Olga ontvluchtte Marioepol, 'de stad die wordt vermoord'

• Chiem Balduk

  Redacteur online

"Alles in Marioepol is kapotgemaakt. Het is de hel op aarde." Dinsdag ontsnapte Olga uit deze hel. Weg uit de stad waar niemand veilig is door de voortdurende bombardementen. Het lukte haar en haar vriend om mee te reizen met een van de zeldzame evacuatiekonvooien uit Marioepol.

De Russische belegering van de havenstad heeft een zware tol geëist. De locoburgemeester van Marioepol schat dat 80 tot 90 procent van de gebouwen is gebombardeerd. Dat percentage is volgens Olga niet overdreven. "Ieder gebouw is beschadigd. Bijna iedereen is dakloos."

Er zijn heel veel doden, zegt ze. Betrouwbare cijfers zijn er niet. Het stadsbestuur telde zeker 2358 doden, maar zegt daarbij dat het alleen de 'bekende' doden zijn. Verwacht wordt dat overal in de stad lijken onder het puin of in verlaten huizen liggen.

Er zijn massagraven in de stad waarin lichamen zonder afscheid of eerbetoon begraven worden, vaak anoniem. "Er liggen ook lijken op straat", zegt Olga. "Vreedzame mensen worden gedood en op straat achtergelaten."

Door de Russische omsingeling blijft de stad verstoken van voedsel en medicijnen. Ook is er nauwelijks drinkwater. Stroom is er evenmin. "Het ergste is de kou. Heel veel mensen vriezen dood. Ik weet niet hoeveel." De afgelopen dagen vroor het 's nachts zo'n 6 graden. Om de kapotgeschoten huizen enigszins te verwarmen worden vuurtjes gestookt, vertelt Olga.

's Nachts is het nauwelijks mogelijk om te slapen. Door de voortdurende bombardementen doe je geen oog dicht. "Ze blijven schieten, de hele tijd. Waarom nog? Alles ligt al in puin."

Omsingeling onverwacht

Dat de hele stad zou worden omsingeld en afgeknepen had Olga vooraf niet kunnen bedenken. Op 21 februari, drie dagen voor de invasie begon, liet ze nog weten dat de sfeer in de stad niet meer gespannen was dan normaal. "De angst voor oorlog is er al sinds 2014, maar mensen leven gewoon hun leven."

Van dat gewone leven was enkele dagen later niets meer over. "We horen overal explosies, maar ik weet niet waarvandaan", stuurde ze op de dag dat de Russen Oekraïne binnenvielen. Ze sloeg voldoende voedsel in, net als veel stadsgenoten, en bad dat het goed zou komen. Maar het kwam niet goed.

Stad is offline

Het contact tussen de NOS en Olga ontstond via een Telegramgroep van inwoners van Marioepol. Vanaf 2 maart werd het daar stil. De belegering van Marioepol was begonnen, de stad ging meteen offline. Berichten naar Olga kregen nog maar één vinkje: verstuurd, maar niet ontvangen.

Vrijwel alle leden zijn niet meer online geweest sinds 2 maart. Wie wel online is, blijkt elders te wonen en de groep te volgen in de hoop iets te lezen over bekenden uit Marioepol. Zoals Artjom Tsjiznov uit Kiev, die hoopt op contact meer een vriend in Marioepol.

Anastasia Korbkina uit Zaporizja mist haar vriendin in de belegerde stad. "Zij heeft insuline nodig vanwege diabetes, maar dat is vast niet op voorraad." Op Telegram circuleren evacuatielijsten uit Marioepol. Bij iedere nieuw gedeelde lijst zoekt ze naar de naam van haar vriendin. Tot nu toe zonder resultaat.

Vriendin gedood

Olga is een van de naar schatting 30.000 inwoners die wél wist weg te komen. Ze moest haar ouders en schoonouders in Marioepol achterlaten, omdat zij hun huis niet wilden verlaten. Volgens het stadsbestuur zijn er op dit moment nog zo'n 350.000 mensen in de belegerde stad.

Ze verliet dinsdag de stad, in een auto met A4'tjes op de ruiten geplakt. 'Djeti' staat erop, Russisch voor 'kinderen'. Dat zou het Russische leger ervan moeten weerhouden de auto's aan te vallen. Bij het gebombardeerde theater van Marioepol werd hetzelfde geprobeerd, maar dat bleek tevergeefs.

Olga en haar vriend zijn nu op een relatief veilige plek, ver genoeg van "de stad die wordt vermoord". Mondjesmaat lukt het om telefonisch contact te krijgen met vrienden en familie in Marioepol. Op die manier kreeg ze gisteren te horen dat haar buurvrouw, tevens haar beste vriendin, is overleden.

"Ze was al een paar dagen vermist en werd dood aangetroffen, omgekomen door granaatscherven." Ze laat een zoontje van twee achter. "Twee jaar oud en nu al geen moeder meer! Dit is de hel op aarde."

De achternaam en de huidige verblijfplaats van Olga zijn bij de redactie bekend.