Staat wil geadopteerden uit Sri Lanka geen schadevergoeding betalen

De Nederlandse staat wil twaalf mensen die zijn geadopteerd uit Sri Lanka geen vergoeding betalen voor de kosten die ze hebben gemaakt bij het zoeken naar hun biologische ouders. De twaalf zien zichzelf als het slachtoffer van misstanden rondom het Nederlandse adoptiebureau Flash, dat bemiddelde bij hun adopties, en hebben de staat daarvoor aansprakelijk gesteld.

Ze stellen dat de overheid aanwijzingen had dat Flash zich schuldig maakte aan fraude en babyhandel, maar dat desondanks nooit is ingegrepen. Begin februari concludeerde een commissie onder leiding van Tjibbe Joustra al dat er in de jaren 1967-1997 veel misstanden zijn geweest bij adopties, maar dat de overheid zich daarbij passief opstelde en ernstig tekortschoot in haar rol als toezichthouder.

Op basis van dat kritische rapport schortte minister Dekker voor Rechtsbescherming de interlandelijke adopties met onmiddellijke ingang op. Voor advocaat Mark de Hek was het onderzoek aanleiding om namens de twaalf geadopteerden een schadeclaim neer te leggen bij de staat.

Maar die houdt dus vol dat niet is aangetoond dat bemiddeling door Flash had kunnen worden verboden. Evenmin staat vast dat er visa hadden kunnen worden geweigerd en ook is onvoldoende hard gemaakt dat Flash geen vergunning had mogen krijgen, vindt de overheid. Begin vorige maand wees de overheid ook al een schadeclaim af van mensen die uit Indonesië zijn geadopteerd.

Mensenhandel en fraude

De Hek stelt daartegenover dat uit correspondentie tussen de staat en Flash blijkt dat er wel degelijk is gedreigd om adoptieverzoeken via het bureau niet meer in behandeling te nemen, en dat de staat die dreigementen dus had kunnen waarmaken.

De overheid vindt verder dat de aansprakelijkheid niet kan worden gebaseerd op het rapport van de commissie-Joustra, omdat daar niks in staat over individuele zaken of claims. De geadopteerden hebben bij hun zoektocht geld uitgegeven aan onder meer reizen, dna-tests en mentale hulp. Voor ondersteuning moeten ze zich wenden tot een landelijk expertisecentrum voor adoptie dat naar aanleiding van de bevindingen van de commissie-Joustra wordt opgericht, maar die instelling gaat geen schadeposten vergoeden.

Nieuwsuur onderzocht voor een special wat er allemaal mis ging bij adopties uit landen als Bangladesh, India, Sri Lanka en Haïti:

Een ander argument dat de staat al langer aanvoert is dat Sri Lanka verantwoordelijk is voor de adoptieprocedures die daar bestonden. De Nederlandse overheid ging ervan uit dat de documenten die vanuit dat land werden aangeleverd inhoudelijk klopten.

Advocaat De Hek zegt echter dat er veel tegenstrijdigheden in die papieren stonden en dat er genoeg signalen waren over mensenhandel en fraude; die hadden in zijn ogen tot de conclusie moeten leiden dat vanuit Sri Lanka niet aan de voorwaarden voor adoptie is voldaan.

Zoektocht naar biologische ouders

Geadopteerden uit Sri Lanka zijn al jaren bezig met een zoektocht naar hun biologische ouders. In een aantal gevallen kwam naar voren dat degenen die daarvoor doorgingen, dat feitelijk niet zijn. Ook werd er gesjoemeld met namen en geboortedata, of werden bijvoorbeeld baby's als broertjes of zusjes of als tweeling ter adoptie aangeboden, terwijl ze dat niet waren.

Er bestond als het ware een handel in adoptiekinderen, waarbij het heel gebruikelijk was om documenten te vervalsen.