Nationaal Preventieakkoord: iedereen moet gezonder gaan leven
Nederland moet gezonder worden, vindt staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid. "Roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik veroorzaken grote gezondheidsproblemen voor heel veel mensen." Hij sloot met zo'n zeventig maatschappelijke organisaties en bedrijven het Nationaal Preventieakkoord.
Doel van het akkoord is dat Nederlanders gezondere keuzes maken, waardoor ze minder ziek worden, minder zorg nodig hebben en het goede voorbeeld geven aan hun kinderen.
Die kinderen zullen, als het aan de ondertekenaars ligt, in 2040 "de geur van tabaksrook niet meer kennen" en het normaal vinden dat ze tot hun achttiende geen alcohol drinken. Er lopen in hun visie ook minder volwassenen rond met overgewicht en diabetes.
De tabaksindustrie zelf mocht niet aan tafel. De deelnemende partijen vinden dat niet meer dan logisch. "Wij, alle tekenende partijen, erkennen dat de tabaksindustrie nadrukkelijk geen partner is en kan zijn in het realiseren van een rookvrije generatie. De belangen van de tabaksindustrie staan immers fundamenteel tegenover die van de volksgezondheid."
Hier een overzicht van de belangrijkste maatregelen:
Roken
De algemene doelstelling is dat er in 2040 een rookvrije generatie is. Dat betekent dat op dat moment geen kind meer rookt of ooit nog zal gaan roken. Van de volwassenen rookt in 2040 nog maar 5 procent, zo is het streven. Daarvoor worden de volgende concrete maatregelen genomen:
- Prijs pakje sigaretten vanaf 2020 omhoog tot uiteindelijk 10 euro in 2023
- In 2020 sigaretten uit zicht in de supermarkten, in 2021 uit zicht bij alle andere winkels, ook reclame op de gevel verboden
- Vanaf 2022 zijn sigarettenautomaten verboden
- Vanaf 2020 neutrale verpakkingen, zoals in Australië
- Vanaf 2020 rookvrije schoolterreinen, kinderboerderijen, speeltuinen, sportverenigingen, ziekenhuizen, zorginstellingen, zwembaden en kinderopvanglocaties
- Wettelijk rookverbod wordt uitgebreid met e-sigaretten met en zonder nicotine
- Rookvrije zwangerschappen, aanstaande ouders motiveren om te stoppen
- Rookruimten in de horeca worden uiterlijk in 2022 gesloten
- De horeca wordt gestimuleerd om terrassen rookvrij te maken
- Toegankelijke stoppen-met-roken-zorg via huisartsen en zorgverzekeraars
Overgewicht
Overgewicht is volgens het akkoord een van de belangrijkste volksgezondheidsproblemen die er zijn. In 2017 had bijna de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht of obesitas. Maar het is een lastig om hier iets tegen te doen, omdat er veel factoren zijn die een rol spelen. Ook sociaaleconomische bijvoorbeeld; in bepaalde wijken is één op de drie kinderen te dik, terwijl dat in andere wijken één op twintig is. De deelnemers hebben de volgende maatregelen afgesproken:
- Meer voorlichting over de Schijf van Vijf (model voor gezond voedingspatroon)
- Supermarkten moeten klanten verleiden om de gezonde producten te kopen
- Scholing medewerkers versafdelingen over gezonde voeding
- Drinkwater moet gemakkelijker beschikbaar zijn. Meer watertappunten op scholen
- Afspraken maken over minder calorieën in producten:
- Suiker in suikerhoudende zuivelproducten moet 5 procent extra omlaag
- Koek, chocola en snoep moet in kleinere porties worden aangeboden
- Suikergehalte frisdranken moest al 15 procent omlaag, daar komt nog 10 procent bij - In 2020 hebben 950 sportkantines (de helft) een gezond aanbod
- Attractieparken gaan inzetten op een gezonder aanbod
- In 2025 is het voedingsaanbod in helft ziekenhuizen gezond, in 2030 in alle ziekenhuizen
- Lopen en fietsen naar werk of school wordt gestimuleerd
Problematisch Alcoholgebruik
De deelnemers aan het Preventieakkoord hebben besloten dat al het drankgebruik door jongeren onder de 18 jaar en door zwangere vrouwen als problematisch wordt gezien. Voor volwassen mannen zijn dat meer dan 21 glazen per week, of meer dan zes glazen per keer. Voor vrouwen liggen die aantallen lager, respectievelijk 14 en vier. De volgende maatregelen moeten hier een eind aan maken:
- Supermarkten mogen niet meer stunten met alcoholprijzen
- Inzetten van 17-jarige testkopers om de controle in winkels te testen
- Geen happy hours en meters bier meer in sportkantines, streven voor 2040
- Bij jeugdwedstrijden wordt geen alcohol geschonken in de kantine
- Voorlichting op scholen over alcoholgebruik door deskundige docenten en ouders daarbij betrekken
- De Nederlandse Brouwers gaan in overleg met studentenverenigingen
- Onderzoek naar invloed alcoholreclame op jongeren
- Afspraken maken met social media om alcoholreclame af te schermen voor jongeren
- Geen alcoholreclame langs sportvelden en minder bij grote sportevenementen
- Gesprekken door artsen en verloskundigen met zwangere vrouwen
- Cursussen voor iedereen die alcohol schenkt om te stoppen bij dronkenschap
