Dit jaar al 250 vuurwerkaanslagen ondanks maatregelen
Het aantal incidenten met explosieven lijkt alleen maar verder te groeien. De politie telt in de eerste maanden van dit jaar al 250 aanslagen of pogingen daartoe. Zo was het woensdagnacht voor de zoveelste keer raak in Vlaardingen, toen een vuurwerkbom ontplofte bij een huis dat al veel vaker doelwit was.
Vorig jaar telde de politie in Nederland maar liefst 900 aanslagen en pogingen. Eerder ging de politie nog uit van ruim 600 explosies over dat jaar, maar dat blijken er aanzienlijk meer te zijn geweest. Volgens de politie waren nog niet alle incidenten geregistreerd.
De meeste explosies zijn dit jaar nog steeds in de regio's Rotterdam en Amsterdam. Zo was er vorig weekend op klaarlichte dag een harde klap in Amsterdam-Zuidoost. Deze week was weer een ontploffing in Schiedam, die in verband wordt gebracht met een reeks aanslagen op een veroordeelde drugscrimineel.
Demissionair minister Yesilgöz van Justitie laat weten dat politie en justitie boven op de explosiezaken zitten. "Er zijn ook heel veel arrestaties geweest afgelopen tijd." Maar dat heeft nog niet het gewenste effect. "We weten tot nu toe dat het niet allemaal zo veel verband met elkaar heeft", aldus Yesilgöz. Er is volgens haar vermoedelijk sprake van kopieergedrag.
Onrustig
In Vlaardingen werd woensdagnacht opnieuw het huis van een loodgieter belaagd met zwaar vuurwerk. Dat gebeurde kort nadat de gemeente de ingehuurde beveiliging weer had opgeheven. Burgemeester Wijbenga heeft de woning nu voor de derde keer gesloten. Ook kondigde hij extra surveillance aan.
De avond vóór de explosie hield de politie nog een 23-jarige Rotterdammer en een 16-jarige jongen uit Hellevoetsluis aan, die zich verdacht ophielden in de straat van de loodgieter. Of ze echt met de explosiegolf te maken hebben, is nog niet duidelijk.
Ook in Noord-Holland was het de afgelopen tijd erg onrustig. Zo waren er explosies in Purmerend, IJmuiden en in Alkmaar, soms zelfs meerdere keren op één dag. Voor de aanslagenreeks in Alkmaar pakte de politie onlangs nog tien mensen op. Ook voor explosies in Heerhugowaard zijn meerdere arrestaties verricht, maakte de politie gisteren bekend.
Eerste dode gevallen
De politie brengt veel explosies in verband met ruzies in het criminele circuit, maar vermoedt ook kopieergedrag. Zo zijn er inmiddels ook aanslagen na burenruzies, relationele conflicten of om zakelijke redenen.
Vrijwel altijd wordt zwaar vuurwerk gebruikt bij de aanslagen. Dat leidt meestal alleen tot schade. Toch is inmiddels ook de eerste dode gevallen. In januari kwam een 23-jarige man om het leven die vermoedelijk zelf betrokken was bij een vuurwerkexplosie bij een huis in Den Haag.
Een analyse van de politie in Den Haag onderstreept nog eens dat de dadergroep relatief jong is. Ook de politie in Amsterdam stelde dit laatst al vast.
Regelmatig zijn zelfs minderjarigen betrokken. Gisteren hield de politie nog een 13-jarige jongen aan voor betrokkenheid bij een explosie in Medemblik. Ook daar was zwaar vuurwerk naar een woning gegooid. Eerder deze week pakte de politie al jongens van 14 en 15 jaar op.
Campagne
Hoewel de politie fors investeert in het opsporen van aanslagplegers en het ook regelmatig lukt om verdachten aan te houden, leidt dat vooralsnog niet tot minder incidenten. De opdrachtgevers weten meestal buiten beeld te blijven en er staan steeds weer nieuwe uitvoerders op. Voor de incidenten bij de loodgieter in Vlaardingen zijn al zes verschillende mensen opgepakt, maar de dreiging blijkt allerminst verdwenen.
De vraag is dan ook hoe de overheid de hausse aan aanslagen kan stoppen. Politie, OM en burgemeesters praten op dit moment met het Rijk over een gezamenlijke aanpak. In Den Haag bijvoorbeeld wordt ook nagedacht over een campagne om jongeren af te houden van het plegen van aanslagen.
Te weinig camera's
In hun strijd tegen explosies lopen gemeenten ook tegen praktische problemen en financiële grenzen aan. Vlaardingen heeft al zo'n 250.000 euro uitgegeven aan particuliere beveiliging om de veiligheid van omwonenden te garanderen. De politie heeft zelf niet genoeg capaciteit om de straat waar de loodgieter woont permanent te beveiligen.
Gemeenten zetten daarom na een incident vaak camera's neer, maar ook die zijn beperkt. Zo heeft Den Haag 23 verplaatsbare camera's, terwijl er vorig jaar twee keer zo veel explosies waren in de stad. Geld voor meer apparatuur is er voorlopig niet.
De vele explosies zijn dan ook een zeer complex probleem, concludeerde de Haagse burgemeester Van Zanen onlangs in een brief aan de gemeenteraad. "Er bestaat geen snelle of simpele oplossing."
