Hoe meer mensen een boosterprik halen, hoe groter de kans op versoepelingen. Het demissionaire kabinet hoopt dat 90 procent van de volledig ingeënte 18-plussers een extra coronavaccinatie neemt.
Om dat percentage snel te bereiken, moet de opkomst flink omhoog, zei demissionair minister Hugo de Jonge maandag. Maar doet de overheid zelf genoeg om die 90 procent te halen?
Geen tv-spotje
Er is op dit moment geen grootschalige voorlichtingscampagne vanuit de overheid over het nut van de boosterprik. Zo zijn er op televisie (voorlopig) geen reclames over boosters te zien. Advertenties in kranten en elders gaan vooral over de manieren waarop je een afspraak maakt.
"De nadruk ligt heel erg op de uitvoering: wanneer mag je de afspraak maken? Maar waarom zóú je 'm gaan maken, daar ontbreekt het aan in de voorlichting", zegt hoogleraar José Sanders, gespecialiseerd in strategische communicatie.
Buurlanden hebben wél boosterspotjes op tv:
Met de Vaccinatie Twijfel Telefoon proberen ziekenhuizen twijfelaars zélf te informeren over vaccineren. "Mensen vragen ons vaak wat het nut is van boosteren", zegt de oprichter, internist Robin Peeters van het Erasmus MC in Rotterdam. Volgens hem bereikt de corona-informatie van overheid veel mensen nu niet. "Er valt winst te behalen met meer publieksgerichte campagnes, we moeten het beter uitleggen met z'n allen."
Als het kabinet wil dat meer mensen een prik komen halen, moet het daarover veel meer communiceren, vindt ook hoogleraar Sanders. "Je zet het land grotendeels op slot om tijd te kopen voor die boostercampagne. Leg dan ook elke dag uit wat de vorderingen zijn. En waarom een prik voor iederéén goed is, ook voor mensen die ziek zijn geweest, of mensen die niet willen."
BN'ers
De voorlichtingscampagne, vindt Sanders, moet veel meer aanwezig zijn in het dagelijkse leven van mensen. "Abri's, borden langs de snelweg. Of bekende mensen en rolmodellen, die kunnen mensen over de streep trekken."
Volgens Sanders heeft het demissionaire kabinet eerder al een belangrijke communicatiefout gemaakt: doordat de boodschap was dat vaccins onze uitweg uit de pandemie zijn, is het nu moeilijker om mensen te overtuigen dat er nóg een prik nodig is. "Het is lastig om als overheid op je eerdere communicatiestrategie terug te komen."
Prikken zonder afspraak
Bijna alle 18-plussers kunnen inmiddels een boosterafspraak plannen, maar niet iedereen die de eerste prik(ken) heeft gehaald, wil ook een extra vaccin. Dat geldt zeker voor jongeren. Een kwart van de 16-24 jarigen twijfelde in december over de booster, 5 procent zei 'm zeker niet te willen.
Bij de GGD's beginnen ze ondertussen te merken dat het enthousiasme wat achterblijft. Zo wordt de capaciteit van de XXL-priklocatie in Leeuwarden niet volledig gebruikt. Voor dinsdag hadden 100 mensen een afspraak gemaakt, terwijl de locatie er 10.000 aankan, zegt GGD Friesland. Daarom mag iedereen daar nu, zonder afspraak, een prik halen. Daar kwamen dinsdag al 1100 mensen op af.
Sommige mensen reizen vanuit andere provincies naar Friesland om de prik zonder afspraak te halen:
De overheid zou aan de twijfelaars heel duidelijk moeten maken dat de boosters, en andere maatregelen, noodzakelijk zijn om straks weer te kunnen versoepelen, zegt gezondheidseconoom Jochen Mierau. Tegelijkertijd vindt hij dat het kabinet eerlijk moet zijn dat de derde prik niet dé oplossing is. "Wat we hebben geleerd is dat er niet één silver bullet is om uit de crisis te komen. Het is echt niet zo dat als iedereen geboosterd is, de crisis is afgelopen."
En na de derde prik?
Ook na de boostercampagne zullen er maatregelen nodig blijven, verwacht Mierau. "Het is altijd belangrijk om te communiceren dat de maatregelen die we nemen, maatregelen zijn om dingen mogelijk te maken. Niet om dingen onmogelijk te maken. Met het coronatoegangsbewijs, mondkapjes en boosteren zorgen we ervoor dat we stapsgewijs onze vrijheden terugkrijgen van het virus."
Het is overigens de vraag of het bij deze ene booster blijft. Vorige week zei demissionair minister van Volksgezondheid De Jonge in de Kamer al dat hij ervan uitgaat dat we "nog een aantal prikken nodig gaan hebben".
Sanders: "Ik hoop dat er deskundigen samen met het kabinet nadenken: hoe communiceren we over wat er nog aan gaat komen? 'We hebben nu deze variant. En dit is wat eraan komt.'"