Nog één keer valt-ie bij z'n abonnees op de deurmat, maar daarna is het afgelopen met de Apple Daily. De Hongkongse krant, een van de weinige kritische media, stopt er morgen mee onder de druk van de Chinese overheid.
De directe aanleiding is de grote politie-inval op de tabloid vorige week. Arrestaties van meerdere journalisten van de krant, waaronder de hoofdredactie, volgden. Zij zijn aangeklaagd voor "samenzwering om de nationale veiligheid in gevaar te brengen".
Nog geen week na de inval maakt de krant bekend te stoppen "vanwege de huidige omstandigheden in Hongkong". Is dit het einde van de plaatselijke persvrijheid?
'Zeer bedreigende boodschap'
"Er is nog steeds een levendige pers in Hongkong. Er is nog altijd progressieve verslaggeving", zegt Eric Wishart, docent journalistiek op de universiteit in Hongkong, tevens een kennis van enkele (opgepakte) Apple Daily-journalisten. "Maar je kan niet ontkennen dat het verdwijnen van Apple Daily een zeer bedreigende boodschap aan de journalistiek is."
Een boodschap die niet uit de lucht kwam vallen. Sinds de hevige protesten van kritische burgers en het invoeren van de omstreden veiligheidswet in Hongkong vorig jaar, ligt de Apple Daily onder vuur. "Er zijn gemengde gevoelens over het verdwijnen van de krant: mensen zijn gechoqueerd over hoe snel het is gebeurd, maar aan de andere kant was dit onvermijdelijk. Veel mensen voelden aan dat de Apple Daily een belangrijk doelwit van de regering was."
Probeer je zo dicht mogelijk bij de 'rode lijn' te komen, of blijf je er tien meter achter?
De krant moedigt - in de ogen van de Chinese overheid - buitenlandse mogendheden aan om Hongkong en China sancties op te leggen. Dat zou in meer dan dertig artikelen zijn gebeurd. De overheid beoordeelt dat als het overtreden van de nationale veiligheidswet. Vandaag (donderdag) werd nog een columnist gearresteerd die wordt verdacht van 'samenzwering met buitenlandse krachten'.
Die nieuwe veiligheidswet is funest voor de journalistiek in Hongkong, merkt Wishart ook op de opleiding journalistiek. "Als je journalistiek studeert, leer je over de mediawetten. Maar met deze nieuwe wet is het niet geheel duidelijk wat we nou wel en niet mogen. De vraag is: wat doe je? Probeer je zo dicht mogelijk bij 'de rode lijn' te komen? Of blijf je voor de zekerheid tien meter erachter?"
Toch stemt de motivatie van een nieuwe generatie journalisten Wishart positief. "Er zijn geweldige jonge journalisten: ze zijn dapper en zullen niet zomaar hun mond houden. Deze situatie motiveert hen ook juist om op te staan en te strijden voor de persvrijheid."
