Hogere inflatie houdt voorlopig aan, waarschuwt DNB
Het lukt niet om de hoge prijsstijgingen het komende jaar onder controle te krijgen. Waar eerder nog werd verwacht dat de inflatie volgend jaar daalt naar 2,8 procent, daar voorziet De Nederlandsche Bank (DNB) nu dat de prijsstijgingen met 3,2 procent net zo hoog blijven als dit jaar.
Zonder maatregelen kunnen de huidige hoge prijsstijgingen zelfs structureel worden in Nederland, zo waarschuwt DNB in een nieuwe najaarsraming van de economie. Dit nieuwe inzicht van de inflatie is een volledige verandering van het optimistische geluid van afgelopen zomer. Toen rekende DNB nog op een spoedig einde aan de extreme prijsstijgingen in winkels en supermarkten. "Een normale inflatie van 2 procent ligt binnen handbereik", zei DNB-directielid Olaf Sleijpen in juni.
Hoger dan andere landen in eurozone
Een half jaar later is deze prijsstabiliteit Nederland al uit de vingers geglipt, blijkt uit de nieuwe raming. De afgelopen maanden lag de inflatie in Nederland structureel hoger dan veel andere landen in de eurozone. Aanvankelijk werden de hogere huren en belasting op tabak hiervoor als schuldige aangewezen. Maar inmiddels stijgen ook de energie- en brandstofprijzen, waarbij er bovendien geen einde komt aan de duurder wordende levensmiddelen.
DNB-president Klaas Knot riep dit jaar meerdere malen vakbonden al op om niet meer het onderste uit de kan te halen met loonsverhogingen. Bonden vinden juist dat bedrijven hoge winsten maken.
Toch denkt Sleijpen niet dat er een nieuw sociaal akkoord nodig is om te voorkomen dat lonen en daarmee prijzen blijven stijgen. "Het is nog niet zo ver dat de inflatie echt uit de pan rijst", zegt hij. "Ik doe een beroep op de redelijkheid van iedereen. Volgens mij gaat het dan wel goed komen."
Renteverlaging
Probleem is dat Nederland volgend jaar een stuk minder hulp heeft van de Europese Centrale Bank (ECB). Om de hoge prijsstijgingen een halt toe te roepen, verhoogde de ECB eerder de rente naar een record van 4 procent. Dit maakte geld lenen duurder, waardoor de economie zou moeten afkoelen. En omdat dit in de eurozone inmiddels gebeurt, is de ECB de rente dit jaar weer aan het verlagen.
DNB voorziet dat de economie in 2025 en 2026 met 1,5 procent groei dan ook weer begint te draaien. Om de prijsstijgingen te dempen, is dit gek genoeg juist minder goed nieuws. Een renteknop om aan te draaien heeft DNB sinds de invoering van de euro zelf niet meer. "Wij kunnen alleen met onze mond uitdragen dat er met verstandig beleid rekening moet worden gehouden met de inflatie", legt Sleijpen uit.
Daarmee wijst hij ook naar het beleid van de regering: "Wees je bewust van de inflatie. Het zou misschien goed zijn om bij wetsvoorstellen een inflatieparagraaf op te nemen, met daarin de impact van een maatregel op de inflatie."
Afspraken over bijvoorbeeld nieuwe huurverhogingen zijn zo'n optie, aldus Sleijpen. "Die ontwikkelt zich mee met de loongroei. Als je daar samen uit kunt komen en een minder hoge huurstijging kunt afspreken dan werkt dat mee in de inflatie."
