Het vulkaan-observatorium op Hawaï heeft het Volcanoes National Park tot nader order gesloten. De risico's van de uitbarstingen van vulkaan Kilauea zijn te groot. "En het ziet er niet naar uit dat het binnenkort is afgelopen."
Experts vrezen dat de vulkaan keien zo groot als koelkasten in de lucht kan gooien. "Niemand wil bedolven worden door iets dat tien ton weegt en er met 193 km per uur uitgespuugd wordt", zegt Charles Mandeville, vulkaancoördinator op Hawaï.
"Het lijkt op dit moment misschien rustig, maar dat is het helemaal niet", aldus KNMI-vulkanoloog Elske de Zeeuw - van Dalfsen. "Ten oosten van de zone waar de lava naar buiten komt, zijn op dit moment veel aardbevingen. En er is nog een ander type meting: we zien dat de aarde uit elkaar wordt gedrukt. Dat betekent dat er daar nog veel materiaal naar boven gaat komen."
Lavameer
Wat de uitbarstingen van vulkaan Kilauea (Haïtiaans voor uitspuwen) zo bijzonder maakt, is dat de lava omhoog komt in een gebied veertig kilometer weg van de top van de vulkaan. "De vulkaan heeft behalve een krater ook twee ondergrondse armen. De magmastromen kunnen zich dus ondergronds bewegen", zegt De Zeeuw - van Dalfsen.
"In de vulkaan was een lavameer, opeengehoopt in de vulkaankrater, bijna tot aan de oppervlakte. Dus dat kon je goed zien. Dat lavameer is 290 meter gedaald. Al die lava is ondergronds verdwenen richting het oosten. En dat komt naar boven op een zwakke plek. De vraag was alleen waar."
Volgens de vulkanoloog weten mensen die er wonen wat er kan gebeuren. "Ze weten natuurlijk dat ze op een vulkaan wonen. Letterlijk. En dat wordt al op school uitgelegd. Ook alle maatregelen. Men weet het gewoon en accepteert de uitbarstingen. Maar niemand kijkt graag toe hoe zijn huis afbrandt."
Een deel van de bevolking gelooft in Pele - de godin van het vuur - en brengen ook offers om Pele te vragen de uitbarsting te stoppen.
Uit de vulkaan komt behalve lava ook het giftige gas zwaveldioxide, dat een sterke geur van rotte eieren verspreidt. Inwoners zijn ook daarvoor gewaarschuwd. Het is vooral schadelijk voor ouderen, kinderen en mensen met ademhalingsproblemen. Sinds de eerste uitbarstingen ruim een week geleden zijn al 36 huizen en gebouwen vernield en hebben tweeduizend mensen hun huizen verlaten.
Godin Pele
Half april ontdekten vulkanologen dat er steeds nieuwe scheuren in de berg ontstaan, waardoor er uit verschillende kraters lava stroomt die soms negentig meter de lucht in spuit. Geologen rapporteren harde knallen en dreunende geluiden. Ook zijn er regelmatig aardbevingen. "Er ontstaat een klein scheurtje en dat scheurtje breidt zich uit tot een grotere spleet en daar komt de lava door naar boven", zegt De Zeeuw - van Dalfsen.
De Kilauea is over het algemeen niet erg actief, maar spuwt al sinds 1983 lava. Deskundigen vergelijken de huidige situatie met 1955, toen de vulkaan 88 dagen lang lava spuwde en 400 hectare grond met lava bedekte. Volgens een oud volksgeloof zou de godin Pele in de berg wonen.
"Een deel van de bevolking gelooft in Pele - de godin van het vuur - en brengen ook offers om Pele te vragen de uitbarsting te stoppen en hun huis te sparen. Offers als theebladeren, die steken ze in de grond. Er worden geen kinderen geofferd hoor."
