Dit zijn de Janjaweed, de vrees van Sudanese demonstranten
Gewapende mannen in uniformen die plunderen, mensen doodschieten en zelfs verkrachten op straat. Ze komen voor in ooggetuigenverslagen van het geweld tegen demonstranten in de Sudanese hoofdstad deze week. De ooggetuigen wijzen vooral de beruchte Janjaweed aan als daders. "Een militie waar iedereen doodsbang voor is", zegt correspondent Koert Lindijer.
In het verleden maakte de Janjaweed zich volgens mensenrechtenorganisaties al op grote schaal schuldig aan moord, marteling en verkrachting in Darfur. En nu is deze tribale militie waarschijnlijk ingezet als ordehandhaver in Khartoem. Onder de neutrale naam Rapid Support Force (RSF).
Bij het geweld tegen de demonstranten in Khartoem zijn deze week naar schatting honderd mensen gedood. De demonstranten eisen dat de legerleiding de macht overdraagt aan een burgerregering. Ook de oppositie wil dat de macht wordt overgedragen aan de bevolking en roept op tot burgerlijke ongehoorzaamheid.
Op deze beelden is te zien dat de demonstranten maandag onder vuur werden genomen:
Naar schatting zo'n 10.000 tot 15.000 RSF-strijders met pantservoertuigen zijn actief in en rondom de hoofdstad. Hun generaal Hemedti trekt steeds meer de macht naar zich toe, gesteund door een aantal golfstaten.
Het lijkt momenteel op een interne machtsstrijd tussen de drie belangrijkste strijdkrachten: de RSF, het leger en de veiligheidsdiensten. Volgens Sudan-analist en activist Eric Reeves, die verbonden is aan Harvard University, is generaal Hemedti in staat een burgeroorlog te beginnen. "De generaals hebben een monster gecreëerd en weten niet hoe ze het moeten beheersen of vernietigen."
Wie zijn de Janjaweed?
De Janjaweed bestaat uit jongemannen die voornamelijk afkomstig zijn uit Darfur. Boerenjongens uit afgelegen gebieden die geronseld zijn om te strijden voor de belangen van hun stam. "Opgeleid worden ze niet", zegt Reeves. Ook een gemeenschappelijke ideologie ontbreekt volgens hem. De strijders krijgen wapens, bevelen en gaan aan de slag.
De in kaki-camouflage gehulde paramilitairen behoorden tot een privéleger voor de afgezette president Bashir. Het was een van de vele gewapende groepen die hij heeft ingezet tijdens het conflict in Darfur, waarbij sinds 2003 volgens de VN 300.000 mensen zijn omgekomen.
Maar de groep houdt mogelijk ook migranten tegen. De EU betaalde de regio, inclusief Sudan, miljoenen om de migrantenstroom naar Europa te beperken. "Het is heel goed mogelijk dat een groot deel van dat geld naar de leider van Janjaweed is gegaan", zegt correspondent Lindijer. Want de militie is sinds 2015 officieel onderdeel van de Sudanese strijdkrachten.
Wie is de leider?
De leider is generaal Mohamed Hamdan Dagalo, met de bijnaam Hemedti. Volgens verschillende media probeert hij in Sudan de macht te grijpen. Zelf ontkent hij dat. "We zijn de bewakers van de revolutie in de afwezigheid van een regering", zei hij woensdag volgens nieuwszender Aljazeera. De generaal zegt dat er een onderzoek komt naar het bloedbad in Khartoem.
De oppositiegroepen zeggen dat ze het vertrouwen hebben verloren in de militaire leiders. Hemedti is, behalve RSF-leider, de op-een-na hoogste man van de militaire raad.
De 44-jarige commandant is al sinds de beginjaren actief binnen Janjaweed. Hij was eerst kamelenhandelaar en na zijn aansluiting klom hij op van strijder tot de onbetwiste leider, schrijft The Tahrir Institute for Middle East Policy.
Onder Hemedti's leiding werd de RSF ook in het buitenland ingezet. In Jemen vechten naar schatting zo'n 14.000 Sudanezen aan de zijde van Saudi-Arabië. Dat zijn voornamelijk RSF-strijders, die vechten tegen de Houthi-rebellen. In ruil daarvoor kan de generaal rekenen op steun van de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman.
Vorige week was Hemedti te gast bij de Saudische kroonprins. De Verenigde Arabische Emiraten en Saudi-Arabië hebben 3 miljard dollar steun toegezegd. "Het is geen toeval dat nog geen week na Hemedti's bezoekje aan de golfstaten de boel in Khartoem escaleerde", zegt Sudan-deskundige Reeves.
Behalve de twee golfstaten steunt ook Egypte de militaire raad van Sudan. Volgens analisten doen deze landen dat omdat ze tegen hervormingen onder leiding van de Sudanese oppositie zijn. En als krachtig signaal tegen eventuele opstandelingen in eigen land.
De demonstranten in Sudan zijn voorlopig niet van plan de strijd op te geven. Ze zeggen door te gaan met hun acties totdat de macht wordt overgedragen aan het volk. De grote vraag is wat het antwoord van de strijdkrachten wordt.
