Weer een maatregel tegen Airbnb, heeft dat zin?

• Guus Dietvorst

  redacteur Online

Lawaaiige rolkoffers, wietlucht en braaksel in portieken. Dat Airbnb overlast geeft, staat voor veel mensen in grote steden vast. Er zijn daarom al veel maatregelen genomen. In Amsterdam geldt bijvoorbeeld een maximale verhuurperiode van 60 dagen en een meldplicht voor verhuurders.

Vandaag kwam de PvdA in Amsterdam met een nieuw idee: geen verhuur meer van hele woningen. Op Airbnb zouden alleen nog kamers mogen worden aangeboden. Het idee is dat er dan minder overlast is, omdat de eigenaar een oogje in het zeil houdt. Maar hebben al die regels zin? Wordt Amsterdam er leefbaarder door?

"Restricties op verhuur via Airbnb leiden natuurlijk tot minder toeristen", stelt hoogleraar innovatiestudies Koen Frenken. "Maar verreweg de meeste overnachtingen zijn in hotels. Dus daar komt een groot deel van de drukte vandaan. En van Nederlandse dagjesmensen, die helemaal niet overnachten in de hoofdstad."

Toch denkt de wethouder van Wonen, de SP'er Laurens Ivens, dat maatregelen tegen Airbnb bijdragen aan de leefbaarheid. "Op een gegeven moment is er niks meer te boeken. Dan komen toeristen in de regio terecht en zijn ze dus minder aanwezig in het centrum. Dan wordt de overlast ook minder."

Maar boeken toeristen dan niet gewoon een hotelkamer in de binnenstad in plaats van een Airbnb'tje? "Nee", zegt Ivens. "Want de bezettingsgraad in Amsterdam is heel hoog, dus de hotels zitten vaak vol." Er zijn al maatregelen genomen om de groei van het aantal hotels tegen te gaan. Plannen voor nieuwe hotels worden sinds dit jaar niet meer in behandeling genomen, alleen plannen die er al lagen worden nog gerealiseerd.

Veelgehoorde kritiek op de maatregelen tegen Airbnb is dat de overheid een sympathiek 'deel-idee' wil beknotten. Het bedrijf zelf noemt het teleurstellend dat "men voorstelt de financiële belangen van grote hotels voorrang te geven op die van Amsterdamse gezinnen die hun woning zo nu en dan delen". Airbnb stelt dat vakantieverhuur via de verhuursite zo'n 125 miljoen euro heeft opgeleverd voor huishoudens in de hoofdstad.

Maar het beeld van een klein en onschuldig bedrijf dat een bijdrage levert aan de deeleconomie klopt niet helemaal, zegt hoogleraar Frenken. "Airbnb is big business. Veel huisjesmelkers die permanent verhuren verdienen er goed aan. Alleen als reguliere bewoners af en toe hun eigen huis verhuren, is er sprake van deeleconomie in de zin van het beter benutten van goederen."

Bovendien maakt het bedrijf zelf veel winst: vorig jaar werd naar schatting zo'n 900 miljoen dollar verdiend.

Gesprekken en verbinding

"Dit is geen strijd tegen de deeleconomie, maar tegen de traditionele economie", zegt de wethouder Ivens. "En dat is jammer, want het had ook heel mooi kunnen uitpakken." In veel gevallen kan de deeleconomie bijdragen aan ons leven, denkt Frenken. "Veel van die ideeën zijn goed voor de sociale cohesie. Kijk naar apps waarmee je dingen van elkaar kunt lenen. Daardoor ontstaan gesprekken en verbinding."

Die verbinding wordt steeds minder in de Amsterdamse binnenstad en dat komt door het toerisme. "Het is steeds minder een woonwijk", zegt de hoogleraar. "Mensen op straat en die er wonen of slapen hebben over het algemeen weinig binding met de omgeving."

Toch moeten we niet te negatief doen over toeristen. Frenken weet een aantal voordelen voor de stad. "Het wordt ook drukker in de wijken rond het centrum. Goed voor werkgelegenheid en spreiding van de drukte."

Overigens is er een kans dat de drukte in Amsterdam sowieso niet veel erger wordt. In de eerste helft van het jaar stokte de groei van de verhuur via Airbnb. En begin vorige maand maakte de hoofdstad bekend dat nieuwe toeristenwinkels niet welkom zijn in het centrum.