'Het wonder van Oekraïne': militair na 42 dagen gered uit kelder
Vrienden en familie vreesden dat hij was overleden, maar plotseling dook hij op in een kelder in de buurt van Bachmoet. De Oekraïense militair Oleksej Hordjejev zat er 42 dagen gevangen. Hij sliep tussen de lichamen van omgekomen kameraden, dronk uit een waterplas om te overleven en verloor de helft van zijn gewicht.
"Het is echt een wonder wat er is gebeurd", vertelt zijn pleegzus Anita Gimpelson, die al jaren in Amsterdam woont. Dit is zijn verhaal.
Softwareontwikkelaar Oleksej (28) was nooit bang voor iets, volgens Anita. Het verbaasde haar dus niet dat hij zich aanmeldde voor het leger, toen Rusland vorig jaar Oekraïne binnenviel. Zonder gevechtservaring werd hij onder meer actief bij de verdediging van Kyiv. "Hij vertelde niet veel over het werk", zegt Anita. "Dat was prima, ik wilde vooral weten of het goed ging met hem."
Het ging lange tijd goed. Tot eind januari. Anita hoorde over zijn vermissing via Oleksejs moeder (haar pleegmoeder). "Zij heeft ieder ziekenhuis in Oekraïne wel drie keer per dag gebeld. Oleksejs vrouw ging dagelijks naar mortuaria om lichamen te identificeren, en hem mogelijk te vinden." Alle pogingen tot het verkrijgen van informatie liepen spaak. De familie wist niets.
Anti-vriesmiddel drinken
Oleksej blijkt vast te zitten in een kelder in de regio Bachmoet, waar al maanden zwaar wordt gevochten. Samen met twee kameraden is hij in Russische handen gevallen. Ze worden mishandeld en verwaarloosd. Vluchten is geen optie. Het drietal is onbewapend en bovendien gewond, in het geval van Oleksej als gevolg van granaatscherven.
"Hij kon overleven door kruimels van de vloer te eten, en water uit modderpoeltjes", vertelt Anita. Uit wanhoop wordt ook uit de radiator gedronken. Een levensgevaarlijke beslissing, omdat het water in de verwarmingsbuizen anti-vriesmiddel bevat.
De twee andere militairen - een van hen was een bekende komiek - gaan ten onder door de helse omstandigheden. "Bij gebrek aan medische hulp zijn zij langzaam gestorven." Noodgedwongen leeft en slaapt Oleksej de resterende dagen van zijn gevangenschap tussen de lichamen van zijn omgekomen kameraden. "Ik kan niet voorstellen hoe psychisch zwaar dat moet zijn geweest", zegt Anita beduusd.
Mijn god, jij bent het!
De gevechten bovengronds ontwikkelen zich in het voordeel van Oekraïne. Een groep van internationale strijders krijgt de omgeving van de flat in handen. Met de Nieuw-Zeelander Kane Te Tai voorop, trekken zij de kelder in. "Ze waren ervan overtuigd dat Oleksej een achtergebleven Russische militair was", vertelt Anita. "Daarom overwogen ze een granaat naar binnen te gooien."
Maar Oleksej kent én herkent de Nieuw-Zeelander Kane. Ze hadden elkaar eens ontmoet, elders aan het front. Ze hadden een klik en spraken over de Engelse taal en Lord of the Rings. Hevig verzwakt en liggend op de keldertrap roept Oleksej met zijn laatste kracht: "Nieuw-Zeeland, Nieuw-Zeeland." Door een "ongelooflijk toeval" is Oleksejs leven gered, concludeert Anita.
Bekijk hier de bevrijding van Oleksej:
Anita is in het Rijksmuseum wanneer ze hoort dat haar pleegbroer nog leeft. "Ik viel neer op de grond, van blijdschap." De bevrijdingsvideo heeft ze ontelbare keren afgespeeld. "Het is gek om zijn stem te horen. Het is de stem van een dierbare, maar vermengd met pijn, lijden en tegelijkertijd blijdschap."
Echte Kozak
Ze heeft Oleksej kort telefonisch kunnen spreken, maar hij is nog te verzwakt voor uitgebreide gesprekken. Haar grote broer is gehalveerd, van zo'n 80 kilo is nog maar 42 kilo over. De verwachting is dat hij maanden in het ziekenhuis zal doorbrengen om te herstellen.
Moeder Ira is onderweg naar het ziekenhuis van Dnipro, om haar bevrijde zoon in de armen te sluiten. "Ik ga hem een heel grote knuffel geven en al mijn energie en gezondheid aan hem overdragen", vertelt zij via Zoom. Anita pinkt een traan weg wanneer ze dat zegt. "Hij is zo sterk. Dat mijn kleine jongen zo sterk is, maakt me trots."
Volgens Anita is Oleksej in leven gebleven door zijn vertrouwen in de toekomst. "Hij heeft voortdurend geloofd dat het goed zou komen, dat hij gered zou worden en dat Oekraïne zou winnen. Hij is een echte Kozak."
Als dank voor de Nieuw-Zeelandse redder heeft Anita via een online inzamelingsactie 8000 euro opgehaald, voor een nieuwe auto voor zijn bataljon. Voor Kane Te Tai komt het echter te laat. Enkele dagen na de reddingsactie is hij gedood, melden Nieuw-Zeelandse media. De familie van Oleksej zal de Nieuw-Zeelander voor altijd dankbaar zijn.
En Oleksej zelf? "Iedere gewonde militair vraagt wanneer hij terug mag naar het front", zegt Anita. "Maar ik kan me niet voorstellen dat dat snel zal gebeuren. Ik moet er ook niet aan denken."
