Geen meerderheid voor vaccinatieplicht in Nederland

In Nederland is op dit moment geen meerderheid voor een vaccinatieplicht, zoals onder meer de Duitse regering die wil invoeren in de strijd tegen het coronavirus.

Uit het maandelijkse onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS blijkt dat 36 procent van de Nederlanders het eens is met de stelling: 'Diegenen die nu niet gevaccineerd zijn, moeten verplicht worden zich te laten vaccineren'. 43 procent is het oneens. De rest antwoordt neutraal (19 procent) of weet het niet.

Meeste 65-plussers voor

Ongevaccineerden zijn logischerwijs het meeste tegen; 98 procent wil niet gedwongen worden. Onder mensen die zich wel hebben laten inenten, is de verdeeldheid groot: 41 procent is het eens met de stelling, 36 procent tegen.

Opvallend zijn vooral de grote verschillen bij leeftijd. Van de jongeren is 60 procent tegen, terwijl bij de 65-plussers 58 procent voor is.

Vorige maand kondigden Oostenrijk en Griekenland als eerste Europese landen een vaccinatieplicht aan. In Griekenland geldt die vooralsnog alleen voor mensen boven de 60 jaar. Wie weigert, kan rekenen op een forse boete. Vorige week bleek dat ook de nieuwe Duitse regering toewerkt naar een vaccinatieplicht.

Onderzoeker Peter Kanne van I&O Research noemt de verdeeldheid over deze maatregel in Nederland typerend voor de tegenstellingen over allerlei onderwerpen in het coronabeleid. "Over vrijwel alles is er momenteel verdeeldheid. En de breuklijnen lopen niet alleen tussen gevaccineerden en ongevaccineerden, maar afhankelijk van het onderwerp ook tussen jong en oud en tussen hoger en lager opgeleiden."

Een andere opvallende uitkomst uit het onderzoek is het flink gedaalde gevoel van saamhorigheid. Nog maar 12 procent is het eens met de stelling: 'Door deze crisis ervaar ik meer saamhorigheid om mij heen'. Aan het begin van de crisis was dat nog 54 procent.

Kanne ziet het begrip van gevaccineerden voor niet-gevaccineerden steeds verder afnemen. Weliswaar is er dus weinig enthousiasme voor een vaccinatieplicht, maar het aandeel van de Nederlanders dat vindt dat vaccineren een vrije keuze moet zijn is de voorbije maanden teruggelopen: van 64 procent in oktober naar 49 procent deze maand. 45 procent van de bevolking vindt inmiddels dat zieke gevaccineerden voorrang moeten krijgen op ongevaccineerden bij een behandeling in het ziekenhuis.

Ook over de eventuele vaccinatie van kinderen onder de 12 - binnenkort adviseert de Gezondheidsraad het kabinet hierover - zijn de meningen niet eenduidig. De helft van de volwassen Nederlanders (49 procent) vindt dat een goed idee voor kinderen van 5 tot 11. Dat is een stijging ten opzichte van afgelopen zomer, toen 19 procent hier voor was.

Maar net als in juni blijkt dat ouders met thuiswonende kinderen in die leeftijd vaker géén voorstander zijn van deze vaccinaties. 19 procent zegt dat zeker te gaan doen, 21 procent waarschijnlijk. Dit is nauwelijks meer dan destijds: samen zo'n 40 procent. Bij kinderen onder de 12 moeten de ouders toestemming geven voor vaccinatie.

Komen we eigenlijk ooit nog van corona af? NOS op 3 zocht het uit:

De steun voor het algemene coronabeleid van het kabinet blijft laag, maar daalt niet verder. Op dit moment staat 40 procent volledig of grotendeels achter de aanpak en 59 procent beperkt of niet. Bij de start van de crisis was de steun 91 procent, om daarna nog lange tijd hoog te blijven. Dit najaar echter nam het draagvlak snel af, met name bij gevaccineerden.

Ruim een week na de invoering van de 'avondlockdown' willen mensen eerder strengere maatregelen dan versoepelen. Bijna de helft (46 procent) wil een striktere aanpak, terwijl 20 procent de huidige maatregelen voldoende vindt. Het aandeel dat maatregelen wil versoepelen (18 procent) of helemaal wil loslaten (11 procent) blijft ten opzichte van november ongeveer hetzelfde.

Een derde houdt weer meer afstand

Vorige maand deed het kabinet een oproep aan de bevolking om zich weer meer aan de basismaatregelen te houden. Een derde zegt zich daarna meer aan de 1,5 meter afstand te zijn gaan houden. Die regel wordt door 79 procent altijd of meestal gerespecteerd. 51 procent is vaker een mondkapje gaan dragen in winkels.

Eveneens de helft zegt bij klachten altijd of meestal een zelftest te doen en hetzelfde aandeel van de Nederlanders gaat dan naar de GGD voor een PCR-test.

Thuiswerken deed 15 procent de afgelopen weken meer. Als daarbij rekening wordt gehouden met de vraag wie niet of wel in staat is dat te doen, gaat het om 30 procent 'meer' in de laatste groep. Van hen werkt nu zo'n 60 procent altijd of meestal thuis.