Vergoedingen voor trage asielprocedures verdwijnen

Het kabinet wil af van de vergoedingen die de overheid nu aan asielzoekers moet betalen vanwege te trage procedures. Staatssecretaris Broekers-Knol komt met een wetsvoorstel om de 'dwangsommen' voor langlopende asielzaken af te schaffen. Met een 'tijdelijke wet' wil ze dat dit zo snel mogelijk wordt geregeld. Broekers komt later met een meer definitieve oplossing.

De hoge kosten voor vertraagde asielzaken leidden vorige maand tot beroering in de Tweede Kamer. De IND heeft zes maanden de tijd om asielaanvragen te beoordelen. Als dat langer duurt, kan een asielzoeker een vergoeding eisen voor elke dag extra vertraging. Vorige maand werd duidelijk dat de overheid hier veel meer aan kwijt is dan eerder werd gedacht. Broekers erkende in de Kamer dat de dwangsommen voor de staat kunnen oplopen tot 1 miljoen euro per week.

De Kamer reageerde geschrokken en vroeg de staatssecretaris met een oplossing te komen. Broekers zei toen dat ze er wel naar zou kijken, maar dat dat niet zo maar even is geregeld. Nu komt ze dus met een wetsvoorstel: "De dwangsommen brengen enorme kosten met zich. En als er morgen een vluchtelingencrisis is, weet je gewoon dat we dat niet in een keer aankunnen. Binnen de kortste keren loop je dan weer tegen dwangsommen op. Dat werkt averechts", zegt de staatssecretaris.

De PVV diende overigens eerder ook een initiatiefwet in om van de vergoedingen af te komen.

Advocaat vanaf begin procedure gratis

Broekers benadrukt dat het ook zonder dwangsommen van belang blijft dat aanvragen op tijd worden behandeld. Er is een taskforce ingesteld om de achterstanden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) weg te werken. Het is de bedoeling dat die taskforce nog dit jaar 14.000 zaken afhandelt, waarvoor een dwangsom geldt of dreigt. "Hiervoor worden onorthodoxe maatregelen niet geschuwd", zegt de staatssecretaris.

Om de "balans in de rechtsbescherming" in evenwicht te houden, kunnen asielzoekers vanaf het begin van de procedure gratis een advocaat blijven raadplegen. Het kabinet was eerst van plan voortaan alleen nog een advocaat toe te wijzen vanaf het moment dat de IND een asielverzoek afwijst. Dat plan is nu van de baan.