'Kabinet gaat 'Urgenda-klimaatdoelen' voor 2020 niet halen'

Het kabinet gaat ervan uit dat de door de rechter opgelegde klimaatdoelen in de Urgenda-rechtszaak niet gehaald gaan worden. Dat zeggen bronnen rond het kabinet tegen Nieuwsuur.

Politiek verslaggever Arjan Noorlander: "Van de regeringspartijen geven VVD en CDA wel toe dat het eigenlijk niet haalbaar is. D66 en ChristenUnie zeggen hardop: 'laten we toch ons best doen'. Maar als je ze diep in de ogen kijkt geven ook zij toe dat het zo'n grote opgave is, dat die niet haalbaar is."

De leden van het kabinet willen ook nog niet hardop zeggen dat de doelen niet gehaald worden. Maar D66-staatssecretaris Van Veldhoven laat wel doorschemeren dat het lastig wordt, vooral toen maandag bleek dat het kabinet de CO2-uitstoot met 9 megaton meer moet terugbrengen dan gedacht. Van Veldhoven: "We dachten dat dit 4 megaton zou zijn, nu wordt het wel heel moeilijk om dit binnen een jaar allemaal te halen."

Politieke wil

De politieke wil binnen de regeringscoalitie ontbreekt eigenlijk ook een beetje, zegt Arjan Noorlander. "Het is voor een deel onvermogen, omdat het kabinet de afgelopen jaren al veel meer had kunnen doen. Maar ze vinden het ook gewoon een te grote politieke last. Ze willen liever met de langere termijn aan de slag, dat zijn de maatregelen die in het Klimaatakkoord komen te staan."

Toch kan de staat niet zomaar zeggen dat een uitspraak van de rechter niet zal worden uitgevoerd, vindt D66-Kamerlid Sienot. Hij vindt dat het streven moet blijven om de doelstelling te halen van 25 procent minder uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990. "Daar is alles op gericht."

GroenLinks en SP verwijten het kabinet niet eerder te hebben ingegrepen. Maar het simpel verhogen van de energierekening, daar zien zij ook niets in. In feite verloopt de politieke discussie over de klimaatmaatregelen die genomen moeten worden op basis van de Urgenda-uitspraak hetzelfde als over het concept-klimaatakkoord. Bij wie komt de rekening te liggen? En hoe worden de lasten zo eerlijk mogelijk verdeeld over burgers en bedrijfsleven?

Mega-investering

Noorlander: "Als de Urgenda-doelen gehaald moeten worden, dan gaat het om een mega-investering van miljarden. Het kabinet zegt dat dat veel te veel is en dat ze dat gewoon niet gaan redden. En de coalitiepartijen leggen zich daar eigenlijk al bij neer."

Het kabinet heeft verschillende mogelijkheden om de CO2-uitstoot te verminderen, maar die zijn niet allemaal aantrekkelijk. Of ze kosten veel geld, bijvoorbeeld het versneld sluiten van kolencentrales. Of ze kunnen vervelend zijn voor burgers, zoals autoloze zondagen. Het kabinet is bang dat daardoor het draagvlak bij burgers voor toekomstige klimaatmaatregelen verdwijnt.

Leefbare aarde

Duurzaamheidsorganisatie Urgenda heeft al aangegeven het kabinet te zullen houden aan de rechterlijke uitspraak. "We zijn geen bananenrepubliek, we zijn een rechtsstaat", zegt directeur Marjan Minnesma. Er is volgens haar geen tijd meer om opties van de hand te wijzen omdat ze politiek te gevoelig liggen. "Dat de ene partij dit niet leuk vindt en de ander dat niet: het gaat hier niet om leuk. Het gaat om een leefbare aarde."

Ondertussen legt het kabinet zich niet bij uitspraken van de rechtbank en het hof in de Urgenda-zaak neer en gaat in cassatie, de laatste mogelijkheid om een gerechtelijke uitspraak aan te vechten. Minister Wiebes zei daar over: "We willen in hoogste instantie weten of de rechter op de stoel van de politiek kan gaan zitten." Die zaak bij de Hoge Raad begint eind dit jaar.