De ontwikkeling van het coronavaccin van Pfizer/BioNTech duurde slechts tien maanden. Normaal kan zo'n traject tien jaar duren, maar de eerste Britten krijgen het vaccin volgende week al toegediend, zo werd vanochtend bekend. Daarmee is het Verenigd Koninkrijk het eerste land ter wereld dat een klinisch goedgekeurd vaccin in gebruik neemt. Waarom zijn ze daar zo snel, en hoe verloopt het vaccinatietraject?
De Britten lopen nu ongeveer een maand voor op Nederland en de rest van de Europese Unie. Minister De Jonge van Volksgezondheid maakte gisteren bekend dat, als alles meezit, wij rond 4 januari kunnen beginnen met vaccineren. Nederland moet wachten op goedkeuring van het Europees medicijnagentschap EMA. Dat adviseert, mits aan alle eisen is voldaan, uiterlijk 29 december aan de Europese Commissie, die dan kan besluiten tot toelating. In de VS wordt op 10 december beslist over toelating van het Pfizer-vaccin.
De Britse minister Hancock van Volksgezondheid verwacht al "vanaf Pasen een terugkeer naar normaliteit". Hij denk dat er komende zomer geen beperkingen meer nodig zijn, zei hij tegen de BBC.
Gaan de Britten niet overhaast te werk?
Nee, zegt het Britse medicijnagentschap MHRA. De organisatie is zorgvuldig en rigoureus te werk gegaan met het beoordelen van het Pfizer-vaccin, zegt directeur June Raine. "Het is niet overhaast gedaan."
Dat beaamt zorgbestuurder Marcel Levi in Nieuws en Co. De Nederlander is directeur van zeven ziekenhuizen in Londen en coördineert de vaccinatiecampagne voor Noord- en Centraal-Londen. De Britse registratieautoriteiten kijken net als het EMA al langer mee met het onderzoek van Pfizer/BioNTech. "De MHRA is een solide organisatie", zegt Levi. "Daar werken mensen van naam en faam. Die laten zich niet dwingen door politici en andere mensen om een uitspraak te doen waar ze niet achter staan. Daar is goed naar gekeken."
Wie krijgen het vaccin nu als eerst toegediend?
In het Verenigd Koninkrijk is veel discussie geweest over de volgorde van vaccineren. Volgens Hancock wordt waarschijnlijk begonnen met mensen die in verpleeghuizen wonen. Eerder werd verondersteld dat ziekenhuispersoneel als eerste ingeënt zou worden. Zij staan nu op de tweede plek, gevolgd door mensen van boven de 80.
Hoe is dat georganiseerd?
Vijftig ziekenhuizen staan klaar om de eerste vaccins te ontvangen. Daarnaast worden er door het hele land vaccinatiecentra opgezet in openbare ruimtes, zoals congrescentra en stadions. Kwetsbare mensen en ouderen in verpleeghuizen worden thuis door huisartsen bezocht voor de vaccinatie.
Huisartsen? Was dat niet te complex?
Dat is wat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) in Nederland vandaag zei. Het Pfizer-vaccin moet diepgevroren bewaard worden. Huisartsenpraktijken hebben daar de apparatuur niet voor. Dat is ook iets waar ze in het Verenigd Koninkrijk tegenaan lopen.
"Dit vaccin wordt bewaard bij -70 graden", zegt ziekenhuisdirecteur Levi. "Dat soort vriezers hebben ziekenhuizen wel, maar huisartspraktijken niet. Dan kan je wel ontdooien, maar dat moet meteen met porties van duizend. Vervolgens kun je het vijf dagen in de koelkast bewaren, maar een huisarts kan in die periode geen duizend patiënten vaccineren. Dat zijn een heleboel praktische beperkingen die aan dit vaccin kleven."
Voor een oplossing kijkt hij naar andere vaccins die in de pijplijn zitten, zoals dat van Moderna of het 'Oxford-vaccin' van AstraZeneca. "Die hebben al die beperkingen niet." Alleen is het nog onbekend wanneer die vaccins op de markt komen.
Lijkt het plan dat de Britten hebben op wat wij in Nederland gaan doen?
De vaccinatieplannen zijn vergelijkbaar. Vandaag onthulde de GGD de inentingsplannen in ons land. De strategie hier is dat zorgmedewerkers, ouderen en kwetsbaren als eersten geprikt worden. Dat gebeurt, als alles goed gaat, voornamelijk door huisartsen.
Daarnaast heeft Nederland hetzelfde vaccin van Pfizer/BioNTech besteld. Wij komen volgende maand dus voor vergelijkbare uitdagingen te staan bij het koel houden van het vaccin bij de distributie.
