Brussel werkt aan twee nieuwe wetten om de macht van Big Tech aan banden te leggen. Niet iedereen wacht geduldig tot het zover is: start-ups, jonge snelgroeiende bedrijven, spelen in op de groeiende onvrede over de internetgiganten.
Zo is er een privacyvriendelijker alternatief voor Facebook van Nederlandse bodem: Quodari. Vorig jaar ging het platform live. Fanatiek gebruiker Wim van 't Einde deelt er de foto's van zijn pup Banjer. "Je maakt collecties en die deel je met connecties."
Van 't Einde deelt ook collecties over fotografie en regionale archeologie. Die hoeven niet alleen uit foto's te bestaan; op het platform kun je bijna alles opslaan, ook tekstbestanden en video's. De app is dus een soort clouddienst met sociaal sausje.
Geen datahandel
Quodari gebruikt geen algoritmes om gebruikers aanbevelingen te doen, volgt gebruikers niet en verhandelt geen data. Het is gratis, maar voor meer opslagruimte en functionaliteiten moet je betalen. "Er wordt vaak gezegd dat er geen alternatief voor Facebook is en we dus wel moeten", zegt oprichter Paul Pennarts. "Nu is er wél een alternatief en kan iedereen dus een keuze maken."
Volgens Pennarts is er weinig concurrentie op dit gebied. Er zijn alleen enkele privacyvriendelijke browsers en berichtenapps. Onder meer browser Vivaldi en Protonmail zitten met Quodari in een internationale coalitie. Pennarts hoopt dat dit soort techbedrijven de wind in de rug krijgt als de Europese Unie de grote concurrenten aan banden legt.
Ex-Facebookmedewerker Frances Haugen sloeg onlangs een extra deuk in het imago van Meta, zoals het bedrijf waar Facebook onder valt nu heet. Haugen onthulde dat het bedrijf winst maken belangrijker vindt dan veiligheid van gebruikers. Uit documenten de ze deelde, blijkt dat het bedrijf haatzaaien en misinformatie juist versterkt en verdeeldheid onder gebruikers aanmoedigt.
Cosmeticaketen Lush zei Instagram en Facebook daarop vaarwel. "Jonge meisjes zijn onze grootste fans maar worden geschaad door deze socialemediaplatforms", liet het bedrijf weten.
De bruisballengigant stopte ook met Snapchat en TikTok. "Deze platforms richten zich allemaal op kijkersmaximalisatie, met bewezen schadelijke effecten. Wij proberen het tegengestelde te bereiken: welzijn."
Het aanspreken van adverteerders op Facebook kan effectief zijn, bewijst de Amerikaanse marketeer Nandini Jammi met haar bedrijf CheckMyAds. Zij wijst bedrijven erop dat hun advertenties vaak belanden op websites die desinformatie of polariserende berichten verspreiden:
De tien miljoen Lush-volgers krijgen nu de boodschap 'Be Somewhere Else' te zien. De internationale keten, die ruim een miljard euro wereldwijd omzet, zag tot nu toe geen daling in de inkomsten. Lush is nog wel actief op YouTube, Pinterest en LinkedIn, maar doet niet aan gesponsorde posts en adverteert sowieso niet.
In 2020 stopten zo'n duizend bedrijven na de Black Lives Matters-demonstraties tijdelijk met adverteren op Facebook, als reactie op het lakse optreden van het platform tegen haatzaaiende berichten van extreemrechtse groepen.
Het schaadde de inkomsten van Facebook nauwelijks. Veranderingen bij Big Tech lijken dus inderdaad te moeten komen van wetgeving, zeker zo lang de privacyvriendelijker concurrenten nog relatief klein zijn.
