80 procent van supermarktaanbiedingen stimuleert ongezonde voeding
De meeste aanbiedingen in supermarkten stimuleren ongezonde voedselkeuzes. Ook valt het merendeel van het aanbod in winkels en horeca niet in de Schijf van Vijf, de richtlijnen van het Voedingscentrum om gezond te eten. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, waarvan de conclusies vanochtend aan de Tweede Kamer zijn gestuurd.
Onderzoekers van Wageningen University & Research, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Utrecht, bestudeerden het aanbod en de promoties van voedingsmiddelen in supermarkten en horecazaken om te kijken hoe makkelijk of moeilijk het is om gezond voedsel te kiezen. Van de gepromote etenswaren blijkt dat 80 procent niet in de Schijf van Vijf voorkomt.
"We hebben gekeken naar de folders van supermarkten en ook naar wat er op de kopse schappen en de impulsmeubels in de winkels staat. En naar wat er gepromoot wordt op bijvoorbeeld Instagram en in bushokjes", zegt onderzoeker Maartje Poelman, universitair docent consumptie en gezonde leefstijl aan Wageningen University.
Snoep, koek, alcohol, frisdranken, vlees en gevogelte worden het vaakst aangeboden in supermarkten en vormen samen 36 procent van het totale assortiment. Groente, fruit, peulvruchten, vis en eieren, productengroepen die wel als gezond worden aangemerkt, beslaan daarentegen 13 procent van het gehele aanbod.
Gezonder aanbod
De overheid heeft met het Nationaal Preventieakkoord van 2018 wel stappen gezet om het voedselaanbod gezonder te maken, maar tot nu wordt het beleid om dat ook daadwerkelijk te stimuleren nog niet geëvalueerd. Dat zou wel moeten, zeggen onderzoekers.
"Een van de doelen van dat akkoord is om obesitas terug te dringen. De consument moet verleid worden om gezonde keuzes te maken. Uit deze cijfers kun je concluderen dat dat nog niet is gelukt via het aanbod", aldus Poelman.
"De afgelopen jaren blijft de verhouding ongezond-gezond 80/20. Het is opmerkelijk dat de overheid aanmoedigt dat er gezonde keuzes worden gemaakt, maar dat dit niet wordt gefaciliteerd. Kijk daarom breder dan alleen naar de burgers. Er zijn afspraken gemaakt met de voedselindustrie en supermarkten, dat zou je moeten terugzien op de plek waar mensen keuzes maken."
Fastfoodketens
Ook in de horeca is het aanbod onverantwoord. 91 procent van wat daar op het menu staat, valt buiten de Schijf van Vijf. "We hebben gekeken naar het aanbod van de grotere koffie- en fastfoodketens, dat geeft wel een beperkt beeld van het hele horeca-aanbod. Maar we kijken naar het hele gerecht, de sauzen enzovoorts, en dan valt het al snel buiten de schijf."
De onderzoekers vinden het "een belangrijke stap" dat het ministerie van Volksgezondheid onderzoekt hoe gezond de voedselomgeving nu is en hoe de ontwikkelingen daarbinnen gevolgd en vastgelegd kunnen worden. "De bal ligt nu bij het ministerie, het te vormen kabinet en hopelijk worden de aanbevelingen meegenomen in een nieuw Preventieakkoord. Iedereen ziet dat monitoring essentieel is", aldus Poelman. Het huidige Preventieakkoord loopt tot 2023.
