Meer nieuwe huizen gebouwd, maar krapte op woningmarkt blijft

Sinds 2009 werden in Nederland niet zoveel huizen gebouwd als in het afgelopen jaar, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat lijkt goed nieuws voor de oververhitte woningmarkt, maar lost het de problemen op?

"Het is helaas niet voldoende", zegt Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is gelukkig een lichte stijging, maar dat mag ook wel gezien de krapte op de woningmarkt."

Er kwamen in 2017 62.000 nieuwe woningen bij. Het gemiddeld aantal nieuwe woningen lag daarmee nog altijd zo'n 20 procent lager dan voor de crisis; tussen 2000 en 2009 werden jaarlijks gemiddeld ruim 76.000 woningen gebouwd. "De laatste jaren werden aanzienlijk minder huizen gebouwd. Jaarlijks tussen de 45.000 en 55.000", zegt Boelbouwer.

Dat was bij lange na niet genoeg om te voldoen aan de vraag. Zo groeide de bevolking alleen al in 2017 met 100.000 mensen. De groei werd met name veroorzaakt door immigratie. Vooral veel arbeidsmigranten kwamen naar Nederland om personeelstekorten in meerdere sectoren op te lossen. Al die nieuwkomers moeten natuurlijk ook ergens wonen.

Tekort aan ruimte en bouwbedrijven

Waarom is er de afgelopen jaren dan niet massaal gebouwd? "Het tekort aan ruimte in de Randstad, waar de nood het hoogst is, is een probleem", zegt Boelhouwer. "In het verleden zijn er Vinex-locaties gebouwd, zoals de wijk IJburg in Amsterdam en Leidsche Rijn in Utrecht. Die zijn bijna allemaal klaar."

Makelaarsvereniging NVM pleitte onlangs voor 80.000 nieuwe woningen per jaar, waarvan 60.000 koopwoningen. De NVM verwacht dit jaar een piektekort van 200.000 huizen.

"Buiten de Randstad wordt flink gebouwd, terwijl er juist in de Randstad behoefte is aan veel meer woningen", zegt Boelhouwer. Vooral in Flevoland groeide de woningvoorraad sterk; met 1,4 procent.

Volgens Boelhouwer is het goed dat momenteel ook veel binnen de stad wordt gebouwd, zoals bijvoorbeeld bij het herstructureren van bedrijventerreinen. Toch kent ook die methode zijn beperkingen: "Het is duur en kost veel tijd. Ook kunnen op die manier maar een beperkt aantal woningen worden gerealiseerd."

Een ander probleem is dat bouwbedrijven de vraag naar woningen niet aankunnen. "Tijdens de crisis zijn veel bedrijven failliet gegaan en bouwvakkers werkloos geraakt. Die capaciteit heb je niet 1,2,3 terug."

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) meldde vorige maand dat er tot 2022 55.000 nieuwe werknemers nodig zijn in de bouw. De vraag naar arbeid kan volgens het EIB op korte termijn niet worden opgevangen door werklozen en buitenlandse werknemers.

Problemen voorlopig niet voorbij

Het einde van de problemen op de woningmarkt is voorlopig dan ook niet in zicht, waarschuwt Boelhouwer. "Het wordt nog ernstiger als we de komende jaren geen nieuwe locaties gaan benoemen. Daarom moet er nu actie worden ondernomen, anders zijn we over vier of vijf jaar nog veel verder van huis."

Een advies voor woningzoekenden: "Als je in grote steden als Utrecht of Den Haag zoekt moet je je afvragen of je daar per se wilt wonen. Onder jongeren zie je verder dat velen gaan samenwonen. En als je jong bent: schrijf je in voor een sociale huurwoning."