Saudische kroonprins bespreekt handel, wapens en kernenergie in VS

De Saudische kroonprins is voor het eerst op staatsbezoek bij zijn belangrijkste bondgenoot in het Westen, de VS. Het is een bezoek van ruim twee weken en dat zegt wat over de omvang en het gewicht van Mohammed bin Salmans agenda in Amerika.

Het draait om handel, investeringen en militaire steun. De kroonprins, feitelijk de nieuwe leider van Saudi-Arabië, en president Trump werden het eens over een defensiedeal ter waarde van een miljard dollar. Het gaat om de aankoop van 6700 anti-tankraketten en een onderhoudspakket voor tanks en helikopters.

"Saudi-Arabië is de belangrijkste militaire bondgenoot van de VS in het Midden-Oosten", zegt correspondent Marcel van der Steen. "Met als gezamenlijke vijand Iran." Het soennitische koninkrijk en het sjiitische Iran zijn de twee grootmachten van de regio.

De oorlog in Jemen is een bloedig voorbeeld van de rivaliteit tussen de twee landen. "Een coalitie onder leiding van de Saudi's strijdt met Britse en Amerikaanse wapens tegen de door Iran gesteunde Houthi-rebellen." De strijd wordt vooral gevoerd in Jemen, waar Saudi-Arabië luchtaanvallen uitvoert. Maar afgelopen nacht was er bijvoorbeeld ook een dodelijke raketaanval op de Saudische hoofdstad Riyad.

De burgeroorlog in het zuidelijke buurland duurt inmiddels drie jaar. Unicef luidde gisteren de noodklok over de humanitaire ramp, precies tijdens Bin Salmans staatsbezoek. Ook vanuit de VS was er kritiek op de hoofdrol die zijn land speelt in het conflict. "Maar het Witte Huis blijft de Saudi's steunen, omdat de oorlog in Jemen eigenlijk een strijd tegen Iran is", zegt Van der Steen.

Vrees voor nucleaire wapenwedloop

De zogenoemde atoomdeal met Iran staat vanuit de VS steeds meer onder druk. Deze afspraak is dat Iran zijn kernprogramma stil heeft gelegd in ruil voor minder sancties. Maar Trumps nieuwe veiligheidsadviseur Bolton én de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Pompeo zijn fel tegenstander van deze afspraak. Evenals president Trump zelf.

"Er wordt gevreesd dat het einde van dit akkoord een nucleaire wapenwedloop veroorzaakt in het Midden Oosten. Daarom is het voor de VS en Saudi-Arabië belangrijk een goede relatie te behouden." Want Saudi-Arabië heeft, net als grootmacht Iran, nucleaire ambities. Bin Salman wil zestien kerncentrales bouwen, met behulp van de VS. Met de oog op een mogelijke wapenwedloop is het voor Amerika cruciaal hier nauw bij betrokken te zijn, zegt Van der Steen.

Behalve deze militair-strategische agenda is Bin Salman ook in de VS met het oog op zijn hervormingen. "Bin Salman wil vooral geld voor zijn ambitieuze plan om de economie van zijn land te moderniseren", zegt Van der Steen. De Saudische economie draait nog grotendeels op de handel in olie en de kroonprins wil zijn land daar minder afhankelijk van maken. Daarom bezocht hij onder meer de grote techbedrijven in Californië en de top van het New Yorkse zakenleven op Wall Street.

De kroonprins is druk op zoek naar buitenlandse investeerders. Hij wil af van het conservatieve imago van zijn koninkrijk. "Bin Salman schetst een soort droombeeld van een moderne economie", zegt Van der Steen. En dat gaat gepaard met een gematigde islam."