Vandaag publiceerde Nieuwsuur een aantal feiten rondom het klimaatdebat. Daarin wordt onder meer verwezen naar onderzoek waaruit blijkt dat 97 procent van de wetenschappers het erover eens is dat klimaatverandering wordt veroorzaakt door de mens.
Volgens sommige critici klopt dit cijfer niet. Zo verwijst Thierry Baudet in een tweet naar een artikel dat eerder verscheen op Forbes waarin een onderzoek naar de consensus onder wetenschappers wordt betwist.
Hoe zit dit precies?
Het artikel waar Baudet naar verwijst, heeft kritiek op een onderzoek van de Australische onderzoeker John Cook. Cook deed in 2013 met acht andere collega's onderzoek naar het thema door 11.944 artikelen in 'peer-reviewed' tijdschriften (dus met een kwaliteitstoets door collega-wetenschappers) te bekijken waarin in de samenvatting de termen 'klimaatverandering' of 'opwarming van de aarde' (global climate changeof global warming) voorkomen. Hij wilde bekijken of je daar een standpunt uit kon halen over de invloed van de mens op het klimaat.
Cook en zijn collega's constateerden dat in zo'n 8000 van de genoemde onderzoeken geen expliciet standpunt werd ingenomen over of klimaatopwarming door de mens veroorzaakt wordt; van de overige 4000 onderzoeken, benoemt 97 procent dat klimaatopwarming door de mens komt.
Volgens klimaatwetenschapper Bart Verheggen, die in Nederland onderzoek deed naar dit thema, is het niet zo gek dat veel artikelen geen expliciet standpunt innemen over de invloed van de mens op het klimaat. Die studies gaan volgens Verheggen simpelweg niet over de vraag wat voor invloed mensen op het klimaat hebben. "Als je naar een ander vakgebied kijkt, bijvoorbeeld biologie, zeggen ook heel weinig wetenschappers in hun onderzoek expliciet dat ze geloven in de evolutietheorie. Dat betekent niet dat ze daar niet in geloven, ze onderzoeken gewoon iets anders."
Factcheck NRC Handelsblad
Bovendien komt de genoemde 97 procent komt niet alleen naar voren in het onderzoek van Cook, maar ook in verschillende andere wetenschappelijke onderzoeken. Uit de verscheidenheid aan studies komt ook naar voren dat de mate van overeenstemming sterker is onder groepen met meer relevante expertise. Zo is de consensus hoger onder publicerende klimaatwetenschappers dan onder aardwetenschappers in het algemeen.
Baudet is niet de eerste Nederlandse politicus die de conclusies uit onderzoek van Cook betwist. Eerder zei PVV-leider Geert Wilders in een debat dat 'tweederde van de klimaatwetenschappers geen standpunt heeft over schadelijkheid van CO2'. NRC Handelsblad deed een factcheck naar deze uitspraak van Wilders.
De NRC schrijft: "Volgens Wilders concludeert Cook dat een derde (32,6 procent) van alle wetenschappers de invloed van de mens op het klimaat onderschrijft en dat twee derde geen standpunt inneemt. Maar dat is helemaal niet wat Cook en de zijnen schrijven. Zij onderzochten of ze zo'n standpunt konden halen uit de samenvatting."
En: "Een wetenschapper die bijvoorbeeld onderzoek doet naar wat de temperatuurstijging in het Arctisch gebied betekent voor ijsberen, kan heel goed overtuigd zijn van de menselijke invloed op het klimaat, zonder dat te benoemen. Dat is helemaal niet vreemd", schrijft Cook in een reactie per e-mail: "Je verwacht toch ook niet van moderne astronomen dat ze in hun artikelen telkens uitleggen dat de aarde om de zon draait."
