Biden wint in negen Super Tuesday-staten, Sanders aan de leiding in Californië
De Democratische presidentskandidaten Joe Biden en Bernie Sanders zijn de grote winnaars op Super Tuesday. Biden staat op basis van exitpolls in negen van de veertien staten waar afgelopen nacht voorverkiezingen zijn gehouden op winst. Het gaat om de staten Virginia, North Carolina, Oklahoma, Massachusetts, Tennessee, Minnesota, Arkansas, Alabama en Texas, na Californië de staat met de meeste gedelegeerden deze ronde.
Sanders gaat ruim aan leiding in Californië, waar 70 procent van de stemmen is geteld. Ook zegevierde Sanders in Colorado, Utah en in Vermont, de staat die hij vertegenwoordigt in de Senaat. De uitslagen in Maine zijn nog niet bekend, maar Biden ligt op kop.
Miljardair Michael Bloomberg is de grote verliezer. Hij werd in geen enkele staat de winnaar en sprokkelde slechts een handjevol gedelegeerden bij elkaar. Alleen in het overzeese territorium Amerikaans Samoa kreeg Bloomberg de meeste stemmen. Dat leverde hem vier gedelegeerden op.
Super Tuesday is altijd een belangrijke dag in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Dit jaar geldt dat alleen voor de Democraten, omdat het bij de Republikeinen al zo goed als zeker is dat zittend president Trump genomineerd zal worden.
Er zijn nog vijf Democraten in de race voor de nominatie. De kans is groot dat een aantal na gisteren zal afhaken. Tulsi Gabbard staat in de exitpolls op slechts één gedelegeerde en senator Elizabeth Warren werd in haar thuisstaat Massachusetts verslagen door Biden én Sanders. Ook uit het kamp van Bloomberg komen geluiden dat hij de handdoek in de ring zal gooien.
Bidens toespraak werd kort verstoord door twee demonstranten:
Amerikaanse media hebben het over 'Joementum'; veel zwevende kiezers zouden op het laatste moment voor hem hebben gekozen.
Het is tekenend voor de tot nu toe onvoorspelbare race om de Democratische presidentsnominatie, met een breed kandidatenveld dat de afgelopen maanden maar langzaam uitdunde.
Sanders presenteerde zich onverwacht al vroeg als favoriet door ruim in staten als Nevada en New Hampshire te winnen. Biden, die onder president Obama twee termijnen vicepresident was, kelderde als de gedoodverfde kandidaat toen plots in de peilingen.
Zondag keerde hij het tij enigszins met een ruime zege in South Carolina en daarna kreeg hij de steun van afgehaakte kandidaten als Pete Buttigieg, Amy Klobuchar en Beto O'Rourke. De gematigde Democraten, die Sanders te links vinden, zijn massaal achter Biden gaan staan.
Na Super Tuesday sprak Sanders zijn aanhangers in Vermont vol vertrouwen toe:
De steun voor Biden op Super Tuesday is met name een dreun voor kandidaten zoals de voormalig burgemeester van New York Michael Bloomberg.
Hij hoopte als alternatief voor Biden afgelopen nacht veel gedelegeerden te veroveren. Bloomberg investeerde honderden miljoenen privégeld in zijn campagne en zette alles in op Super Tuesday, als er 1357 gedelegeerden te verdelen zijn. Oftewel zo'n twee derde van het aantal dat nodig is om de nominatie te winnen.
Maar die gok lijkt verkeerd uit te pakken voor de miljardair. Correspondent Arjen van der Horst noemt met name de nederlaag van Bloomberg in Virginia "een teken aan de wand".
Bloomberg had veel campagnetijd en -geld geïnvesteerd in de staat. Van der Horst: "Hij bestookte kiezers daar met een tapijtbombardement aan campagnespotjes. Maar hij komt niet eens in de buurt van Biden en Sanders. Dit belooft weinig goeds voor hem." Nieuwszender NBC meldt dat Bloomberg vandaag zijn gooi naar het presidentschap "opnieuw" gaat beoordelen.
Correspondent Marieke de Vries legt in onderstaande video uit hoe de Amerikaanse voorverkiezingen werken:
Op basis van de uitslagen op Super Tuesday lijkt het erop dat de strijd om de Democratische nominatie gaat tussen Biden en Sanders.
Eerder bleek al in debatten dat de verschillen tussen de kandidaten groot zijn. De progressieve Sanders, die zichzelf een democratische socialist noemt, wil een andere koers varen dan de meer gematigde Biden. Zodoende is Sanders vooral populair onder jongeren, terwijl Biden het moet hebben van de meer traditionele Democratische achterban.
Sanders haalde in een toespraak voor zijn aanhangers in Vermont vannacht alvast uit naar collega-kandidaten, door te benadrukken dat Trump "niet te verslaan is met oude politiek".
Sanders vs. Biden?
De komende maanden gaan in de voorverkiezingen nog meer staten naar de stembus. Later deze maand trekken Democraten in Florida, Ohio en Michigan naar de stembussen. In april volgen nog grote staten als New York en Pennsylvania.
Als Biden en Sanders in die voorverkiezingen aan elkaar gewaagd blijken, bestaat de kans dat de kandidaat voor de Democraten pas gekozen wordt op het partijcongres in juli.
Hoe dan ook krijgen de Democraten dan een presidentskandidaat op leeftijd. Biden is 77 jaar. Sanders zal bij de verkiezingen in november 79 jaar zijn.
