"Als spermadonor ben je echt niet zó belangrijk. Die kinderen willen je gewoon een keer in je ogen kijken, dat is alles. Het is een enorme misvatting dat donorkinderen allemaal een vaderfiguur zoeken." Spermadonor Teun Jansen reageert op het nieuws dat minister Hugo de Jonge traceerbare spermadonoren alsnog de kans geeft om de anonimiteit in te gaan. "Ik vind dit echt vreselijk."
Afgelopen maandag meldde Nieuwsuur dat minister De Jonge nieuwe afspraken heeft gemaakt over het benaderen van spermadonoren. Daaruit blijkt dat donoren die tot nu toe traceerbaar waren voor kinderen, er nu alsnog voor kunnen kiezen om anoniem te worden. Het gaat hier om donoren van voor 2004, toen een nieuwe wet in ging die anoniem doneren verbood.
Ook Helena en Erwin kozen voor een niet-anonieme donor zodat hun dochter hem zou kunnen traceren na haar 16e verjaardag. Maar die donor blijkt nu zijn status alsnog te hebben veranderd naar anoniem, vanwege veranderende privé-omstandigheden. De brief daarover kwam als een verrassing. "Onze dochter was alleen thuis op dat moment. En ze heeft de brief opengemaakt en is gaan lezen. Toen raakte ze toch wel enigszins in paniek."
Spermadonor Jansen snapt niets van de afweging van de donor die nu anoniem wil blijven. "Het beroep dat kinderen op een donor zullen doen is echt minimaal, ze willen gewoon weten wie het is en waar hij woont. Andere privé-omstandigheden staan in geen verhouding tot het recht van kinderen om te weten van wie ze afstammen." Jansen heeft zelf inmiddels contact met drie donorkinderen.
Een toenemend aantal spermadonoren schrijft zich de laatste jaren in bij de speciale dna-databank van de organisatie FIOM. Sinds de uitzending van Nieuwsuur afgelopen maandag, hebben zich zes nieuwe donoren ingeschreven. Ook donorkinderen kunnen zich inschrijven om hun donor te traceren. Inmiddels zitten er zo'n 600 donoren in de databank van FIOM. Er zijn ongeveer tien gevallen bekend van Nederlandse donoren die eerder traceerbaar waren, maar hun status nu hebben gewijzigd naar anoniem.
Recht op informatie
De spermadonoren die zich tussen 2015 en 2017 inschreven bij FIOM werd gevraagd naar hun motivatie. De meeste donoren deden dit om kinderen tegemoet te komen. Ze vinden dat die recht hebben op informatie over hun donorvader, om vragen te stellen en de donor te ontmoeten. Ongeveer 45 procent van de donoren had een meer egoïstische reden: zij wilden zelf graag weten hoeveel kinderen er waren verwekt en hoe het met hen ging.
De onderzoekers van FIOM constateren dat om meer donoren te bewegen zich in te schrijven zij gewezen moeten worden op de problemen die donorkinderen kunnen ervaren met het gebrek aan kennis over hun afkomst. Ook moeten zorgen en vragen van donoren goed besproken worden.
Ook spermadonor Teun Jansen pleit voor betere voorlichting aan spermadonoren over wat er van hen wordt verwacht. "Je kan ook van tevoren aangeven wat je precies wil qua contact. Ik vraag me af of die opties wel worden besproken."
