Iedereen snakt naar einde burgeroorlog, maar akkoord Jemen nog ver weg
In Genève moet vandaag voor het eerst in twee jaar worden onderhandeld tussen de strijdende partijen in Jemen. De gesprekken, onder leiding van de Verenigde Naties, vormen een klein lichtpuntje in de humanitaire crisis in het land.
De onderhandelingen van twee jaar geleden in Koeweit, een jaar nadat het conflict in maart 2015 was ontbrand, liepen uit op een fiasco. In 2015 was er in Genève al vergeefs onderhandeld. Ook deze keer is er weinig hoop op een vredesakkoord.
"Voorlopig willen de partijen niet eens met elkaar in één ruimte zijn", zegt correspondent Marcel van der Steen in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is de bedoeling dat aan de ene kant van de tafel de Jemenitische regering komt te zitten en aan de andere kant een vertegenwoordiger van de Houthi's."
De Jemenitische regering krijgt militaire steun van een coalitie onder leiding van Saudi-Arabië, die weer wordt gesteund door enkele westerse landen. De Houthi-rebellen in het noorden het land, worden gesteund door Iran.
'Gesprekken pas morgen'
"Gisteren is de Houthi-delegatie helemaal niet naar Genève vertrokken", merkt Van der Steen op. VN-onderhandelaar Griffiths heeft desondanks goede hoop dat hij de partijen om de tafel krijgt voor de driedaagse ontmoeting. "Maar de kans is groot dat de gesprekken niet vandaag beginnen, maar pas morgen", zegt Van der Steen.
Het is onduidelijk waarom de delegatie niet op tijd naar Zwitserland is vertrokken. "De Houthi's zouden extra eisen hebben gesteld over het vervoeren van gewonden van Sanaa naar Oman. Een andere reden zou zijn dat de coalitie geen toestemming heeft gegeven. Wie er ook dwarsligt: dit kun je zien als een voorproefje voor de onderhandelingen."
Waarom nu?
Waarom wordt er na twee jaar radiostilte mogelijk nu wel onderhandeld en wat ligt er op tafel? "Het doel van de VN en de internationale gemeenschap is dat er vrede komt in Jemen", zegt Van der Steen. "Deze gesprekken zijn dan ook voor een groot deel te danken aan de internationale druk die is uitgeoefend. Jemen was een vergeten conflict, maar de laatste tijd is er steeds meer aandacht voor."
Dat komt vooral door het nieuws over een bombardement op een schoolbus, waarbij vorige maand tientallen kinderen omkwamen. Saudi-Arabië erkende dat de aanval militair niet gerechtvaardigd was.
Het incident leidde tot internationale verontwaardiging. In Jemen gingen mensen de straat op om te protesteren tegen Saudi-Arabië. Gisteren werd er in de noordelijke provincie Saada opnieuw gedemonstreerd. "Saudi-Arabië staat ook onder druk van zijn westerse bondgenoten, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk."
Bovendien verkeren de Houthi's militair gezien in een steeds penibeler situatie, wat onderhandelen aantrekkelijker maakt. "Kustplaats Hodeida was lange tijd in handen van de rebellen, maar die stad is grotendeels heroverd door het coalitieleger. Door dat verlies hebben ze de haven niet meer in handen, waardoor er steeds minder aanvoer is van voedsel en medicijnen is naar hoofdstad Sanaa."
Toch verwacht Van der Steen de komende dagen zeker geen vredesovereenkomst. "Zolang beide partijen niet eens in één ruimte willen zijn, is het niet veel meer dan aftasten."
