GroenLinks-PvdA juicht, ook Wilders blij • Opkomst flink hoger dan vorige keer

Politiek verslaggever Xander van der Wulp: PVV opnieuw goed, opluchting GL-PvdA

"Uit deze exitpoll wordt duidelijk dat de PVV het weer heel goed heeft gedaan. De partij wint zetels, terwijl er toch veel PVV-kiezers thuis zijn gebleven. Ook GroenLinks-PvdA heeft een redelijk goed resultaat gehaald. Symbolisch is het heel belangrijk dat ze groter lijken te worden dan de PVV en daarom zie je ook vooral opluchting. Hun kiezers vinden Europa belangrijk en wilden dat ook laten weten.

Opvallend is dat andere Pro-Europese partijen, zoals D66 en Volt het goed lijken te doen. En dat geldt ook voor het CDA, die bij de Tweede Kamer nog was leeggeroofd door NSC en BBB. En de Euro-sceptische partij Forum voor Democratie, die bij de vorige verkiezingen hun hoogtijdagen beleefde, haalt mogelijk maar één zetel of komt niet meer terug.

NSC-leider Omtzigt kan niet tevreden zijn, want veel stemmen heeft zijn partij nu niet gehaald, misschien omdat de NSC-kiezer teleurgesteld is hoe Omtzigt het heeft gedaan in de kabinetsformatie.

De partijen PVV, VVD, NSC en BBB die bij de Tweede Kamer een ruime meerderheid hebben gehaald, komen nu bij elkaar opgeteld niet verder dan zo'n 40 procent van de stemmen. Dat kan komen door het coalitieakkoord dat ze hebben gesloten. Het kan ook komen door het feit dat hun kiezers Europa minder belangrijk vinden.

De definitieve uitslag zondag wordt belangrijk voor het toekomstige kabinet. De vier partijen willen het een en ander veranderen in Europa rond migratie bijvoorbeeld. Of dat gaat lukken kan afhangen van de vraag of rechts in andere landen gaat winnen."

Groot deel kiezers coalitiepartijen stemden niet

Een groot deel van de achterban van de coalitiepartijen sloegen het stemmen vandaag over. Dat blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van de NOS. Van de PVV-kiezers van de Tweede Kamerverkiezingen afgelopen najaar stemde 56 procent niet vandaag. Bij NSC gaat het om 59 procent van de kiezers. 47 procent van de VVD-stemmers bleven thuis, evenals 44 van de BBB-kiezers.

Opvallend is dat van de NSC-stemmers afgelopen najaar slechts 13 procent ook op de partij stemde voor de Europese Parlementsverkiezingen. Bij de andere coalitiepartijen is dat percentage veel hoger.

De kiezersbewegingen zijn in deze tool van de NOS zichtbaar.

Stemmen worden nog geteld

Ondertussen worden op veel plekken in Nederland de stemmen nog geteld. Zoals hier in een dorpshuis in Austerlitz.

VVD: "We hadden op meer gehoopt"

"Natuurlijk, we hadden op meer gehoopt, maar we mogen best blij zijn met het resultaat", zegt de Europese lijsttrekker van de VVD Malik Azmani. Volgens de exitpoll van Ipsos I&O in opdracht van NOS zakken de liberalen van 5 naar 4 zetels. Tijdens de uitslagenavond in het Rotterdamse Hotel nhow zegt Azmani tegen de aanwezige leden dat ze "best trots" mogen zijn, omdat de VVD de derde Nederlandse partij in het Europees Parlement lijkt te worden.

Hij denkt niet dat kiezers de VVD hebben afgestraft omdat de partij in Nederland gaat samenwerken met de radicaal-rechtse PVV.

Dit zijn de redenen om juist niet of wel te stemmen volgens Ipsos I&O

Onderzoeksbureau Ipsos I&O voerde in opdracht van de NOS ook onderzoek uit naar de belangrijkste redenen om juist wel of niet te gaan stemmen. Zo gaven stemmers aan dat ze het belangrijk vonden om hun stem te laten horen of het stemmen als een democratische plicht te beschouwen.

Niet-stemmers gaven als belangrijkste redenen aan geen interesse of geen vertrouwen te hebben in de Europese politiek.

Jetten: 'positieve Europese krachten grote winnaar'

"Ik ben heel blij met deze uitslag", reageert D66-leider Jetten. Volgens hem zijn de "positieve Europese krachten" de grote winnaar. Hij ziet dat als een signaal. "Je kan echt een redelijk alternatief bieden tegen extreemrechts en het populisme dat Europa van binnenuit kapot wil maken."

Timmermans: "We gaan aan de slag om Europa te versterken en uit te bouwen"

GroenLinks-PvdA staat bij de exitpoll bovenaan met 8 zetels. Volgens partijleider Timmermans laat dit zien dat je met een progressieve partij de grootste kunt worden bij de Europese verkiezingen.

Migratie en asiel, gezondheidszorg en de economie belangrijkste thema's onder stemmers

Migratie en asiel, gezondheidszorg en de economie zijn de belangrijkste thema's onder de stemmers. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Ipsos I&O in opdracht van de NOS. Het onderzoeksbureau vroeg de ondervraagden welke thema's een grote rol speelden bij hun keuze of juist niet.

Ook de democratie van de EU en het bestrijden van terrorisme en georganiseerde misdaad werd vaak genoemd. De oorlog in Oekraïne, digitale veiligheid en landbouwbeleid worden juist minder vaak genoemd als thema's die een grote rol hebben gespeeld bij de partijkeuze.

Bekijk hier de exitpoll van de Nederlandse uitslag

Hoe worden de Nederlandse zetels in het Europees Parlement verdeeld volgens de exitpoll? En waar komen de kiezers vandaan? Welke kiezers stapten er over naar welke partij sinds de Tweede Kamerverkiezingen in 2023? Bekijk in deze tool hoe de zetels verdeeld lijken te worden en waar de kiezers vandaan komen.

Ook de uitslagen van de Europese Parlementsverkiezingen in alle lidstaten zullen zondagavond vanaf 23.00 uur hierin verschijnen.

NSC-lijsttrekker Gotink over mogelijke zetel: 'Het is echt afwachten'

NSC-lijsttrekker Dirk Gotink komt mogelijk als enige van zijn partij in het Europees Parlement. "Het is een heel gekke situatie", zegt hij in een reactie op de voorlopige exitpoll. "We hebben nu exitpolls en de foutmarge is 1 zetel. Dus wij houden dit maar vast en zijn er blij mee. Het is echt afwachten."

PVV-leider Wilders: 'Kunnen toch nog de grootste worden'

De PVV gaat volgens de definitieve exitpoll van Ipsos I&O van één naar zeven zetels. "Een mooi resultaat". noemt PVV-leider Geert Wilders dat "en ik ben de kiezers ongelofelijk dankbaar".

Hij feliciteert GroenLinks-PvdA die volgens de exitpoll het beste resultaat heeft gehaald (acht zetels). "Maar ik hoop dat we in de definitieve uitslag toch nog de grootste worden."

Volt blij met waarschijnlijke zetel: 'Want we hadden er nul'

Volt-lijsttrekker Reinier van Lanschot is blij met de definitieve exitpoll. Zijn partij had vijf jaar geleden geen zetels bij de Europese verkiezingen, maar staat nu in de exitpoll op één zetel.

Het tellen is begonnen, maar de uitslag volgt pas zondag

Nu de stembureaus gesloten zijn, zijn de stembureauleden door heel Nederland begonnen met het tellen. De uitslag volgt pas zondag, als in heel Europa alle stembureaus gesloten zijn.

Op de foto hieronder is een stembureau op Terschelling te zien. Daar is het opkomstpercentage hoog, mede door de vele toeristen die met een kiezerspas hebben gestemd.

Definitieve exitpoll: flinke zetelwinst PVV, onduidelijk wie de grootste wordt

Wie de grootste wordt is nog niet duidelijk, maar volgens de definitieve exitpoll van onderzoeksbureau Ipsos I&O in opdracht van de NOS lijkt de PVV met zeven zetels een flinke zetelwinst te behalen bij de Europese Parlementsverkiezingen. GroenLinks-PvdA lijkt op acht zetels uit te komen.

Bij een exitpoll worden in een representatieve steekproef bij verschillende stembureaus stemmers gevraagd nogmaals hun stem uit te brengen. Daardoor geeft de exitpoll vaak een accuraat beeld van de uiteindelijke verkiezingsuitslag. Bij de exitpolls geldt een foutmarge van één zetel per partij, daardoor kunnen partijen een zetel hoger of lager uitkomen.

Dat heeft dus ook gevolgen voor partijen die nu op 0 of 1 zetels staan: zij kunnen alsnog in het Europees Parlement komen of er juist uit verdwijnen.

Landelijke opkomst volgens exitpoll ongeveer 47 procent

Onderzoeksbureau Ipsos I&O stelt in de definitieve exitpoll het opkomstpercentage bij naar ongeveer 47 procent. Hierin zijn ook de stemmers van het laatste halfuur meegenomen. Het opkomstpercentage is hoger dan bij de vorige Europese Parlementsverkiezingen in 2019: toen was de opkomst 42 procent. In 2009 en 2014 was de opkomst 37 procent.

Het hoogste opkomstpercentage in Nederland werd in 1979 gehaald. In dat jaar kon er voor het eerst gestemd worden voor het Europees Parlement en maakte 58 procent de gang naar de stembus.

BBB-lijsttrekker Smit: 'Ik ben superblij'

"Ik ben superblij. Misschien komt er nog wel een zetel bij, we gaan het zien", zegt een tevreden BBB-lijsttrekker Sander Smit. "De kiezer heeft gesproken. En ook de kiezers van andere partijen wil ik in Brussel vertegenwoordigen, een stem geven en daarmee samenwerken."

In de voorlopige exitpoll van Ipsos I&O staat de BBB op 2 zetels. Bij de exitpoll geldt een foutmarge van één zetel per partij, waardoor de partijen ene zetel hoger of lager kunnen uitkomen. Voor de BBB geldt dus dat de uiteindelijke uitslag ook kan uitwijzen dat de partij slechts 1 of juist 3 zetels behaald heeft.

Ook BBB-fractievoorzitter van de Tweede Kamer Caroline van der Plas is blij:

Ipsos I&O: landelijke opkomst op 44 procent

Volgens onderzoeksbureau Ipsos I&O was de opkomst om 20.30 uur, een halfuur voor de stembureaus sloten, landelijk 44 procent. Dat is iets hoger dan bij de vorige Europese Parlementsverkiezingen in 2019: toen was de uiteindelijke opkomst 42 procent.

Het hoogste opkomstpercentage in Nederland werd in 1979 gehaald. In dat jaar kon er voor het eerst gestemd worden voor het Europees Parlement en maakte 58 procent de gang naar de stembus.

Gejuich bij GroenLinks-PvdA, nog geen reactie Wilders

Direct na de eerste exitpoll van Ipsos I&O waarin GroenLinks-PvdA op acht zetels lijkt uit te komen, werd er in TivoliVredenburg, waar de partij bijeen is, flink gejuicht.

De PVV stevent af op zeven zetels en behaalt dus een forse winst ten opzichte van de vorige Europese verkiezingen waarbij de partij één zetel haalde. Geert Wilders bekijkt de exitpolls vanuit Den Haag en heeft nog niet gereageerd.

Exitpoll Ipsos I&O: flinke zetelwinst PVV, onduidelijk wie grootste wordt

Wie de grootste wordt is nog niet duidelijk, maar volgens de eerste exitpoll van onderzoeksbureau Ipsos I&O in opdracht van de NOS lijkt de PVV met zeven zetels een flinke zetelwinst te behalen bij de Europese Parlementsverkiezingen. GroenLinks-PvdA lijkt op acht zetels uit te komen.

De exitpoll is gebaseerd op de uitgebrachte stemmen tot 20.30 uur. Bij een exitpoll worden in een representatieve steekproef bij verschillende stembureaus stemmers gevraagd nogmaals hun stem uit te brengen. Daardoor geeft de exitpoll vaak een accuraat beeld van de uiteindelijke verkiezingsuitslag. Bij de exitpolls geldt een foutmarge van één zetel per partij, daardoor kunnen partijen een zetel hoger of lager uitkomen.

Dat heeft dus ook gevolgen voor partijen die nu op 0 of 1 zetels staan: zij kunnen alsnog in het Europees Parlement komen of er juist uit verdwijnen.

Om 21.30 uur volgt nog een definitieve exitpoll, waarin ook de laatste stemmen meegenomen zijn.

Hieronder zie je de zetelverdeling van de partijen volgens de eerste exitpoll:

Partijen bijeen in feestzalen in hele land

Op allerlei plekken in het land zijn de partijen bijeengekomen om te wachten op de eerste exitpoll van Ipsos I&O, en de NOS is daarbij. Verslaggever Ewoud Kieviet is op de bijeenkomst van GroenLinks-PvdA in TivoliVredenburg.

Wachten in Rijnsburg

Hoe de opkomst was, kunnen we uiteraard pas melden als de stembureaus dicht zijn. Hier in Rijnsburg is het in ieder geval behoorlijk druk:

Waarom de verkiezingsuitslag pas zondag bekend is

Als de stembureaus over een uur sluiten, zullen de stembureauleden beginnen met het tellen van de stemmen. Toch moet Nederland tot zondagavond wachten op de verkiezingsuitslag.

Er is een Europese wet die bepaalt dat de resultaten van de Europese verkiezingen pas naar buiten mogen worden gebracht nadat alle stembureaus in EU-lidstaten gesloten zijn. De Europese Commissie wil zo voorkomen dat eerdere uitslagen de verkiezingsuitslag in andere landen beïnvloeden.

In de meeste landen kunnen de inwoners pas zondag naar de stembus. Nadat de laatste stembureaus gesloten zijn, mogen de uitslagen gepubliceerd worden. In Italië sluiten het allerlaatste stembureau om 23.00 uur en vanaf dan mogen de stemmen gepubliceerd worden. Omdat de stemmen in Nederland dan allang geteld zijn, kan de uitslag direct worden gepubliceerd.

Op de kaart hieronder zie je op welke datum de Europese lidstaten stemmen:

Stembureaus sluiten over een uur

Nog een uur en dan sluiten alle stembureaus. Dan komt direct de eerste exitpoll van Ipsos I&O in opdracht van de NOS.

Hiervoor werden zo'n 20.000 tot 30.000 stemmers bij 35 stembureaus gevraagd op welke partij zij gestemd hadden. Zij vormen een representatieve groep, waardoor er uiteindelijk een uitslag uitkomt die een goede indicatie geeft van het resultaat.

Ipsos I&O: landelijke opkomst op 37 procent

Volgens onderzoeksbureau Ipsos I&O was de opkomst om 19.45 uur landelijk 37 procent. Dat is nog steeds aanzienlijk hoger dan bij de vorige Europese verkiezingen. Toen was de opkomst op dit tijdstip 34 procent.

Het volgende voorlopige landelijke opkomstpercentage van Ipsos I&O volgt na 21.00 uur, als de stembureaus gesloten zijn.

In de driewieler het stembureau in

Meneer Colebrander is 92 jaar en slecht ter been, maar wilde wel graag stemmen. Zijn verzorgingshuis regelde een driewieler, waarmee hij in een stembureau in Oosterbeek mocht stemmen.

Stemmen bij een Boeing of in een stadion

Nee, je kan niet in een Boeing stemmen, maar wel in een stemlokaal er vlakbij. In Lelystad kan worden gestemd bij het Aviodrome, naast Lelystad Airport.

Het is een van de vele bijzondere stemlocaties. Andere opvallende zijn onder meer de Pier van Scheveningen, Het Anne Frank Huis (tot 19.00 uur) in Amsterdam, het Watermuseum in Arnhem en stadion De Adelaarshorst in Deventer.

Influencers roepen volgers nogmaals op te gaan stemmen

Influencers roepen hun volgers op verkiezingsdag nogmaals op hun stem uit te brengen voor de Europarlementariërs.

Vorige week sprak NOS met verschillende influencers die door Den Haag of Brussel werden benaderd om de Europese verkiezingen te promoten. Het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken liet aan de NOS weten dat het de eerste keer is dat influencers op deze schaal zijn ingezet voor de publiekscampagne in aanloop naar verkiezingen.

Lees meer over hoe Brussel en Den Haag influencers inzetten:

Ook meerdere lokale referenda vandaag

In verschillende gemeenten kunnen inwoners vandaag niet alleen hun stem uitbrengen voor het Europees Parlement, maar mogen ze zich ook in een referendum uitspreken over lokale kwesties. Het samenvoegen van een referendum met een verkiezing is niet alleen goedkoper, maar kan ook tot een hogere opkomst leiden.

In Amsterdam brengen kiezers hun stem uit over het nieuwe plan over de 'Hoofdgroenstructuur'. Ze kunnen aangeven of ze voor of tegen de groenplannen van de gemeente zijn. Het laatste referendum voor de hele stad Amsterdam was in 2002 en ging over de verzelfstandiging van vervoersbedrijf GVB. Een meerderheid sprak zich uit tegen de verzelfstandiging. Uiteindelijk werd GVB vijf jaar later alsnog zelfstandig.

In de gemeente Katwijk wordt een referendum gehouden over de uitbreiding van de parkeerregulering en in Alkmaar wordt er gestemd over het instellen van een algemeen vuurwerkverbod in de gemeente.

De voorlopige uitslagen van de referenda worden, in tegenstelling tot die van de Europese Verkiezingen, wel al vanavond bekendgemaakt.

Ipsos I&O: landelijke opkomst op 29 procent

Volgens onderzoeksbureau Ipsos I&O was de opkomst om 17.45 uur landelijk 29 procent. Dat is een stuk hoger dan bij de vorige verkiezingen. Vijf jaar geleden was de opkomst op dit tijdstip 24 procent.

Het volgende voorlopige landelijke opkomstpercentage van Ipsos I&O volgt na 19.45 uur.

Ook in Estland wordt gestemd, maar echte verkiezingsdagen pas later

Ook in Estland kan vandaag al gestemd worden. Anders dan in Nederland mag dat daar ook digitaal. Tot gisteravond 20.00 uur hadden 57.431 Esten online gestemd. Op kleine schaal kon ook al gestemd worden in stemlokalen: vooral in de dorps- en stadskernen van het land waren de stembureaus al open. Daar stemden tot gisteravond 20.00 uur 31,833 mensen.

In totaal bracht daarmee 9,1 procent van de Esten die mogen stemmen tot 20.00 uur gisteravond hun stem uit. Morgen, overmorgen en zondag openen alle 377 stembureaus in Estland.

102-jarige heeft al minstens 85 keer stem uitgebracht

Henrika den Boesterd van Renswoude bracht vandaag ook haar stem uit, net als vele andere Nederlanders. Maar weinigen zullen zo vaak hebben gestemd als zij: ze bracht in haar leven al zeker 85 keer haar stem uit bij onder meer gemeenteraadsverkiezingen, provinciale statenverkiezingen en bij Europese verkiezingen, meldt RTV Utrecht.

De 102-jarige Den Boesterd van Renswoude zegt dat ze al haar hele leven op dezelfde partij stemt. Vandaag stemde ze in een stembureau in Vleuten. "We hebben gevochten voor vrouwenstemrecht. Daarom vind ik het belangrijk zo lang mogelijk zelf te stemmen" zei zij tegen RTV Utrecht.

Kieskompas nu al vaker geraadpleegd dan vijf jaar geleden

Het Europese Kieskompas is nu al vaker ingevuld dan bij de vorige Europese Parlementsverkiezingen, meldt Kieskompas. De teller staat op 350.000, waar het Kieskompas vorige keer in totaal 300.000 keer werd geraadpleegd.

Het Kieskompas staat sinds 8 mei online. "Bij de lancering zie je dat relatief veel mensen het Kieskompas raadplegen", zegt projectmanager Jeroen van Lindert van Kieskompas. Op die dag werd de stemhulp ongeveer 40.000 keer ingevuld. Daarna gebeurde dat slechts enkele duizenden keren per dag. "Pas 4 juni begint het weer te leven, al zie je een aanloop van enkele dagen."

Voor andere verkiezingen begint het interesse veel eerder, zegt Van Lindert. Of het nu gaat om de Tweede Kamerverkiezingen, Provinciale Statenverkiezingen of Gemeenteraadsverkiezingen: bij binnenlandse verkiezingen wordt het Kieskompas vaker en eerder ingevuld.

Bij de vorige Europese verkiezingen, vijf jaar geleden, was twee derde van het totaal aantal bezoeken op de verkiezingsdag zelf en de dag ervoor.

GroenLinks en PvdA voorlopig niet in één Europese fractie, ondanks samenwerking

Voor het eerst slaan GroenLinks en de PvdA ook bij de Europese verkiezingen de handen ineen: met een gezamenlijke lijst en één verkiezingsprogramma. Maar na die verkiezingen splitsen de partijen zich weer op, in twee verschillende groepen in het Europarlement.

Lees daar meer over in onderstaand artikel:

Stemmen en trouwen achter elkaar

Bram en Mélanie uit het Zeeuwse Oostdijk stapten vandaag in het huwelijksbootje, maar niet voordat ze hun stem hadden uitgebracht.

Ipsos I&O: landelijke opkomst op 23 procent

Volgens onderzoeksbureau Ipsos I&O was de opkomst om 15.45 uur landelijk 23 procent. Dat is flink hoger dan bij de vorige verkiezingen in 2019. Toen stond de opkomst op dit tijdstip op 19 procent. De opkomst eindigde dat jaar op 42 procent.

Het volgende voorlopige landelijke opkomstpercentage van Ipsos I&O volgt na 17.45 uur.

Het hoogste opkomstpercentage dateert uit 1979, de eerste keer dat er gestemd kon worden voor het Europees Parlement.

Een overzicht:

Websites politieke partijen aangevallen door 'vermoedelijk Russische' hackers

Verschillende politieke partijen melden dat hun websites zijn aangevallen door hackers. De sites zijn of waren slecht bereikbaar door DDoS-aanvallen. Dat was hinderlijk voor kiezers die vandaag nog informatie wilden zoeken over kandidaten voor de Europese verkiezingen en hun standpunten. Ook de sites van PVV en FvD lagen er tijdelijk uit.

De aanvallen zouden afkomstig zijn van de hackers van het pro-Russische Hacknet. "We gaan door met aanvallen op de websites van Nederland en hun partijen", schrijft de groep op Telegram.

Lees daar meer over in onderstaand artikel:

Uitgelegd: de Europese Raad

Bij de echt grote thema's die in Europa spelen komt de Europese Raad bijeen. Wie zijn dat en wat doen ze? Correspondent Kysia Hekster legt het uit in 1 minuut.

Ipsos I&O: Landelijke opkomst op 15 procent

Volgens onderzoeksbureau Ipsos I&O lag de opkomst om 13.45 uur landelijk op 15 procent. In 2019 kwam was dat op dit tijdstip 14 procent. De opkomst eindigde dat jaar op 42 procent.

Het volgende voorlopige landelijke opkomstpercentage van Ipsos I&O volgt na 15.45 uur.

CDA: 'DDoS-aanval op website is aanval op vrije verkiezingen'

De CDA-website was vanochtend door een DDoS-aanval tijdelijk minder bereikbaar, meldt de partij op X. "Op verkiezingsdag beschouwen we dit als een aanval op vrije, democratische verkiezingen. We maken melding bij de relevante instanties", schrijft het CDA . De website is inmiddels weer bereikbaar.

Helft stemmers Terschelling komt niet van Terschelling

Een verslaggever van Omrop Fryslân die verslag doet van de verkiezingen op Terschelling, ziet dat slechts 50 procent van de kiezers op het eiland daar woont. De rest komt van buiten. Morgen begint het Oerol-festival, waardoor veel mensen naar Terschelling zijn getrokken.

Uitgelegd: de Europese Commissie

De Europese Commissie is een belangrijk onderdeel van het bestuur van de Europese Unie. Wie zijn het? En wat doen ze precies? Correspondent Kysia Hekster legt het uit in 1 minuut.

Green Deal, politieke familie, migratiepact en andere termen uitgelegd

De uitslag van de verkiezingen is belangrijk voor de koers van de EU voor de komende vijf jaar. Dan is een spoedcursus Brussels jargon wel handig, net als wat uitleg over wie waarover gaat in Europa.

Onderstaand artikel biedt uitkomst.

FvD'ers stemmen samen

In onderstaande fotocarrousel opnieuw politici die hun stem hebben uitgebracht vandaag. FvD-lijsttrekker Ralf Dekker en partijleider Thierry Baudet waren in Amsterdam samen naar het stembureau gegaan.

Uitgelegd: het Europees Parlement

Wat is de rol van het Europees Parlement? Wie zitten er in? En hoe is het samengesteld? Correspondent Kysia Hekster legt het uit in 1 minuut.

Opkomst verkiezingen op 7 procent, zelfde als in 2019

Volgens onderzoeksbureau Ipsos I&O ligt het opkomstpercentage gemeten tot 10.30 uur landelijk op 7 procent. Dat is exact hetzelfde percentage op dit tijdstip bij de Europese Parlementsverkiezingen van 2019. Het percentage eindigde dat jaar op 42 procent.

In Utrecht heeft even voor 11.00 uur 11,8 procent van de kiezers gestemd, meldt de gemeente. In Nijmegen ligt het opkomstpercentage op 9,7 procent, in Groningen zit men op 9,5 procent, in Eindhoven is de opkomst 8,3 procent en Den Haag volgt op 8 procent,

Rotterdam blijft vooralsnog achter met 7,1 procent.

Het volgende voorlopige landelijke opkomstpercentage volgt na 13.45 uur.

Terschelling verwacht meer drukte bij stembureaus door Oerol

De gemeente Terschelling heeft 14.000 stembiljetten besteld voor de verkiezingen, terwijl er maar 4000 kiesgerechtigden op het eiland zijn. Dat komt omdat er veel toeristen verwacht worden vanwege het Oerol-festival dat morgen van start gaat.

De gemeente heeft contact gehouden met de rederij om te kijken hoeveel toeristen er met de boot komen. Op basis daarvan zijn extra stembiljetten besteld.

Vanochtend was het nog vrij rustig bij het stembureau:

Katwijkse stemmer vergeet iets: 'Helaas, feest gaat niet door'

De eerste kiezers hebben inmiddels gestemd voor de Europese verkiezingen. In Katwijk was deze stemmer gemachtigd om voor zijn zoon en schoondochter te stemmen, maar vergat hij één belangrijk ding.

Wilders brengt stem uit

Ook PVV-leider Geert Wilders heeft zijn stem uitgebracht. Hij deed dat in het Haagse gemeentehuis. Lijsttrekker Sebastiaan Stöteler van de PVV deed dat in Almelo. Verder in dit overzicht zien we de lijsttrekkers van D66 (Gerben-Jan Gerbrandy) en JA21 (Michiel Hoogeveen) en partijleiders Omtzigt van NSC, Laurens Dassen van Volt en Henri Bontebal van het CDA.

BBB-lijsttrekker Smit stemt in Hof van Twente

BBB-lijsttrekker Smit heeft zijn stem uitgebracht in het gemeentehuis van Hof van Twente. Hij was eerder raadslid in deze gemeente. Smit stemde later dan gepland. Volgens een fotograaf van persbureau ANP kwam dat omdat de campagneauto te laat was. Smit kwam uiteindelijk op de fiets naar het gemeentehuis.

Vijf gemeenten met klein stembiljet als proef

In Alphen aan den Rijn, Boekel, Borne, Midden-Delfland en Tynaarlo kan bij wijze van proef worden gestemd op een nieuw, klein stembiljet. Het biljet is 30 bij 40 centimeter groot en bevat alleen de namen en logo's van de partijen.

Er staan geen namen van kandidaten op, maar nummers. Een vakje met een nummer bij een partij kan rood worden gekleurd om een stem uit te brengen. De kiezers in die gemeenten hebben een namenlijst thuisgestuurd gekregen. En er hangt een lijst in de stemhokjes. Wie een fout maakt, mag twee keer om een nieuw biljet vragen.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken kijkt na de verkiezingen hoe de proef is verlopen. Daarna wordt besloten of het biljet in heel Nederland gebruikt kan worden. Daarvoor is dan wel een wijziging in de kieswet nodig.

Demissionair minister Hugo de Jonge zei eerder te hopen dat "met de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 iedereen kan stemmen met het nieuwe stembiljet".

Opkomst EU-lidstaten bij laatste verkiezingen in 2019

De verkiezingen voor het Europees Parlement vinden iedere vijf jaar plaats. Bij de laatste verkiezingen in 2019 bracht bijna 42 procent van de Nederlandse stemgerechtigden een stem uit. Daarmee bleef Nederland aan de lage kant binnen de EU hangen. In Slowakije gingen destijds de minste mensen naar de stembus (24,7 procent) en in België de meeste (88,4 procent)

Kieskompas: bijna helft Nederlanders wil weer grenscontroles tussen EU-landen

Om de immigratie naar de EU te verminderen, wil bijna de helft van de Nederlanders die het Kieskompas invulde dat er weer grenscontroles moeten komen tussen lidstaten. Dat concludeert de verkiezingswijzer na een analyse van ruim 51.000 antwoorden die zijn gegeven. Een van de stellingen was: "Om immigratie te verminderen, moeten er weer grenscontroles tussen EU-landen komen".

De meeste inwoners in Drenthe (60 procent) zijn voor het herinvoeren grenscontroles, maar ook in Overijssel, Noord-Holland en Friesland is de meerderheid daar voorstander van.

De meeste mensen die op de PVV of FvD gaan stemmen willen opnieuw een controle aan de binnengrenzen (90 procent). Mensen die op Volt GroenLinks-PvdA en D66 stemmen, zijn bijna allemaal tegen.

Stembureaus open van 07.30 uur tot 21.00

Wie vandaag een stem wil uitbrengen, kan dat in de eigen woonplaats tussen 07.30 uur en 21.00 uur doen. Dan zijn de meeste stembureaus geopend. Een aantal stemlokalen ging om middernacht al open, zoals bijvoorbeeld in Castricum. Op station Almere Centrum kan sinds 06.00 uur worden gestemd.

Een overzicht van de stembureaus vind je hier.

Welkom in het verkiezingsblog

Goedemorgen en welkom in het liveblog over de verkiezingen voor het Europees Parlement. Volg hier de hele dag het laatste nieuws over de stembusgang in Nederland.