Akkoord over overgangsraad in door bendegeweld geteisterd Haïti
In Haïti zijn politieke leiders het eens geworden over het instellen van een overgangsraad die een einde moet maken aan de politieke instabiliteit en het aanhoudende bendegeweld. De negenkoppige raad heeft een mandaat tot 7 februari 2026, meldt persbureau AFP dat de plannen heeft ingezien.
In de raad komen vertegenwoordigers van de grootste politieke partijen, de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld. Zeven leden mogen stemmen en twee zijn waarnemer. Er zijn drie prioriteiten: veiligheid, constitutionele en institutionele hervormingen en verkiezingen.
De eerste taak van de overgangsraad is het aanstellen van een nieuwe premier die samen met de raad een regering zal vormen van het Caribische land. Die tijdelijke regering moet het land leiden totdat er "democratische, vrije en geloofwaardige verkiezingen" kunnen worden gehouden. Niemand van de raad of van de tijdelijke regering mag als kandidaat meedoen aan die verkiezingen.
Hoewel er concrete plannen zijn voor een overgangsraad, houdt het bedegeweld aan in Haïti:
Leden van de overgangsraad hebben de plannen aan de Caribische samenwerkingsorganisatie Caricom gestuurd. De plannen ontstonden vorige maand op een Haïti-overleg tussen Caricom, de VN en een aantal andere landen. De raad moet nog wel worden goedgekeurd door de vertrekkende regering van premier Henry.
Die diende vorige maand zijn ontslag in. Met leiders van landen in het Caribisch gebied en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken werd afgesproken om nieuwe verkiezingen te houden en tot die tijd een overgangsraad in te stellen.
Maar de onderhandelingen om een overgangsraad op te richten verliepen zeer moeizaam. Meerdere vooraanstaande Haïtiaanse politici voelden er niets voor om in zo'n raad plaats te nemen. Ook een voormalige rebellenleider zag niks in het voorstel.
Jarenlange crisis
Haïti verkeert al jaren in een crisis. Dat komt onder meer door natuurgeweld, politieke instabiliteit en daaruit voortvloeiend geweld. In 2021 kwam het bendegeweld tot een kookpunt toen premier Moïse werd vermoord.
Daarna kwam interimpremier Henry aan de macht. Hij beloofde snel met nieuwe verkiezingen te komen, maar maakte die belofte niet waar. Sinds 2016, toen Moïse aan de macht kwam, zijn er geen verkiezingen meer geweest.
Onder leiding van Henry was er nauwelijks sprake van centraal gezag in Haïti. Bendes houden het land in een wurggreep. De autoriteiten hebben totaal geen grip op dat geweld. Met name in hoofdstad Port-au-Prince maken de bendes de dienst uit.
Duizenden gevangenen vrij
Vorige maand vielen ze verschillende gevangenissen binnen en lieten duizenden gevangenen vrij. Ook werden regeringsgebouwen en politiebureaus aangevallen. De bendes legden ook de haven en het vliegveld plat. Sindsdien geldt de noodtoestand in het land.
Het bendegeweld heeft aan zeker 1500 mensen het leven gekost, meldde de VN anderhalve week geleden. Honderden mensen raakten gewond en uit de hoofdstad zijn tot nu toe zeker 53.000 mensen gevlucht voor het geweld.
De problemen in Haïti komen voort uit het koloniale verleden. In de video hieronder leggen we uit hoe het misgaat in het land:
