Reacties op aanstaande slavernij-excuses: 'Moet in Suriname gebeuren'
De kogel is door de kerk: het kabinet gaat excuses aanbieden voor het Nederlandse slavernijverleden. "Het is fijn dat het nu gaat gebeuren", zegt Linda Nooitmeer van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden (NiNsee). "Hier hebben we al twintig jaar voor geijverd."
Eerder boden Utrecht, Amsterdam en Rotterdam excuses aan voor het slavernijverleden van hun stad, evenals de banken. Het zat er al aan te komen, zegt Nooitmeer. Maar Armand Zunder van de Nationale Reparatie Commissie Suriname plaatst vanuit Paramaribo wel kanttekeningen.
Zo moeten de excuses naar zijn mening in Suriname worden aangeboden, door de koning en premier Rutte:
Vanuit de acht politieke partijen die het kabinet vorige maand aanspoorden om excuses te maken, samen een Kamermeerderheid, is positief gereageerd. "Eindelijk komen er excuses voor het slavernijverleden", twittert PvdA'er Kati Piri. "Ongekend wrede praktijken die tot op de dag van vandaag doorwerken in mensenlevens."
'Zijn ze gek geworden?'
Maar er klinkt ook weerstand in de Tweede Kamer. Zo noemt VVD-Kamerlid Pim van Strien het "waanzin" dat het kabinet volgens ingewijden 200 miljoen euro uittrekt voor een bewustwordingsfonds over het slavernijverleden. "Dit geld kunnen we beter besteden aan de toekomst in plaats van het verleden. Wat de VVD betreft is dit geen gelopen race", zegt hij op Twitter.
Forum voor Democratie gaat nog een stap verder. De partij spreekt van "zelfhaat ten top". PVV-leider Geert Wilders zegt op sociale media over het bewustwordingsfonds: "Ze zijn helemaal gek geworden."
Het nieuws is tot dusver alleen bevestigd door Haagse bronnen, na berichtgeving van RTL Nieuws. Daarom houden sommige Kamerleden nog een slag om de arm als het gaat over de details van het plan.
'Koning moet excuses maken'
Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme Rabin Baldewsingh vindt dat de koning excuses moet maken en niet het kabinet. "Kabinetten komen en kabinetten gaan", zegt hij in het Radio 1-programma NOS Met het Oog op Morgen.
"Het staatshoofd vertegenwoordigt het land; iedereen die Nederland maakt. De koning is van ons allemaal. Het zou goed zijn dat vanuit het staatshoofd excuses gemaakt wordt. Daarmee worden de excuses namens iedereen in het land gemaakt."
Baldewsingh vindt excuses van de koning een "heel belangrijk gebaar om te komen tot heling". Volgens hem heeft het slavernijverleden "een enorme doorwerking tot op de dag van vandaag op de nazaten van totslaafgemaakten".
Verder hoopt hij dat de dag van de excuses een nationale vrije dag wordt "zodat we in educatieve zin een gezamenlijke toekomst kunnen opbouwen. En ik hoop dat de jaarlijkse herdenking een herdenking wordt waar het staatshoofd ook bij aanwezig is."
'Gebrek aan historisch besef'
Ook Mitchell Esajas van The Black Archives is benieuwd naar het precieze plan. Dat er op nationaal niveau officieel excuses komen, noemt hij positief. "Zodat het kabinet erkent dat de Nederlandse Staat een heel grote rol heeft gespeeld in deze misdaad tegen de menselijkheid."
Antropoloog en antiracisme-activist Esajas maakt zich al jaren sterk voor bewustwording over het slavernijverleden. Hij vindt het een goede stap dat het kabinet van plan is hier 200 miljoen euro voor uit te trekken. "Er is een gebrek aan historisch besef in de samenleving." Ook het plan voor een slavernijmuseum waarvoor het kabinet 27 miljoen euro wil uittrekken, kan volgens Esajas helpen om meer bewustwording te creëren.
Hij vindt dat er "herstelbetalingen" moeten komen, maar weet nog niet hoe dat moet worden uitgewerkt. "Daar moet een maatschappelijk debat over komen om het gezamenlijk vorm te geven."
