Vijf vragen over de bestorming van het Surinaamse parlement
Na de rellen in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo van gisteren heeft de politie ten minste vijftig mensen gearresteerd en raakten twintig mensen gewond. Dat gebeurde nadat een vreedzaam anti-regeringsprotest uit de hand was gelopen.
Demonstranten drongen het parlementsgebouw binnen, gooiden stenen en vernielden de hal van het gebouw. En ook op andere plekken waren er onlusten. Tot 06.00 uur Surinaamse tijd, 10.00 uur Nederlandse tijd, gold een avondklok in de binnenstad van Paramaribo.
In Suriname is al vaker gedemonstreerd, maar waarom liep deze demonstratie zo uit de hand? Vijf vragen en antwoorden over de rellen in Paramaribo.
Waar komt de onvrede van de Surinamers vandaan?
"Ze zijn al heel lang boos op het feit dat er eigenlijk geen verbetering komt in de situatie van Suriname", zegt correspondent Nina Jurna in Met het Oog op Morgen. Daarmee doelt ze op onder meer de economische situatie en de enorme inflatie in het land. "De prijzen rijzen de pan uit in de winkels."
"Daarnaast zijn er ook de politieke benoemingen", zegt Jurna. "We hebben het vaker gehad over de vriendjespolitiek waar de regering Santokhi-Brunswijk zich helaas ook schuldig aan maakt." Zo benoemde Santokhi op verschillende belangrijke functies familieleden. Deze week stapte er nog een partij uit onvrede uit de coalitie.
"Mensen zien geen verbetering en zijn wanhopig", zegt Jurna. "Maar dat het op deze manier nu uit de hand loopt, met geweld en vernielingen, gaat heel veel demonstranten die vreedzaam wilden demonstreren te ver. Het is een bepaalde groep die dit nu heeft aangericht."
Ook NOS-redacteur Lena van Dijk, nu werkzaam bij het Surinaamse Jeugdjournaal, hoort al maanden dezelfde geluiden. "Mensen zeggen dat het zo niet langer kan", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.
Hoe kon deze demonstratie zo uit de hand lopen?
Volgens Jurna zijn er wel vaker verhitte demonstraties, maar zoiets heeft ze nog nooit meegemaakt, zegt ze in NOS Met het Oog op Morgen. "We hebben het afgelopen jaar in de VS en Brazilië gezien hoe de democratische instituties worden aangevallen. Dit is voor Suriname eigenlijk onwerkelijk."
De ruiten van winkels werden ingegooid:
Ook Roy Khemradj, journalist en Suriname-kenner, noemt de bestormingen van het Capitool en van Braziliaanse overheidsgebouwen. Hij denkt dat de relschoppers mogelijk geïnspireerd waren door die gebeurtenissen. "Dit is ongekend voor Suriname", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Er is tijdens het bewind van president Santokhi al vaker vreedzaam en massaal gedemonstreerd. De president slaagde er ook in om met de actievoerenden in gesprek te gaan, maar dit is een hele andere ontwikkeling die ik niet eerder in Suriname heb gekend."
Starnieuws meldt dat het protest, dat al eerder was aangekondigd, zo kon ontsporen doordat de politie te laat in actie kwam. "Er was van tevoren informatie bekend dat herrieschoppers zich zouden mengen tussen de menigte om de orde te verstoren", schrijft de nieuwssite. "Indien er voldoende ingespeeld was op de situatie zou het de relschoppers niet gelukt zijn om het Assembleegebouw te bestormen."
Uit wat voor mensen bestond de groep demonstranten?
Het ging onder meer om activisten, zegt Jurna. Maar ook om "heel veel ontevreden en boze burgers en ook mensen van de vakbonden".
Hoe reageert de Surinaamse politiek op de rellen?
De Surinaamse politiek keurt de rellen af. "Ons geliefd Suriname heeft aan onrust geen boodschap", stelt de Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij ABOP. De Vooruitstrevende Hervormings Partij wil harde maatregelen tegen plunderaars en de Nationale Democratische Partij betuigt "diep medeleven met de gewonden en de getroffen ondernemers".
President Santokhi noemde de onlusten "een ernstige inbreuk op de democratische orde".
Hoe nu verder?
De politie vraagt iedereen om vandaag binnen te blijven, en winkels en markten in de binnenstad blijven dicht. Ook is er extra beveiliging op straat.
"Ik heb de indruk dat het nu wel rustiger is geworden", zegt Khemradj. "Zeker in het weekend zullen er geen oproepen komen om opnieuw de straat op te gaan."
Verder richtte de president een taskforce op. Daar maakt ook het leger deel van uit. Die gaat mensen opsporen die ernstige strafbare feiten hebben gepleegd.
