Waarom de Nederlandse economie maar doorgroeit

• 

  André Meinema

  verslaggever Economie

De Nederlandse economie groeit lekker door, al bijna vier jaar op rij. De groei is de laatste paar kwartalen zelfs uitzonderlijk sterk. De afgelopen twaalf maanden bedroeg de groei volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zelfs 3,3 procent. Zo'n groeisprong is sinds 2000 nog maar twee keer eerder voorgekomen.

Alle cijfers en ontwikkelingen van de voorbije maanden wijzen op groene lichten en robuuste groei. De drie motoren van de economie - export, consumptie en investeringen - draaien op volle toeren. De winkelstraten lopen weer vol, de bouw bouwt stevig door, de huizenmarkt is volop in beweging en klusbedrijven en zzp'ers komen om in het werk.

"Het regent records", zegt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS. "Alleen de lonen stijgen gek genoeg niet echt."

Het bedrijfsleven meldt stevige kwartaalwinsten. Het aantal faillissementen neemt af. De werkloosheid is onder de vijf procent gezakt en het land schreeuwt om personeel. Het vertrouwen en de consumptie door huishoudens en bedrijven groeit. En de export floreert.

Meer werk, meer banen, meer inkomen, meer bestedingen en investeringen. De groei is genoeg om tegenvallers zoals de terugvallende aardgasbaten, in de afgelopen vier jaar 13 miljard euro minder, op te vangen.

Statistiek en prognostiek

Het CBS kijkt met de statistieken altijd achterom: hoe sterk was de groei in het achter ons liggende kwartaal en geeft dus de stand van zaken.

Het Centraal Planbureau (CPB) kijkt met zijn cijfers en ramingen vooral vooruit en geeft trends en prognoses weer. Die vormen vervolgens de basis voor de rijksbegrotingen en de plannen van het kabinet, die met Prinsjesdag gepresenteerd worden.

De groeiramingen van de rekenmeesters van het CBP zijn inmiddels flink opwaarts bijgesteld ten opzichte van de juni-raming. Voor dit jaar bedraagt de groei geen 2,4 procent maar 3,3 procent, en voor 2018 noteert het CPB 2,5 procent in plaats van 2 procent.

De economie kwam in het najaar van 2013 weer van de grond en boekte sindsdien elk kwartaal groei. Het eerste kwartaal van 2017 vertoonde met 3,2 procent zelfs de sterkste groei sinds de crisis in 2008.

Die sterk aantrekkende groei wordt vooral gezien als een soort inhaalslag, want Nederland kwam maar moeizaam uit de crisis. Dat was onder meer het gevolg van de zware klappen die banken, bedrijven en de overheid opliepen door de financiële crisis en de grote omvang van de financiële industrie.

Ook schuldafbouw bij de overheid en consumenten duurt na een financiële crisis altijd langer en werkt remmend op economische groei. In dat opzicht is het goed vergelijkbaar met de 'Grote Depressie' van de jaren 30.

De economie is een nieuwe fase ingeslagen, betogen economen. De groei is structureel minder en brengt ons in ander economisch, financieel en sociaal vaarwater.

Het 'nieuwe normaal' is niet de 2 à 3 procent groei die we gewend waren voor de crisis, zegt het CPB, maar 1 tot 1,5 procent. Het CPB raamt de groei in de periode 2018 tot en met 2021 op gemiddeld 1,8 procent. De groeipieken in de voorbije kwartalen zijn in dat licht uitzonderlijk.