Wat betekent het prijsplafond voor je energierekening?

Het kabinet heeft een prijsplafond aangekondigd voor de energierekening van huishoudens per 1 januari. Vooruitlopend daarop moeten energierekeningen in november al omlaaggaan. In hoeverre helpt dit mensen, hoe werkt het en duurt het niet een beetje lang?

Wat is een prijsplafond?

De overheid garandeert voor het gemiddelde gebruik van een huishouden de maximumprijs van energie. Het gemiddelde gebruik is vastgesteld op 1200 kubieke meter (m3) gas en 2400 kilowattuur (kWh) elektriciteit. Voor alles wat je meer verbruikt dan het gemiddelde gelden de gewone marktprijzen voor gas en elektriciteit. Volgens het kabinet komt de helft van de Nederlandse huishoudens niet boven het gemiddelde.

De maximumprijs is waarschijnlijk 1,50 euro per kubieke meter gas en 70 cent per kilowattuur elektriciteit. Het kabinet houdt in de brief aan de Tweede Kamer van gisteren nog een kleine slag om de arm: de maximumprijs van gas zou nog iets omlaag kunnen gaan.

Wat betekent het voor jouw energierekening?

Pak even je rekenmachine of je telefoon en de laatste jaarafrekening van het energiebedrijf erbij. Als het kabinet deze prijzen en verbruikscijfers niet aanpast, kan je de volgende rekensom maken:

Het gemiddeld verbruik komt dus neer op 3480 euro per jaar, per maand is dat dus maximaal 290 euro aan gas en elektriciteit. Dat is overigens voor veel mensen nog steeds heel veel geld.

Wat als je een vast contract met een laag vastgesteld tarief hebt?

Het prijsplafond van de overheid garandeert een maximumprijs. Ben je een van de gelukkigen die nog een vast contract met een laag tarief heeft met prijzen die onder de 1,50 euro per m3 gas en onder 0,70 per kWh elektriciteit liggen, dan blijft je energierekening wat-ie is tot het moment dat je contract afloopt. Daarna krijg je waarschijnlijk een contract met een variabel tarief en betaal je dus ook de marktprijs voor alle energie die je meer verbruikt dan het gemiddelde.

Is 1 januari niet een beetje laat? Ik betaal me nu al blauw

Het kabinet heeft lang gewacht met maatregelen en nu moet alles heel snel. De overheid en de energiebedrijven moeten nog wat dingen organiseren. Achter de schermen wordt er een oplossing gecreëerd waardoor je maandelijkse energierekening in november en december al omlaaggaat, alsof het prijsplafond al is ingegaan. De overheid en de grote energiebedrijven gaan ervan uit dat dit lukt.

Kan ik zelf nog wat doen?

Het energiebedrijf stelt je maandbedrag onder meer vast op basis van je energiegebruik van het afgelopen jaar. Nu de gas- en elektriciteitsprijs heel hoog is, loont het meer dan ooit de moeite om energie te besparen.

Energiebedrijven hebben apps die gekoppeld zijn aan de slimme energiemeter waardoor je je energiegebruik in de gaten kan houden. Eerder schreven we dit artikel met tips om energie te besparen.

Is het prijsplafond wel duurzaam?

Hoge energieprijzen stimuleren verduurzaming en energiebesparing. Zo bekeken is de subsidie die het kabinet nu aan huishoudens geeft niet duurzaam. Omdat de prijzen nu zo hoog zijn dat een groot deel van de huishoudens de rekening domweg niet meer kan betalen wordt dit even voor lief genomen.

Als het prijsplafond over een jaar weer afgeschaft kan worden, is dit volgens deskundigen niet zo'n groot probleem. Mocht het langer duren, dan zou het prijsplafond de investering in warmtepompen en andere verduurzamingsmaatregelen kunnen vertragen.

Wat als ik de komende maanden mijn energierekening niet kan betalen?

De energiebedrijven en de overheid streven ernaar dat er deze winter niemand in de kou komt te zitten. In eerste instantie proberen de energiebedrijven zelf een betalingsregeling te treffen met klanten die in financiële problemen zitten. Lukt dat niet dan worden mensen begeleid naar de schuldhulpverening. In het uiterste geval kan er een beroep gedaan worden op het noodfonds dat het kabinet heeft opgericht.

In principe wordt er deze winter dus niemand afgesloten van gas en elektriciteit. Maar energiebedrijven en de overheid zijn het nog niet eens over de voorwaarden. Mocht iemand niet betalen, de telefoon niet opnemen en op geen enkele manier meewerken aan een betalingsregeling, dan is afsluiting nog niet helemaal uit te sluiten.

Wat gebeurt er met de bakker en de slager op de hoek?

Niet alleen huishoudens, maar ook veel kleine ondernemers komen in de problemen vanwege de hoge energierekening. Een deel van die kleine ondernemers zal kunnen profiteren van het prijsplafond en hierdoor iets minder betalen voor de energierekening, maar dat lost de problemen niet helemaal op.

Het kabinet onderzoekt daarom de mogelijkheden voor een subsidieregeling voor energie-intensieve bedrijven. De gesprekken hierover met het midden- en kleinbedrijf en de energiebedrijven worden op dit moment gevoerd en moeten in november duidelijkheid opleveren. Deze regeling zal niet gelden voor de grote energie-intensieve industrie, zoals de chemie en kunstmest-, staal- en aluminiumfabrieken.

Wanneer kan ik weer een langdurig vast contract afsluiten?

Veel mensen worden zenuwachtig van de variabele contracten waarbij de prijs van gas en elektriciteit twee keer per jaar, of tegenwoordig zelfs vaker, wordt verhoogd. Energiebedrijven bieden niet of nauwelijks nog langdurige contracten met vastgestelde prijzen aan. Dat komt doordat ze de risico's van zo'n langdurig contract moeten afdekken bij de bank en dat wordt door de prijsschommelingen op de energiemarkt steeds moeilijker.

Bovendien kan je als consument nu nog vrij goedkoop uit zo'n contract stappen, mocht de energieprijs plotseling weer omlaag gaan waardoor het energiebedrijf in de problemen kan komen. Het kabinet wil dat energiebedrijven snel weer langdurige contracten gaan aanbieden, maar er wordt nog onderhandeld over de voorwaarden hiervoor. De boete om uit een vast contract te stappen gaat omhoog.

Wanneer weten we hoe de nieuwe maatregelen uitpakken?

Er moet achter de schermen nog veel geregeld worden. Desalniettemin was het kabinet er veel aan gelegen om de contouren van het prijsplafond op Prinsjesdag bekend te maken. Binnen twee weken komt het kabinet met de uitgewerkte plannen, voorafgaande aan de zogenoemde Algemene Financiële Beschouwingen in de Tweede Kamer.