boot bij Java-eiland in Amsterdam moeten ergens anders heen. Reden van het plotselinge vertrek zijn nieuwe eisen van de eigenaar van de boot. Die wil alleen nog maar vrouwen, kinderen en mensen die in Oekraïne zijn geboren en getogen opvangen. De gemeente Amsterdam wil daar niet aan meewerken en heeft de samenwerking daarom beëindigd. "Dit is onacceptabel en in strijd met artikel 1 van de grondwet. Etniciteit of geslacht bepaalt niet of je wordt opgevangen en beschermd. Maar de vluchtmotieven, de vrees voor vervolging, oorlog en geweld."

De vluchtelingen werden sinds half maart opgevangen op de boot. Ze moesten vanmorgen hun spullen pakken en de boot verlaten. "De vluchtelingen zullen op een andere plek in de stad worden ondergebracht", zegt een woordvoerder van de gemeente tegen NH Nieuws. Sommigen kunnen naar een tweede boot die bij Java-eiland ligt. Die is van een andere eigenaar en ook daar worden vluchtelingen opgevangen.

Russische minister Sjojgoe laat zich weer zien, maar zijn beelden niet oud?

Bijna twee weken was hij niet in het openbaar te zien, de Russische minister van Defensie Sjojgoe. Het leidde tot speculaties over het waarom van zijn afwezigheid. Gisteren dook Sjojgoe ineens weer op, althans op video. Hij was kort te zien op beelden van een digitale bijeenkomst van de veiligheidsraad met president Poetin. Maar waren dat geen oude beelden? Volgens correspondent Geert Groot Koerkamp zijn er twijfels:

Poetin en Sjojgoe konden het in ieder geval tot voor kort uitstekend samen vinden, getuige ook deze foto van een vistripje in Siberië:

Vluchtelingen uit Marioepol: 'Het is alleen nog een naam op de kaart'

Marioepol is de stad in Oekraïne die het zwaarst is getroffen door de Russische aanvallen. Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp sprak in Zaporizja mensen die de stad hebben kunnen verlaten. "Marioepol bestaat zowat niet meer. Het enige wat ervan over is, is de naam op de kaart, een paar huizen en onze herinneringen."

Geen treinverkeer meer tussen Sint-Petersburg en Helsinki

De Finse spoorwegen stoppen maandag met de verbinding tussen de hoofdstad Helsinki en Sint-Petersburg in Rusland. Daarmee verdwijnt een van de laatste mogelijkheden voor Russen om naar de Europese Unie te reizen.

Het spoorbedrijf heeft van de Finse regering te horen gekregen dat het voortzetten van de verbinding gezien de sancties tegen Rusland vanwege de Oekraïne-oorlog "niet passend" is. Nu rijdt er twee keer per dag een trein tussen Helsinki en Sint-Petersburg, met bijna 5 miljoen inwoners de tweede stad van Rusland. Sinds de inval in Oekraïne een maand geleden begon, werd de verbinding vooral gebruikt door mensen die uit Rusland weg willen, onder wie veel Russen.

De grens tussen Finland en Rusland blijft voor wegverkeer gewoon open.

Kabinet op zoek naar grote opvanglocaties voor Oekraïners

Het kabinet bereidt zich voor op het inrichten van "grote opvanglocaties" voor Oekraïners. Staatssecretaris Van der Burg zei voor de ministerraad dat gemeenten nu in totaal 27.000 opvangplekken voor vluchtelingen uit Oekraïne beschikbaar hebben gesteld en dat het kabinet wil dat dat oploopt tot 50.000.

Voor wat er moet gebeuren als er meer dan 50.000 vluchtelingen komen, zijn de ministeries nu opties aan het uitwerken. Van der Burg richt zich in de eerste plaats op leegstaande rijksgebouwen en het huren van andere kantoren, maar denkt ook verder: "Je hoopt dat je daar een heel eind mee komt, maar het is onze taak om voorbereid te zijn op allerlei scenario's."

Van der Burg sprak over "grootschalige opvang". Hij gebruikte niet het woord "opvangdorpen". Volgens NRC is dat wel een van de opties waarnaar wordt gekeken.

Voetbalshirts Oranje geveild voor Oekraïne

De KNVB gaat de shirts die de spelers dragen in de komende interlands tegen Denemarken en Duitsland veilen. De opbrengst gaat naar Unicef, zo is op voorspraak van de spelers besloten. De kinderrechtenorganisatie gebruikt het geld voor hulp aan gezinnen en kinderen in Oekraïne. Er worden onder meer mobiele teams gefinancierd die psychosociale zorg bieden aan getraumatiseerde kinderen.

Nederland speelt morgen tegen Denemarken en dinsdag tegen Duitsland. Op de speciale shirts die de spelers dragen staan niet alleen de vlaggetjes van Nederland en de tegenstander, maar ook de blauw-gele vlag van Oekraïne en de tekst Together for Ukraine.

Op de Oranjeshirts kan geboden worden via MatchWornShirt.com.

'300 doden bij aanval van vorige week op theater in Marioepol'

Bij de raketaanval van ruim een week geleden op een theater in de Oekraïense stad Marioepol zijn ongeveer 300 mensen om het leven gekomen. Dat meldt gemeentebestuur van de havenstad op basis van getuigen.

Het theater werd vorige week woensdag door Russische troepen gebombardeerd. Volgens de Oekraïense autoriteiten schuilden er op dat moment zeker duizend mensen in het gebouw. Een deel zat in de kelder en zou de aanval hebben overleefd, maar elders in het gebouw vielen veel slachtoffers. De hulpverlening werd ernstig bemoeilijkt door de hevige gevechten in de stad. Daardoor kon ook niet worden vastgesteld hoeveel slachtoffers er bij het bombardement waren gevallen.

Rusland ontkent het theater te hebben geraakt of burgers als doelwit te hebben gebruikt.

De verwoestingen aan het gebouw zijn enorm:

Verenigde Staten gaan meer lng leveren aan Europese Unie

De VS en de EU gaan samenwerken om de Europese afhankelijkheid van Russisch aardgas te verminderen. President Biden en Commissie-voorzitter Von der Leyen hebben dat aangekondigd. De VS gaat tot 2030 meer lng, vloeibaar aardgas, aan Europa leveren, zo is afgesproken. Voor dit jaar gaat het om 15 miljard kubieke meter, boven op de 22 miljard die al was afgesproken. Een gezamenlijke commissie gaat kijken hoe de leveringszekerheid van energie voor de Europese landen en voor Oekraïne de komende jaren gegarandeerd kan worden.

Het streven is om dat op een milieuvriendelijke manier te doen. Daarom zal worden geprobeerd om de CO2-uitstoot van lng-installaties te verminderen. Dat kan door ze op groene stroom te laten draaien en te zorgen voor zo min mogelijk lekken in de leidingen. Verder moet de lng-infrastructuur zo worden gebouwd dat die later kan worden omgevormd voor gebruik met waterstof.

Ook Canada gaat extra lng leveren aan Europa, maar heeft daar wat meer tijd voor nodig. De EU is nu nog voor zo'n 40 procent van zijn gas afhankelijk van Rusland.

Minder en duurdere mosterd door oorlog Oekraïne

Het Groningse bedrijf Marne Mosterd heeft door de oorlog in Oekraïne een deel van de productie moeten stilleggen. Een grote bestelling mosterdzaad staat vast in een pakhuis in de stad Tsjernihiv, niet ver van Kiev. Marne Mosterd maakt 15 miljoen kilo mosterd per jaar. De smaakmaker bestaat voor 30 procent uit mosterdzaad en twee derde van al dat zaad haalt het bedrijf uit Oekraïne. Omdat het nu niet naar Nederland vervoerd kan worden, heeft het mosterdbedrijf de productie met 30 procent moeten verminderen.

"In Oekraïne wordt dit jaar sowieso niet gezaaid, dus volgend jaar, en misschien nog wel langer, is er een probleem", zegt directeur Paul de Vries tegen RTV Noord. "In de winkel is een potje mosterd nu al ongeveer 25 procent duurder."

Een mogelijkheid zou kunnen zijn om mosterdzaad in Rusland te kopen, maar dat wil De Vries niet. "Dat hebben we sinds de aanslag op de MH17 en de annexatie van De Krim niet gedaan en dat gaan we ook zeker nu niet doen."

Nieuwe poging tot evacuatie van burgers uit verwoest Marioepol

Oekraïne hoopt vandaag weer burgers te kunnen evacueren die vastzitten in Marioepol, de stad die door de Russische beschietingen het zwaarst is getroffen. Er zijn geen bussen beschikbaar om mensen de stad uit te helpen. Ze moeten gebruikmaken van hun eigen auto, zegt de plaatsvervangend premier. Ze hoopt dat mensen met auto's naar Berdjansk kunnen rijden. Daar zijn dan wel bussen om mensen verder te brengen. De afstand tussen Marioepol en Berdjansk is ruim 80 kilometer. Beide steden liggen aan de kust van de Zee van Azov.

In Marioepol woonden voor de oorlog 400.000 mensen. De stad is de afgelopen weken door de Russen grotendeels in puin geschoten. Burgers hebben hun toevlucht gezocht in kelders. Er zijn voedseltekorten en op veel plaatsen is geen elektriciteit en stromend water.

Op beelden die door het stadsbestuur vanuit een rijdend voertuig zijn gemaakt, zijn de verwoestingen te zien:

Oorlog vanuit de lucht

Het Amerikaanse bedrijf Planet Labs PBC heeft een satellietfoto verspreid waarop de brand op een Russisch militair schip is te zien. Het schip werd gisteren door de Oekraïners in brand geschoten in de haven van Berdjansk en zou zijn gezonken.

Oekraïense doelen in Dnipro en Kiev getroffen

In een van de buitenwijken van de stad Dnipro is een militaire eenheid van Oekraïne door twee raketten getroffen. Dat wordt gemeld door de gouverneur van de regio. Hij spreekt van "grote verwoestingen". Reddingswerkers zijn in het puin aan het zoeken naar slachtoffers. Meer details zijn er nog niet.

Rusland meldt dat het gisterochtend een brandstofdepot buiten Kiev heeft uitgeschakeld. De opslagfaciliteit is met kruisraketten getroffen, zegt een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie. Persbureau Reuters, dat de uitspraken van de woordvoerder brengt, heeft geen bevestiging uit onafhankelijke bron voor de aanval.

Britse ministerie van Defensie: Oekraïne herovert posities op Russen

Oekraïense militairen hebben in het noorden van het land successen geboekt. Het is ze gelukt om enkele tientallen kilometers ten oosten van de hoofdstad Kiev stadjes en defensieve posities op de Russen te heroveren, zo wordt gemeld in een militaire update van het Brits ministerie van Defensie. De Russen hebben daar te maken met overbelaste aanvoerlijnen, zo staat in het bericht dat op Twitter is gedeeld. Ten noordwesten van Kiev probeert Oekraïne om Rusland terug te dringen richting het vliegveld van Hostomel.

In het zuiden gaan de Russen door met hun pogingen om Mykolajiv te omsingelen.

'Oekraïne boekt successen, maar nog geen kentering'

Het in brand schieten van een Russisch troepentransportschip in de haven van Berdjansk is een succes voor Oekraïne, maar moet niet worden gezien als een kentering in de oorlog. Dat zei bijzonder hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is wel een symbolische overwinning en een signaal aan Rusland dat aanvoerlijnen ook in havens niet veilig zijn." Het maakt, volgens Osinga, dat Rusland zich zal afvragen of het aanvoeren van troepen en materieel via de havens aan de Zee van Azov wel zo'n goed idee is.

De vraag is of de Oekraïners zo fel tegenstand kunnen blijven bieden gezien de grote hoeveelheid munitie die ze afschieten. "Ze vuren bizarre aantallen antitankwapens af." Oekraïne wordt, volgens Osinga, daardoor steeds meer afhankelijk van westerse wapenleveranties. "Maar de voorraden in het Westen zijn ook niet onuitputtelijk, de productie is niet zo snel op te schroeven." Rusland heeft volgens Osinga trouwens net zo goed last van gebrek aan materieel. "En als successen uitblijven, zal Rusland de sancties steeds meer gaan voelen. Dan wordt het toch embarrassing voor Poetin."

Dat de NAVO 40.000 extra militairen naar het oosten van Europa stuurt, is vooral belangrijk omdat het gaat om permanente stationering. "Uitgesmeerd over een flink aantal landen is 40.000 redelijk klein bier, maar belangrijker is dat de troepen niet rouleren." De defensiestrategie van de NAVO is echt gewijzigd, zegt de hoogleraar. "En niet alleen voor wat betreft grondtroepen, het betekent ook meer luchtafweerstellingen, meer raketverdediging, veel meer vliegtuigen." Dat betekent wel dat de NAVO zijn infrastructuur moet versterken en dat kost ook veel geld. "Je wil Rusland niet alleen een klap op zijn hoofd kunnen geven, maar ook zeggen: de verdediging is op orde, je kan de grens niet over komen."

Hoe groot is de steun voor Poetin in Rusland zelf?

In Rusland is de steun voor Poetins oorlog in Oekraïne, die daar 'speciale militaire operatie' wordt genoemd, nog steeds torenhoog. In ieder geval volgens de cijfers die volgens officiële kanalen naar buiten worden gebracht. Er wordt gemeld dat 80 procent van de Russen de oorlog zou steunen. Daar is wel het nodige op af te dingen, zegt NOS-correspondent Iris de Graaf, die haar werk nu noodgedwongen vanuit Nederland doet. Het kernwoord is zelfcensuur.

'Boeren hamsteren veevoer'

Nederlandse boeren hamsteren veevoer uit vrees dat veevoerfabrikanten door de oorlog in Oekraïne minder kunnen leveren, meldt het FD. Oekraïne en Rusland zijn belangrijke grondstoffenleveranciers van veevoer. Door de oorlog exporteren zij minder, waardoor de prijzen de laatste weken zijn opgelopen.

Door schaarste en oplopende prijzen krijgen sommige boeren minder voer dan besteld.

Sommige boeren melden al minder voer te krijgen dan besteld. Biologische boeren kampen met "nijpende" tekorten en vragen Den Haag vrijdag om vrijstelling van biologische normen.

De beursgenoteerde voederfabrikant ForFarmers vreest dat het hamstergedrag de voorraadketen verder onder druk zet. "Wij zijn terughoudend bij boeren die een extra voorraadje willen aanleggen", zegt een woordvoerder tegen het FD. Voorzitter Henk Flipsen van de brancheorganisatie van voerproducenten Nevedi doet een oproep dat "voerbestellingen bij voorkeur in lijn blijven met het normale patroon".

Rutte: Biden heeft begrip voor positie EU

De Amerikaanse president Biden heeft er begrip voor dat de Europese Unie gas, olie en steenkool blijft kopen van Rusland. Dat zei premier Rutte na afloop van de eerste dag van de EU-top in Brussel, waar ook de Amerikaanse president bij was aangeschoven. De Poolse premier Morawiecki had aangedrongen op een totaal verbod op de import van energie uit Rusland.

De VS heeft de import van olie, aardgas en kolen uit Rusland verboden, maar veel Europese landen kunnen niet zomaar van het gas af, ook Nederland niet, zegt Rutte. "Als je dat te snel doet, betekent dat dat er straks verpleeghuizen zonder verwarming zitten of dat er hele industrietakken stilvallen. Dat is ook veiligheid, dat je niet in de kou komt te zitten. Olie en steenkool afbouwen kan sneller, maar gas niet. Dus moeten we versneld kijken naar vloeibaar gas. vergroening, besparing, kerncentrales bouwen, je hebt al die dingen nodig om er vanaf te kunnen."

In het gesprek met Biden ging het verder over de eenheid onder de westerse landen en de constatering dat de oorlog langer kan gaan duren. "Wat betekent dat? Hoe gaan we dat invullen wat betreft de sancties, maar ook wat betreft het vraagstuk van de vluchtelingen", aldus de premier.

Eerder op de dag, tijdens de NAVO-top, was er ook aandacht voor de positie van China. "Er is zorg dat China niet de Russische agressie veroordeelt", zei Rutte. "Er is besproken dat we het gesprek met China moeten voeren om hen ervan te overtuigen uiteindelijk wel mee te gaan met de internationale consensus van sancties en het veroordelen van deze Russische agressie."

'Groot deel Russische raketten mist doel'

Een groot deel van de raketten die Rusland afschiet richting Oekraïne mist zijn doel of ontploft niet. Dat zeggen drie Amerikaanse functionarissen tegen persbureau Reuters.

Volgens de anonieme bronnen varieert het aantal mislukte raketaanvallen tussen de 20 en 60 procent. Bewijs voor die uitspraak is niet gegeven, maar het kan verklaren waarom Rusland in Oekraïne zo weinig vooruitgang boekt. Het Amerikaanse ministerie van Defensie meldde deze week dat Rusland in de oorlog zeker 1100 raketten heeft afgeschoten.

EU: Rusland begaat oorlogsmisdaden

De Europese Unie beschuldigt Rusland ervan oorlogsmisdaden te begaan in Oekraïne. Dat staat in een verklaring die tijdens de EU-top in Brussel openbaar is gemaakt.

Russische troepen vallen de burgerbevolking aan en beschieten onder meer ziekenhuizen, scholen en schuilkelders, staat in de verklaring. "Deze oorlogsmisdaden moeten onmiddellijk ophouden."

Ook de Amerikaanse regering zei deze week dat Rusland zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden.

Woonwijk in Charkov verwoest: 'Ineens viel het plafond op me'

Donderdagmiddag waren er beschietingen in het noorden van de Oekraïense stad Charkov. Minstens één huis werd verwoest en andere vlogen in brand.

Canada kan olie-export opvoeren vanwege ban Russische olie

Canada kan zijn olie-export met ongeveer 5 procent verhogen om andere landen te helpen bij het opvangen van tekorten, nu er uit Rusland minder olie wordt afgenomen. Russische olie is door veel landen en bedrijven in de ban gedaan vanwege de oorlog in Oekraïne.

Canada is de op drie na grootste olieproducent ter wereld. Volgens de verantwoordelijk minister is het land in staat om de olie- en gasuitvoer dit jaar stapsgewijs te verhogen met maximaal 300.000 vaten per dag. De stap zou de druk op de oliemarkten iets kunnen verlichten.

Over enkele weken bijna 3000 noodopvangplekken in Gelderland-Zuid

De veiligheidsregio Gelderland-Zuid breidt de komende weken de noodopvang voor vluchtelingen uit met zo'n 1650 plekken. In totaal kan de regio dan zo'n 2950 vluchtelingen opvangen. Volgens de veiligheidsregio zijn er op dit moment 1300 opvangplekken, waarvan er circa 440 in gebruik zijn.

Alle gemeenten in Gelderland-Zuid hebben locaties aangedragen die geschikt zijn voor opvang of die op korte termijn geschikt kunnen worden gemaakt. De komende weken worden die beoordeeld en zo nodig aangepast. Het is de bedoeling dat vluchtelingen minimaal enkele maanden kunnen blijven op de nieuwe plekken.

De opvang is bedoeld voor alle vluchtelingen, al zal het overgrote deel waarschijnlijk uit Oekraïne komen. "Er is sprake van een crisis waarbij het geen optie is om onderscheid te maken tussen vluchtelingen. Binnen onze mogelijkheden willen we iedere vluchteling een veilige plek bieden", zegt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en voorzitter van de veiligheidsregio Gelderland-Zuid.

Beschietingen in de buurt van Tsjernobyl

Door beschietingen in de omgeving is het voor medewerkers van de oude kerncentrale in Tsjernobyl moeilijk om op hun werk te komen, meldt het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). De Russische aanvallen zijn gericht op de nabijgelegen plaats Slavoetytsj, waar veel personeelsleden wonen.

De kerncentrale werd kort na het begin van de invasie ingenomen door Russische troepen. Daarna moest het Oekraïense personeel wekenlang onafgebroken doorwerken. "Deze beschietingen komen slechts enkele dagen nadat het personeel eindelijk was afgewisseld om thuis, in Slavoetytsj, tot rust te komen", meldt IAEA-chef Rafael Grossi.

De centrale in Tsjernobyl wekt zelf al jaren geen stroom meer op, maar wordt nog wel bemand omdat er radioactief afval wordt bewaard.

'Ministeries overwegen opvangdorpen voor Oekraïense vluchtelingen'

Nederland overweegt vluchtelingendorpen in te richten als er de komende maanden honderdduizenden Oekraïense vluchtelingen komen. Dat meldt NRC op basis van een inventarisatie van een aantal ministeries. Die bereiden zich achter de schermen voor op een grote vluchtelingencrisis. In de vluchtelingendorpen zouden duizenden mensen moeten worden opgevangen.

In de inventarisatie staat verder dat Oekraïners in een vluchtelingendorp de politie zouden kunnen assisteren met de handhaving van de openbare orde. Het Rode Kruis zou honderdduizend burgervrijwilligers kunnen mobiliseren om te helpen.

Welkom!

In dit blog plaatsen we de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.